Trầm cảm sau sinh là tình trạng người phụ nữ bị rối loạn cảm xúc, thay đổi về thể chất và tâm lý, hành vi sau khi sinh con. Theo Tổ chức Y tế thế giới, trầm cảm là nguyên nhân đứng hàng thứ hai về gánh nặng y tế. Có khoảng 10 - 20% phụ nữ mang thai hoặc sau khi sinh con trên toàn cầu từng trải qua ít nhất một dạng rối loạn tâm thần, trong đó chủ yếu là trầm cảm.
Tại Việt Nam, rối loạn tâm thần nói chung và trầm cảm sau sinh nói riêng đang có xu hướng gia tăng. Tỷ lệ trầm cảm sau sinh ở nước ta theo một số nghiên cứu sàng lọc có thể lên tới 33%.
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh
Không có một nguyên nhân cụ thể nào dẫn đến trầm cảm sau sinh mà phụ thuộc vào thể chất, tinh thần và hoàn cảnh của mỗi người. Một số nguyên nhân chung thường gặp dẫn đến trầm cảm sau sinh gồm:
Thay đổi nội tiết tố: Khi mang thai, nồng độ nội tiết tố nữ estrogen và progesterone tăng cao. Sau sinh nồng độ các hormone này giảm về mức bình thường khiến người phụ nữ cảm thấy uể oải, mệt mỏi và có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh.
Thay đổi về hình thể: sau sinh có thể tăng cân không kiểm soát hoặc sụt cân nhanh, rạn da… khiến người phụ nữ cảm thấy mình kém hấp dẫn. Cộng với việc lo lắng về khả năng chăm sóc con hay việc chăm con vất vả, thiếu ngủ làm nảy sinh tâm lý bực bội, cáu gắt chán ghét bản thân và em bé.
Tiền sử rối loạn tâm lý: Rối loạn tâm lý, trầm cảm có thể tái phát vì thế đối với phụ nữ từng có tiền sử trầm cảm trước hoặc trong khi mang thai thì sẽ có nguy cơ cao trầm cảm sau sinh.
Yếu tố kinh tế, gia đình, xã hội: Thiếu sự giúp đỡ, đồng cảm chia sẻ của người thân, đặc biệt là người chồng; mâu thuẫn về cách chăm sóc con; con cái gặp vấn đề sức khỏe; áp lực sinh con trai; kinh tế gia đình khó khăn; ở nhà, không giao tiếp nhiều… Bất kỳ vấn đề nào trong số lý do này đều có thể góp phần gây ra chứng trầm cảm sau sinh.
Vì sao nói trầm cảm sau sinh là kẻ giết người thầm lặng?
Trầm cảm sau sinh không những ảnh hưởng tiêu cực tới người mẹ mà còn ảnh hưởng tới đứa con. Trong những trường hợp người mẹ bị trầm cảm sau sinh nặng có thể dẫn đến suy nghĩ và hành vi tự tử hoặc gây tổn hại cho con. Bên cạnh đó, theo một số nghiên cứu khi người mẹ bị trầm cảm sau sinh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của đứa con như chậm phát triển ngôn ngữ, vận động, chiều cao; khóc nhiều, dễ kích động; hạn chế khả năng giao tiếp; khó thích nghi với môi trường, khó hòa nhập xã hội…
Đặc biệt trầm cảm sau sinh thường diễn biến hết sức lặng lẽ và dễ bị nhầm lẫn, bỏ qua nên khi phát hiện thì bệnh đã nặng, trong khi bệnh lại cần được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
Một số dấu hiệu nhận biết trầm cảm sau sinh: luôn thấy buồn, mệt mỏi, lo lắng, tuyệt vọng; khóc nhiều; có ý nghĩ làm tổn thương em bé; có ý nghĩ làm tổn thương bản thân; không quan tâm đến em bé, không cảm thấy kết nối với em bé; ăn quá ít hoặc quá nhiều; ngủ quá ít hoặc quá nhiều; gặp khó khăn khi tập trung hoặc đưa ra quyết định; cảm thấy vô giá trị, tội lỗi hoặc nghĩ mình giống như một người mẹ tồi; mất hứng thú hoặc mất niềm vui trong các hoạt động bạn từng yêu thích.
Khi thấy bản thân hoặc người phụ nữ sau sinh trong gia đình có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên kéo dài 2 tuần trở lên cần nghĩ tới trầm cảm sau sinh và đến cơ sở y tế gần nhất để được khám, điều trị kịp thời.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 loại vitamin giúp chống lại bệnh trầm cảm - “kẻ giết người thầm lặng”.
Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.
Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.
Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.
Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.
Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.
Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.