Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về sốt dengue và sốt xuất huyết dengue

Sốt dengue là loại nhiễm virus truyền qua muỗi và ngày càng trở nên phổ biến hơn trên toàn thế giới.

Tìm hiểu về sốt dengue và sốt xuất huyết dengue

Sốt dengue là một loại nhiễm virus có thể gây ra tình trạng đe dọa tính mạng, cũng có thể sẽ gây ra những triệu chứng nhẹ giống như bị cúm hoặc thậm chí là không gây ra bất cứ triệu chứng gì. Trong những năm trở lại đây, số ca mới mắc sốt dengue đã tăng lên một cách đáng kể.

Có 4 chủng sốt dengue khác nhau. Mỗi chủng chỉ có thể ảnh hưởng đến bạn một lần, nhưng sau mỗi lần nhiễm bệnh, bạn chỉ có miễn dịch chống lại chủng virus mà mình đã nhiễm, chứ không có miễn dịch toàn bộ. Do vậy, để có miễn dịch toàn bộ, bạn buộc phải bị nhiễm đủ cả 4 chủng virus này. Tuy nhiên, nguy cơ sốt dengue sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn sau mỗi lần nhiễm bệnh.  Bệnh sốt dengue lây truyền thông qua loại muỗi giống với muỗi truyền virus Zika và bệnh sốt xuất huyết.

Nguyên nhân của bệnh sốt dengue

Virus gây bệnh sốt dengue được lây truyền thông qua muỗi Aedes aegypti, đôi khi, còn có thể lây truyền qua muỗi  Aedes albopictus.

Muỗi Aedes là loại muỗi thường xuất hiện ở vùng đô thị và ngoại ô, thích đẻ trứng trong những chỗ chứa nước nhân tạo như bình hoa, lốp xe đọng nước hay nước sinh hoạt trong gia đình. Loại muỗi này có thể tồn tại trong nhiệt độ thấp, do vậy, bệnh mà loại muỗi này gây ra có thể lây lan sang cả những khu vực có khí hậu lạnh hơn.

Tỷ lệ mắc bệnh

Trước năm 1970, chỉ có 9 quốc gia có dịch sốt dengue nghiêm trọng. Tuy  nhiên, đến nay, bệnh sốt dengue đã lây truyền rộng rãi tới hơn 100 quốc gia.

Khoảng một nửa dân số thế giới có nguy cơ bị nhiễm bệnh sốt dengue. Theo thống kê, mỗi năm, có khoảng 500.000 người bị sốt dengue nghiêm trọng cần phải được nhập viện. Tỷ lệ tử vong do sốt dengue trong nhóm này là 2.5%.

Triệu chứng của bệnh sốt dengue

Triệu chứng của bệnh sốt dengue thường phát triển trong khoảng từ 3-14 ngày sau khi một người bị muỗi đốt.

Các triệu chứng điển hình bao gồm:

  • Sốt
  • Đau đầu và đau phía sau tai
  • Đau cơ và đau khớp nghiêm trọng
  • Vô cùng mệt mỏi
  • Mẩn đỏ xuất hiện từ ngày thứ hai cho tới ngày thứ 5 bị sốt
  • Có xu hướng dễ bị chảy máu, ví dụ như chảy máu mũi hoặc xuất huyết ngoài da
  • Phân có máu hoặc chu kỳ kinh nguyệt ra nhiều máu hơn bình thường
  • Buồn nôn và nôn mửa
  • Các triệu chứng về đường hô hấp, ví dụ như ho, viêm họng hoặc ngạt mũi.

Những triệu chứng này thường kéo dài trong khoảng từ 3-7 ngày sau khi hết sốt. Sau khi hết sốt, người bệnh có thể sẽ cảm thấy đỡ hơn hoặc tẹ hơn và sẽ phát triển bệnh sốt dengue nặng hơn.

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới, bất cứ triệu chứng nào dưới đây xuất hiện cũng là dấu hiệu cảnh báo cho thấy bệnh sốt dengue đã phát triển nặng hơn, và thường được họi là sốt xuất huyết dengue

  • Đau bụng hoặc căng tức bụng
  • Nôn mửa thường xuyên
  • Mê sảng hoặc bồn chồn không yên
  • Chảy máu niêm mạc, ví dụ như chảy máy lợi hoặc chảy máu mũi
  • Phì đại gan
  • Tích tụ dịch trong phổi hoặc trong bụng (có thể nhìn thấy thông qua việc siêu âm hoặc chụp X quang)

Sốt xuất huyết dengue

Sốt xuất huyết dengue là dạng nghiêm trọng nhất của việc nhiễm virus. Sốt xuất huyết dengue là một hội chứng lâm sàng được định nghĩa bằng 4 yếu tố cơ bản:

  • Tăng tính thấm mạch máu, dẫn đến rò rì tiểu cầu vào các mô xung quanh và thiếu tiểu cầu trong máu (làm máu đặc hơn)
  • Giảm tiểu cầu
  • Sốt kéo dài từ 2-7 ngày
  • Có xu hướng xuất huyết (chảy máu) nặng

Tuy vậy, xuất huyết nghiêm trọng chưa phải là triệu chứng nguy  hiểm nhất của sốt xuất huyến dengue. Vấn đề đáng lo ngại nhất và đe dọa tính mạng là tình trạng rò rỉ tiểu cầu ra các mô xung quanh mạch máu. Khi điều này xảy ra, thì dịch không chỉ tích tụ lại ở sai vị trí (ví dụ như ở phổi hoặc ở bụng) mà còn gây ra tình trạng thiếu dịch, mất dịch trong máu, khiến máu không thể lưu thông được trong cơ thể. Tình trạng này được gọi là sốc. Sốc là một tình trạng đe dọa tính mạng và có thể dẫn đến các vấn đề về chuyển hóa và suy các cơ quan. Điều trị sốc thường cần phải nhập viện và điều trị trong khoa chăm sóc tích cực để được theo dõi và dùng thuốc làm tăng huyết áp đến ngưỡng bình thường. Thuật ngữ hội chứng sốc dengue thường được sử dụng khi người bị sốt xuất huyết dengue chuyển sang giai đoạn sốc.

Điều trị sốt dengue

Cũng như nhiều bệnh nhiễm virus khác, lựa chọn điều trị cho bệnh sốt dengue chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng. Các loại thuốc giảm đau có thể được dùng để giảm tình trạng chảy máu, ví dụ như paracetamol.

Truyền dịch qua tĩnh mạch cũng có thể được sử dụng để dự phòng sốc, nhưng cần phải tiến hành xét nghiệm máu và một số xét nghiệm khác để đảm bảo rằng việc truyền dịch đường tĩnh mạch sẽ không làm người bệnh yếu hơn.

Vaccine phòng bệnh sốt dengue

Vaccine đầu tiên phòng bệnh sốt dengue là Dengvaxia, được sản xuất tại Mexico vào tháng 12 năm 2015. Đây là loại vaccine sống và có thể cung cấp cho bạn miễn dịch chống lại cả 4 chủng virus, và thường được tiêm cho người trong độ tuổi từ 9-45 tuổi. Dengvaxia được chứng minh là có hiệu quả dự phòng được 59% số trường hợp sốt dengue. Tuy nhiên, vaccine này hiện chưa được sử dụng tại Việt Nam.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dấu hiệu nhận biết sớm sốt xuất huyết

Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm