Vaccine đã chứng minh được hiệu quả trong việc phòng ngừa các bệnh do virus và vi khuẩn. Kể từ khi vaccine đầu tiên được phát triển cách đây hơn 200 năm, chúng đã ngăn chặn được một số bệnh chết người của thế kỷ 20 và giúp cứu sống hàng trăm triệu người trên toàn cầu.
Đối với các bệnh do virus (như sởi, bại liệt, và đậu mùa) và vi khuẩn (như bạch hầu, uốn ván, và lao), vaccine hoạt động bằng cách cho cơ thể tiếp xúc với một phiên bản virus bị suy yếu hoặc bị vô hiệu hóa. Điều này giúp hệ miễn dịch nhận diện các mối đe dọa theo các chỉ thị cụ thể của chúng - còn được gọi là "kháng nguyên" - và tạo ra phản ứng chống lại chúng. Các vaccine này thường phát huy tác dụng nhất trong giai đoạn phòng ngừa, khi một cá nhân được tiêm vaccine trước khi bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus.
Tuy nhiên, trong trường hợp ung thư, tình hình phức tạp hơn vì một số lý do, điều này đã khiến việc phát triển vaccine để phòng ngừa hoặc điều trị ung thư trở nên khó khăn hơn. Đặc biệt, không giống như vi khuẩn và virus xuất hiện như những yếu tố lạ đối với hệ miễn dịch của chúng ta, các tế bào ung thư lại rất giống với các tế bào bình thường, khỏe mạnh. Hơn nữa, khối u của mỗi cá nhân về bản chất là duy nhất và có các kháng nguyên riêng biệt. Do đó, cần phải có những phương pháp tinh vi hơn để phát triển các vaccine ung thư hiệu quả.
Vaccine phòng ngừa ung thư
Nhiễm trùng do virus là nguyên nhân gây ra một số loại ung thư, và các vaccine phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ. Chẳng hạn, ung thư cổ tử cung và ung thư vùng đầu cổ có thể do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra, trong khi ung thư gan có thể do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Một số vaccine đã được phát triển để ngăn ngừa nhiễm HBV và HPV, từ đó bảo vệ chống lại sự hình thành các loại ung thư liên quan đến HBV và HPV. Bốn vaccine phòng ngừa ung thư này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt.
Vaccine điều trị ung thư
Khối u của mỗi cá nhân về bản chất là duy nhất và có các kháng nguyên riêng biệt. Do đó, cần phải có những phương pháp tiếp cận vaccine ung thư tinh vi hơn.
Các bác sĩ hiện có thể xác định các mục tiêu trên khối u của bệnh nhân để giúp phân biệt các tế bào ung thư với tế bào bình thường. Đôi khi các mục tiêu này là các protein bình thường được sản xuất ở mức độ bất thường cao bởi các tế bào ung thư, chẳng hạn như phosphatase acid tiền liệt (PAP), thường được biểu hiện quá mức bởi các tế bào ung thư tiền liệt tuyến. Tận dụng những hiểu biết đó, vaccine sipuleucel-T đã được phát triển và nhận được sự phê duyệt của FDA vào năm 2010 để điều trị cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn. Ngoài ra, các protein được tạo ra từ virus được biểu hiện bởi các tế bào ung thư bị nhiễm virus cũng là một nguồn đầy hứa hẹn để nhắm mục tiêu thông qua các vaccine.
Một trường hợp ngoại lệ khác là Bacillus Calmette-Guérin (BCG), một vaccine lao hoạt động như một chất kích thích miễn dịch chung. Năm 1990, BCG trở thành liệu pháp miễn dịch đầu tiên được FDA phê duyệt và vẫn được sử dụng để điều trị ung thư bàng quang giai đoạn đầu.
Các lựa chọn điều trị vaccine ung thư
Hiện tại có bốn vaccine được FDA phê duyệt để giúp phòng ngừa ung thư, ngoài ra còn có hai vaccine được FDA phê duyệt để điều trị ung thư:
Vaccine phòng ngừa ung thư
Vaccine điều trị ung thư
Tác dụng phụ
Tác dụng phụ có thể khác nhau tùy theo loại vaccine ung thư - và mục tiêu cụ thể của nó - và cũng có thể bị ảnh hưởng bởi vị trí và loại ung thư cũng như tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Các tác dụng phụ liên quan đến vaccine ung thư có thể xuất phát từ phản ứng miễn dịch sai lệch, nơi hệ miễn dịch nhắm vào các tế bào khỏe mạnh có biểu hiện các protein mục tiêu tương tự. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của đội ngũ y tế để hiểu rõ hơn về các nguy cơ và tác dụng phụ tiềm ẩn liên quan đến các loại vaccine ung thư cụ thể.
Các tác dụng phụ thường gặp ở các vaccine ung thư hiện được phê duyệt có thể bao gồm nhưng không giới hạn ở: chán ăn, đau lưng, ớn lạnh, mệt mỏi/uể oải, sốt, các triệu chứng giống cúm, đau đầu, đau khớp, đau cơ, buồn nôn và thần kinh.
Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.
Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.
Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.
Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.
Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.
Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.