Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

6 nguyên nhân bất ngờ gây sốc phản vệ

Sốc phản vệ là một phản ứng cấp tính, nghiêm trọng và toàn thân do cơ thể phản ứng quá mức với một kích thích gây dị ứng. Đây là một tình trạng cấp cứu y khoa, nếu không được điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Một số nguyên nhân đáng ngạc nhiên gây ra phản ứng sốc phản vệ bao gồm tập thể dục, ăn thịt đỏ hoặc thậm chí có kinh nguyệt - mặc dù những phản ứng này gần như không gây tử vong.

Các triệu chứng của sốc phản vệ bao gồm phát ban, khó thở, tụt huyết áp, sưng phù, co thắt cơ, buồn nôn, nôn và hôn mê. Nguyên nhân thường gặp là do phản ứng dị ứng với thức ăn, côn trùng, thuốc, vaccine hoặc các chất gây dị ứng khác.

Điều trị sốc phản vệ chủ yếu là sử dụng epinephrine (adrenaline) để giảm các triệu chứng, cùng với thêm oxy, truyền dịch và các biện pháp hỗ trợ sống khác nếu cần. Phòng ngừa sốc phản vệ bao gồm tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng và sẵn sàng các thuốc cứu cấp khi có nguy cơ.

Cách bảo vệ tốt nhất chống lại phản ứng sốc phản vệ là tránh bất cứ nguyên nhân nào gây ra phản ứng đó. Dưới đây là một số nguyên nhân tiềm ẩn ít được biết đến của sốc phản vệ.

1. Tập thể dục

Bạn có thể đang chạy trên máy chạy bộ và đột nhiên cảm thấy cực kỳ mệt mỏi, nóng bừng, khó thở, ngứa, nổi mề đay hoặc sưng mặt. Đây là những triệu chứng của sốc phản vệ do tập thể dục, cũng có thể được kích hoạt bởi các hoạt động như đi bộ nhanh hoặc làm việc lao lực.

2. Dị ứng với tinh dịch

Dị ứng tinh trùng, còn gọi là dị ứng tinh dịch, là một nguyên nhân hiếm gặp gây sốc phản vệ nhưng có thể gây ra các triệu chứng đe dọa tính mạng ở những phụ nữ mắc bệnh này trong hoặc sau khi giao hợp với nam giới.

Bệnh dường như phổ biến hơn ở những phụ nữ mắc bệnh hen suyễn dị ứng hoặc viêm da dị ứng (một chứng rối loạn da do chất gây dị ứng gây ra).

Sau khi tiếp xúc với tinh dịch, người phụ nữ có thể gặp các triệu chứng phản vệ nghiêm trọng, từ ngứa và nổi mề đay đến khó thở, sưng họng, thở khò khè, đau vùng chậu do co bóp tử cung, huyết áp thấp hoặc mất ý thức. Để ngăn chặn phản ứng này, hãy sử dụng bao cao su và yêu cầu bạn tình tránh ăn thực phẩm hoặc sử dụng các loại thuốc mà bạn bị dị ứng.

3. Sốc phản vệ có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt

Một số phụ nữ bị sốc phản vệ ngay trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt. Được gọi là sốc phản vệ theo chu kỳ, chứng rối loạn hiếm gặp này thường không được nhận biết. Đối với một số phụ nữ, sốc phản vệ không tái phát khi họ được tiêm một loại hormone gọi là medroxyprogesterone, loại hormone điều hòa sự rụng trứng và kinh nguyệt.

4. Các sản phẩm được làm từ cao su (latex)

Càng tiếp xúc nhiều với các sản phẩm làm từ cao su, bạn càng có nguy cơ cao bị dị ứng với chúng. Vì vậy, nếu bạn là nhân viên chăm sóc sức khỏe hay thợ làm tóc phải đeo găng tay cao su thường xuyên, bạn có nguy cơ bị dị ứng cao su cao hơn.

Nếu bạn nhạy cảm với cao su, hãy tránh dùng găng tay cao su. Bạn có thể tìm thấy găng tay không có thành phần cao su ở hiệu thuốc hoặc trên mạng. Nếu bắt buộc phải đeo găng tay cao su, hãy tìm loại găng tay không có bột vì chúng chứa ít protein cao su - chất gây ra phản ứng dị ứng. Rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi sử dụng găng tay cao su.

5. Thịt động vật

Thịt từ động vật có vú - thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, thịt bê, thịt nai, thỏ và các loại khác - có thể gây ra các triệu chứng sốc phản vệ vài giờ sau khi bạn ăn, khiến bạn khó tìm ra mối liên hệ giữa thực phẩm và dị ứng của bạn. Nhưng với dạng sốc phản vệ này, bạn có thể không gặp các triệu chứng cho tới 3 – 6 giờ sau, vì cần có thời gian để tiêu hóa thịt.

6. Vết đốt của côn trùng

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), có tới 90 - 100 người ở Hoa Kỳ tử vong mỗi năm do phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vết đốt của côn trùng.

Ong, ong bắp cày, ong vàng và kiến lửa là những loài côn trùng có vết đốt có nhiều khả năng gây ra phản ứng phản vệ nghiêm trọng nhất. Nếu bạn đã từng bị phản ứng phản vệ khi bị đốt, bạn nên mang theo dụng cụ tiêm tự động epinephrine và thực hiện các bước để ngăn ngừa vết đốt, bao gồm:

  • Mặc quần áo sạch sẽ, sáng màu khi ra ngoài
  • Tránh nước hoa và đồ dùng vệ sinh có mùi thơm
  • Che chắn cơ thể nhiều nhất có thể bằng quần áo
  • Mang giày kín ngón chân khi ra ngoài trời
  • Tránh ăn uống khi ra ngoài
  • Giữ bình tĩnh nếu một con côn trùng bay xung quanh bạn

Đọc thêm tại bài viết: Sự thật và hiểu lầm về sốc phản vệ

Tóm tắt: tập thể dục, dị ứng tinh dịch, thậm chí cả việc có kinh nguyệt có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng đối với sức khỏe. Các nguyên nhân như tiếp xúc với cao su, thịt động vật, và vết đốt của côn trùng cũng có thể tạo ra phản ứng đe dọa tính mạng. Đối với những người có nguy cơ cao, việc phòng tránh và chuẩn bị trước là cực kỳ quan trọng. Sự nhận thức về các nguyên nhân tiềm ẩn của sốc phản vệ có thể giúp chúng ta đưa ra các biện pháp phòng ngừa hợp lý.

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo EverydayHealth
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm