Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vai trò của Endorphins trong thời kì mãn kinh

Mãn kinh có thể là thời gian biến động nhiều nhất với nhiều phụ nữ. Hầu hết phụ nữ, và thậm chí cả nam giới, đổ lỗi cho sự thay đổi cân bằng hormone khi có bất kì triệu chứng nào bất thường xảy ra trong giai đoạn này. ĐIều mà nhiều người không nhận ra là sự ảnh hưởng lẫn nhau phức tạp giữa những hormone này với nhiều chất hóa học khác, gây ảnh hưởng đến cơ thể và não bộ.

Endorphins là gì?

Endorphin là một trong những chất hóa học, chất dẫn truyền thần kinh xuất hiện trong hệ thần kinh và đóng vai trò dẫn truyền thông tin, có thể ảnh hưởng đến tất cả mọi thứ từ tâm trạng, giấc ngủ và sự tập trung cho đến khả năng điều chỉnh cân nặng và những chức năng quan trọng khác trong cơ thể.

Endorphins có ít nhất 300 loại khác nhau, là chất dẫn truyền thần kinh xuất hiện tự nhiên trong não bộ và có liên quan tới sự vui vẻ, sự thỏa mãn và khỏe mạnh.

Sự giải phóng endorphins được kích thích bởi nhiều tình huống khác nhau, từ đau đến tập luyện. Thậm chí ăn những thức ăn nhất định như sô cô la hoặc ớt cay cũng có thể kích thích bài tiết endorphins. Điều này có thể giải thích tại sao nhiều người thích ăn sô cô la trong thời gian căng thẳng.

Endorphins tương tác với những thụ thể opiate trong não để điều chỉnh cảm giác đau, tương tự như thuốc giảm đau như morphine và codein. Sự tiết endorphins cũng kích thích trạng thái hưng phấn, kiểm soát cảm giác thèm ăn và đóng vai trò trong cân bằng hormone sinh dục cũng như sự miễn dịch.

Endorphins và mãn kinh

Trong thời kì mãn kinh, khi giảm nồng độ estrogen và progesterone dẫn đến giai đoạn mất cân bằng và cuối cùng tắt kinh, những thay đổi trong cân bằng hormone có thể các triệu chứng khó chịu với nhiều phụ nữ.

Bao gồm:

  • Bốc hỏa
  • Đổ mồ hôi ban đêm
  • Tăng cân
  • Thay đổi tâm trạng
  • Mất ngủ
  • Trầm cảm/ lo lắng
  • Mệt mỏi
  • Dễ bị kích động

Cũng giống như estrogen và progesterone, endorphins được cho là có vai trò quan trọng trong nhiều triệu chứng ở trên. Những nghiên cứu cho thấy phụ nữ mãn kinh có nồng độ endorphins thấp hơn những phụ nữ đang còn kinh và endorphins giảm ngay sau cơn bốc hỏa trong người sau đó tăng ổn định trong 15 phút tiếp sau.

Tăng endorphins qua tập thể dục

Nhiều người nghe về runner's high, là khi vận động viên chạy đường dài có cảm giác sảng khoái dễ chịu, lâng lâng. Hiện tượng này có thể được giải thích một phần bởi endorphine được giải phóng khi tập luyện thể thao.

Tập luyện hiếu khí được biết đến là kích thích sự giải phóng endorphins, và đó được coi một cách để làm giảm ảnh hưởng cũng như mức độ nghiêm trọng của những triệu chứng thời kì mãn kinh. Hoạt động thể lực đã được chứng minh là góp phần nâng cao lối sống lành mạnh, làm chậm quá trình lão hóa và dự phòng bệnh tật. Ngoài ra, hoạt động thể lực cũng giúp cân bằng hormone qua việc giải phóng endorphins, do đó có ảnh hưởng tích cực đến triệu chứng thời kì mãn kinh.

Đặc biệt, tập luyện làm tăng nhịp tim, kích thích giải phóng endorphin cũng như  cải thiện tuần hoàn và oxy đến toàn bộ cơ thể. Trên thực tế, mối quan hệ giữa tập luyện và giải phóng endorphin khiến nhiều nhà nghiên cứu điều tra nghiên cứu tập thể dục như một cách điều trị bệnh nhân có trầm cảm.

Những hoạt động kích thích tiết endorphin khác

Một số nghiên cứu cho thấy châm cứu, mát xa và thuốc có thể hiệu quả trong kích thích tiết endorphin, và tình dục cũng được cho là cơ chế kích thích tiết endorphin.

Tham khảo thêm bài viết Teo âm đạo sau mãn kinh

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

Xem thêm