Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 điều cần làm ngay khi gặp người tai biến mạch máu não

Não là cơ quan rất quan trọng và nhạy cảm. Bạn hãy nhớ 5 xử trí ban đầu dưới đây khi gặp người tai biến mạch máu não để cứu sống họ nhé!

5 điều cần làm ngay khi gặp người tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não xảy ra khi động mạch cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho một vùng não bị vỡ hoặc tắc đột ngột bởi cục máu đông. Hậu quả của hiện tượng này là phần não được cấp máu bởi động mạch rơi vào tình trạng thiếu oxy và tế bào não sẽ chết chỉ sau vài phút. Bệnh nhân có thể bị liệt, hôn mê thậm chí tử vong tuỳ thuộc vào diện tích vùng mão bị ảnh hưởng và mức độ trầm trọng của tổn thương. Đó là lý do tại sao việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo tai biến mạch máu não và xử trí ngay là rất quan trọng.

Theo các bác sĩ, các triệu chứng của tai biến mạch máu não rất đa dạng, tùy thuộc vào loại tổn thương, mức độ tổn thương, vị trí vùng não bị tổn thương mà có các biểu hiện khác nhau. Các triệu chứng thường gặp của tai biến mạch máu não gồm:

- Méo miệng, yếu, liệt tay chân một bên.

- Tê hoặc mất cảm giác ở một nửa bên thân thể

- Nói ngọng, nói khó hoặc không nói được

- Mù một mắt hoặc không nhìn được một bên

- Lú lẫn, hôn mê.

- Ngoài ra có thể có nhức đầu, nôn ói, hoặc co giật.

Phải nghĩ đến đột quỵ nếu một hoặc nhiều triệu chứng kể trên xuất hiện đột ngột, bất ngờ ở một người đang có vẻ rất khỏe mạnh, khi họ đang nghỉ ngơi, đang ngủ, hoặc đang làm việc bình thường. Một số trường hợp bệnh nhân chỉ bị những triệu chứng này thoáng qua, sau đó hồi phục trong vòng 24h, không để lại di chứng gì, đây gọi là tai biến mạch máu não thoáng qua. Những bệnh nhân này cũng cần thiết phải đến cơ sở y tế ngay để xác định sớm nguyên nhân, các yếu tố nguy cơ, để điều trị dự phòng sớm, tránh tai biến mạch máu não tái phát.

Khi gặp người bị tai biến mạch máu não, cần phải đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất vì não là cơ quan quan trọng và rất nhạy cảm. Nếu bị thiếu máu, thiếu oxy, hoặc bị chảy máu thì não sẽ bị hoại tử chết đi rất nhanh chóng. Để càng lâu thì phần não bị chết càng lớn, không thể chữa trị phục hồi lại được. Chỗ não bị tổn thương sau đó còn bị phù nê, gây chèn ép, nguy hiểm đến tính mạng.

Các xử trí ban đầu bằng cách:

1. Đỡ ngay người bệnh để không bị ngã chấn thương.

2. Để người bệnh nằm xuống chỗ thoáng, nghiêng qua một bên nếu nôn ói, móc hết đàm nhớt cho bệnh nhân dễ thở.

3. Gọi xe đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.

4. Nếu bệnh viện gần nhà có đủ điều kiện chữa trị thì không nên chuyển viện đi xa, trừ khi bác sĩ có chỉ định, vì càng di chuyển nhiều càng có thể làm bệnh nặng hơn.

5. Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác.

Chế độ tập luyện, phục hồi sau khi bị tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não thường để lại di chứng nặng nề, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và làm tăng gánh nặng xã hội. Những bệnh nhân bị tai biến mạch máu não sau giai đoạn cấp thường có tâm lý tự ti, mặc cảm, chán ghét bản thân. Do đó cần thiết phải có một chế độ luyện tập hợp lý, tích cực để sớm đưa người bệnh hòa nhập lại xã hội.

Tuỳ theo mức độ nặng của tai biến mạch máu não bác sĩ sẽ chỉ định chế độ tập luyện và phục hồi chức năng thích hợp. Bệnh nhân nặng chưa tự vận động được phải được hỗ trợ của nhân viên phục hồi chức năng và gia đình như thay đổi tư thế bệnh nhân, vận động thụ động, xoa các vị trí tì đè chống loét. Đối với các trường hợp nhẹ hơn, tuỳ mức độ di chứng liệt, chúng ta cần đề ra một kế hoạch cụ thể hàng ngày cho bệnh nhân, để bệnh nhân được tự tập ở mức tối đa, người nhà chỉ hỗ trợ hoặc giúp đỡ. Quá trình tập luyện đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhân và người hướng dẫn.

Các bệnh nhân tai biến mạch máu não được điều trị, tập luyện theo một chương trình phục hồi chức năng tòan diện như vận động trị liệu, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ trị liệu tại bệnh viện và giám sát chương trình tại nhà do các bác sĩ, kỹ thuật viên cũng như sự giúp đỡ của các thành viên trong gia đình. Các chương trình luyện tập được xây dựng phù hợp với từng bệnh nhân cụ thể với mục đích chung là giúp hồi phục tối đa tổ chức não bị tổn thương, giảm đáng kể các thương tật thứ phát sau tai biến mạch máu não, đưa bệnh nhân trở lại với cuộc sống hàng ngày.

Tập luyện phục hồi chức năng sớm cho bệnh nhân tai biến mạch máu não sẽ đem lại hiệu quả phục hồi tốt hơn với các bệnh nhân tập luyện muộn. Việc sử dụng kỹ thuật vị thế đúng kết hợp việc tập vận động thường xuyên mỗi ngày từ hai đến ba lần, sau đó tùy theo sự tiến triển của bệnh nhân để ứng dụng các kỹ thuật phục hồi chức năng cho phù hợp sẽ giúp cho bệnh nhân có chất lượng cuộc sống tốt hơn sau khi bị tai biến.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 triệu chứng đột quỵ mọi người nên biết

Theo Hội Tim mạch học Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm