Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về chứng mất trí nhớ

Mất trí nhớ là vấn đề có thể gặp với hết mọi người ở một mức độ nào đó do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dù thỉnh thoảng hay quên hay mất trí nhớ ngắn hạn đều gây cản trở cuộc sống hàng ngày.

Nguyên nhân gây mất trí nhớ

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp có thể gây mất trí nhớ:

  • Thuốc: Một số loại thuốc kê đơn và không kê đơn có thể gây trở ngại hoặc gây mất trí nhớ. Thủ phạm có thể bao gồm: thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamine, thuốc chống lo âu, thuốc giãn cơ, thuốc an thần, thuốc ngủ và thuốc giảm đau được dùng sau phẫu thuật.
  • Sử dụng rượu, thuốc lá hoặc ma túy: Sử dụng rượu quá mức từ lâu đã được công nhận là nguyên nhân gây mất trí nhớ.
  • Hút thuốc gây hại cho trí nhớ bằng cách giảm lượng oxy đến não. Một số thuốc bất hợp pháp có thể thay đổi các chất hóa học trong não khiến bạn khó nhớ lại ký ức.
  • Thiếu ngủ: Cả số lượng và chất lượng giấc ngủ đều quan trọng đối với trí nhớ. Ngủ quá ít hoặc thức dậy thường xuyên vào ban đêm có thể dẫn đến mệt mỏi, cản trở khả năng củng cố và truy xuất thông tin.
  • Trầm cảm và căng thẳng: Trầm cảm có thể khiến bạn khó chú ý và tập trung, điều này có thể ảnh hưởng đến trí nhớ. Căng thẳng và lo lắng cũng có thể cản trở sự tập trung. Khi bạn căng thẳng và tâm trí bị kích động quá mức hoặc mất tập trung, khả năng ghi nhớ của bạn có thể bị ảnh hưởng. Căng thẳng do chấn thương tâm lý cũng có thể dẫn đến mất trí nhớ.
  • Thiếu dinh dưỡng: Dinh dưỡng tốt bao gồm protein và chất béo chất lượng cao rất quan trọng đối với chức năng não. Sự thiếu hụt vitamin B1 và ​​​​B12 đặc biệt có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.
  • Chấn thương đầu: Ví dụ, một cú đánh mạnh vào đầu do ngã hoặc tai nạn ô tô có thể làm tổn thương não và gây mất trí nhớ ngắn hạn và dài hạn. Trí nhớ có thể dần dần được cải thiện theo thời gian.
  • Đột quỵ: Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị ngừng do tắc nghẽn mạch máu lên não hoặc rò rỉ mạch máu vào não. Đột quỵ thường gây mất trí nhớ ngắn hạn. Một người bị đột quỵ có thể có những ký ức sống động về những sự kiện thời thơ ấu nhưng không thể nhớ lại bữa trưa họ đã ăn gì.
  • Chứng mất trí nhớ thoáng qua: Đây là sự mất trí nhớ ngắn hạn, thường tự khỏi và không gây ra bất kỳ tác hại nào hoặc xảy ra lần nữa. Các bác sĩ không chắc chắn tại sao điều này xảy ra. Đôi khi, những cơn đột quỵ nhỏ sẽ xuất hiện ở vùng hải mã (vùng não liên quan đến việc hình thành trí nhớ).
  • Chứng sa sút trí tuệ: Sa sút trí tuệ là tên của tình trạng mất trí nhớ tăng dần, cùng các vấn đề về suy nghĩ, dẫn đến cản trở khả năng hoạt động hàng ngày. Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây ra chứng sa sút trí tuệ bao gồm bệnh mạch máu, lạm dụng ma túy hoặc rượu hoặc các nguyên nhân khác gây tổn thương não nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là bệnh Alzheimer. Bệnh Alzheimer được đặc trưng bởi sự mất dần dần các tế bào não và các bất thường khác của não.
  • Các nguyên nhân khác: Tuyến giáp hoạt động kém dần hoặc hoạt động quá mức, sử dụng ma túy bất hợp pháp và các bệnh nhiễm trùng như HIV, bệnh lao và giang mai cũng có ảnh hưởng đến não.

Cần làm gì nếu bạn gặp phải chứng mất trí nhớ?

Nếu bạn nhận thấy mình ngày càng hay quên hoặc các vấn đề về trí nhớ cản trở cuộc sống hàng ngày, hãy đến khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và cách điều trị tốt nhất.

Để đánh giá tình trạng mất trí nhớ, bác sĩ căn cứ vào hỏi bệnh sử, khám sức khoẻ thần kinh và đặt câu hỏi để kiểm tra khả năng tâm thần. Có thể thêm các xét nghiệm máu và nước tiểu, thử nghiệm về thần kinh và chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ về não.

Bạn cũng có thể được gửi đi kiểm tra tâm lý thần kinh, đây là một loạt các bài kiểm tra giúp xác định tình trạng mất trí nhớ.

Điều trị mất trí nhớ

Điều trị mất trí nhớ phụ thuộc vào nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp, trí nhớ của bạn có thể hồi phục sau khi điều trị. Ví dụ, chứng mất trí nhớ do dùng thuốc có thể được giải quyết bằng cách thay đổi loại thuốc. Bổ sung dinh dưỡng có thể hữu ích trong việc chống mất trí nhớ do thiếu hụt dinh dưỡng. Và điều trị trầm cảm có thể hữu ích nếu mất trí nhớ dotrầm cảm là một nguyên nhân. Trong một số trường hợp chẳng hạn như sau cơn đột quỵ, liệu pháp có thể giúp mọi người nhớ cách thực hiện một số công việc nhất định như đi bộ hoặc buộc giày. Ở những người khác, trí nhớ có thể cải thiện theo thời gian.

Phương pháp điều trị cũng có thể cụ thể đối với các bệnh liên quan đến mất trí nhớ. Ví dụ, hiện có các loại thuốc để điều trị các vấn đề về trí nhớ liên quan đến bệnh Alzheimer và các loại thuốc giúp hạ huyết áp có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương não nhiều hơn do chứng mất trí nhớ liên quan đến huyết áp cao.

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm