Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vị trí của em bé trong tử cung

Khi phát triển trong bụng mẹ, em bé có thể chuyển động rất nhiều ở trong tử cung. Bạn có thể cảm nhận được em bé đang đạp, đang xoay hoặc đang thay đổi vị trí. Hãy cùng với Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu những điều kỳ diệu này

Trong tháng cuối cùng của thai kỳ, em bé sẽ phát triển lớn hơn và không có nhiều không gian để cựa quậy nữa. Vị trí của em bé lúc này trở nên vô cùng quan trọng vì ngày sinh của bạn đã cận kề. Em bé cần phải có được tư thế và vị trí tốt nhất để chuẩn bị chào đời.

Vị trí lý tưởng để chào đời là vị trí mà đầu em bé hơi chúc xuống, mặt hướng về phía lưng của mẹ. Cằm của em bé sẽ chạm vào ngực và đầu em bé sẽ chuẩn bị đi vào vùng chậu của mẹ.

Mặc dù đa số các trẻ sẽ ở trong tư thế này khi sinh nhưng trong một số trường hợp, em bé có thể không ở đúng vị trí như mong muốn. Các vị trí khác (hay còn gọi là các ngôi thai khác nhau) sẽ có thể gây ra các vấn đề cho cả mẹ và bé.

Càng gần về những tháng cuối thai kỳ, bác sỹ sẽ thường xuyên tiếp cận vị trí của em bé trong tử cung, đặc biệt là ở tháng cuối cùng của thai kỳ.

Vị trí tốt nhất cho em bé trong tử cung

Đa số các em bé sinh ra trong tư thế đầu hướng xuống dưới, mặt quay về phía lưng của mẹ. Vị trí này được gọi là ngôi thuận (hoặc ngôi chẩm chậu trái trước - occipito-anterior) và là vị trí lí tưởng cho việc sinh đẻ. Đầu và cổ của em bé sẽ có khả năng uốn cong, cằm của em bé có thể chạm được vào ngực. Phần hẹp nhất của đầu có thể sẽ thúc vào cổ tử cung và giúp cổ tử cung mở ra khi sinh.

Đa số các em bé sinh ra trong khoảng từ 33-36 tuần sẽ ở trong tư thế ngôi thuận.

Các loại ngôi thai khác

Đôi khi, em bé sẽ ra đời với tư thế không phải ngôi thuận. Việc biết được em bé không ở ngôi thuận trước khi sinh là vô cùng quan trọng. Phụ thuộc vào ngôi thai, các biến chứng cho mẹ và bé có thể xảy ra trong quá trình sinh nở. Có một số biện pháp bạn có thể sử dụng để “xoay” em bé về ngôi thuạn. Trong một số trường hợp, có thể bạn sẽ phải đẻ mổ.

Ngôi chẩm sau (Occipito-Posterior)

Đầu của em bé có thể vẫn hướng xuống dưới, nhưng mặt của em bé lại quay về hướng bụng của mẹ (thay vì quay về hướng lưng). Tư thế này được gọi là ngôi chẩm sau.

Trong giai đoạn đầu tiên của cuộc sinh nở, khoảng 1/10 cho đến 1/3 trẻ sẽ ở trong tư thế này. Đa số những trẻ này sẽ xoay mình một cách tự nhiên để trở về vị trí ngôi thuận ngay trước khi được sinh ra. Nhưng, có khoảng 5-8% số trường hợp, em bé sẽ không quay lại hướng ngôi thuận.

Em bé ở vị trí này sẽ làm ca sinh nở của bạn diễn ra lâu hơn, và bạn sẽ phải chịu một cảm giác đau lưng rất ghê gớm. Bạn có thể sẽ được gây tê ngoài màng cứng để giảm đau trong suốt quá trình sinh.

Ngôi mông (breech)

Ngôi mông là ngôi mà mông hoặc chân của em bé sẽ ra trước. Ngôi mông sẽ xảy ra với khoảng 1/25 ca sinh đủ tháng. Mặc dù đa số các em bé sinh ra với ngôi mông đều khỏe mạnh, nhưng em bé có thể sẽ có nguy cơ cao mắc các dị tật bẩm sinh do các chấn thương trong quá trình sinh nở. Trong các ca sinh ngôi mông, đầu của em bé sẽ là phần ra sau cùng, và do vậy, em bé sẽ rất khó khăn mới có thể ra khỏi đường dẫn sinh được. Ngôi mông cũng sẽ là một vấn đề lớn bởi nó sẽ làm tăng nguy cơ hình bị nhau thai quấn cổ và có thể gây tổn thương cho em bé nếu sinh thường.

Có 3 loại ngôi mông khác nhau:

  • Ngôi mông hoàn toàn (Complete breech): Khi mông của em bé chĩa ra theo hướng đường dẫn sinh (chĩa xuống dưới), chân em bé gập lại ở đầu gối, bàn chân ở rất gần mông
  • Ngôi mông không hoàn toàn, kiểu mông (Frank breech): Mông của em bé chĩa theo đường dẫn sinh, nhưng chân của em bé có thể sẽ duỗi thẳng ở ngay trước mặt, 2 bàn chân ở rất gần đầu. Một tư thế khác là 2 chân em bé sẽ vắt ngược lên vai.
  • Ngôi mông không hoàn toàn, kiểu bàn chân (Footling breech): Một hoặc cả hai bàn chân của em bé sẽ hướng xuống đường dẫn sinh, nói cách khác, em bé có tư thế đứng (một chân hoặc hai chân) trong tử cung.
Bác sỹ sẽ trao đổi với bạn và đưa ra các lựa chọn để xoay em bé trở lại tư thế đầu hướng xuống dưới. Bác sỹ có thể sẽ khuyên bạn thực hiện kỹ thuật ngoại xoay thai (ECV - external cephalic version). Quy trình này bao gồm việc tạo áp lực lên bụng. Việc này có thể sẽ làm bạn cảm thấy không thoải mái nhưng sẽ không gây nguy hiểm. Nhịp tim của em bé sẽ được kiểm soát một cách rất chặt chẽ và nếu có vấn đề gì xảy ra, quy trình này sẽ được dừng lại ngay lập tức.

Nếu kỹ thuật ECV không có hiệu quả, bạn có thể sẽ phải sinh mổ để cuộc sinh có thể diễn ra an toàn khi em bé ở ngôi mông. Đặc biệt là với các em bé ở ngôi mông không hoàn toàn, kiểu bàn chân, thì việc sinh mổ lại càng cần thiết hơn bao giờ hết.

Trong trường hợp này, dây rốn rất có thể sẽ siết chặt lại trong quá trình em bé di chuyển trong đường dẫn sinh và có thể sẽ làm em bé mất đi nguồn cung cấp máu và oxy.

Ngôi ngang (Transverse Lie)

Ngôi ngang là khi em bé nằm ngang trong tử cung, do vậy, phần vai của em bé sẽ là phần ra trước.

Ngôi ngang rất hiếm gặp trong khi sinh vì đa số các trường hợp, em bé sẽ tự quay lại để đầu hướng xuống dưới khi ngày sinh sắp đến gần. Nhưng nếu em bé không tự quay, thì ngôi ngang sẽ cần phải sinh mổ.

Nguyên nhân là do có một khả năng rất nhỏ em bé bị sa dây rốn (dây rốn sẽ ra khỏi tử cung trước em bé) khi bạn vỡ ối. Sa dây rốn là một tình trạng cấp cứu, em bé cần phải được mổ đẻ càng sớm càng tốt (nếu được).

Làm thế nào để xoay em bé?

Mặc dù không phải lúc nào em bé cũng có thể xoay về ngôi thuận được, nhưng có rất nhiều cách bạn có thể làm để giúp em bé ở ngôi thuận. Bạn có thể sử dụng những cách sau:

  • Khi bạn ngồi xuống, hãy nghiêng xương chậu của bạn về phía trước, thay vì nghiêng về phía sau
  • Dành thời gian ngồi ở trên bóng tập thể thao
  • Đảm bảo rằng hông của bạn luôn cao hơn đầu gối khi ngồi
  • Nếu công việc của bạn phải ngồi nhiều, hãy dành thời gian thư giãn và đi lại loanh quanh
  • Trong xe ô tô, ngồi trên một tấm nệm để nâng người lên và nghiêng mông của bạn về phía trước.

Tập luyện bằng cách quỳ trên 2 tay và đầu gối (tư thế giống như đang lau sàn nhà) khoảng một vài phút, mỗi ngày tập một vài lần như vậy để có thể giúp em bé di chuyển vào vị trí ngôi thuận.

Tuy nhiên, không phải lúc nào những phương pháp trên cũng có hiệu quả. Nhưng nếu em bé của bạn vẫn ở ngôi chẩm sau khi bạn bắt đầu quá trình sinh nở thì rất có thể nguyên nhân là do hình dáng xương chậu của bạn chứ không phải do tư thế của bạn. Những em bé ở ngôi chẩm sau thường có thể tự thay đổi vị trí trong khi sinh nở và trước giai đoạn mà mẹ bắt đầu rặn. Bạn nên cố gắng thư giãn và giữ tâm trạng tích cực trong suốt quá trình này.

Một số điều lưu ý cho bạn

Những em bé không ở tư thế ngôi thuận nên được sinh ở bệnh viện hoặc các cơ sở y tế. Các trường hợp cấp cứu khi sinh nở cần được xử lý bởi các nhân viên y tế giàu kinh nghiệm.

Đảm bảo rằng bạn đã trao đổi với bác sỹ nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về vị trí của em bé trước khi sinh.

Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm