Tìm hiểu cách trị ho tại nhà cho trẻ

1. Các loại ho thường gặp ở trẻ

Ho là triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em. Nhưng dù bạn có làm cha mẹ của bao nhiêu đứa trẻ chăng nữa đôi lúc vẫn bối rối khi đối diện với những tiếng ho, đợt này con có thể ho khan đến khàn tiếng, lúc khác ho lại kèm theo đờm đặc.

Nhiều bậc phụ huynh thường lo lắng khi con bị ho, nhưng thực tế đây là phản xạ có lợi để bảo vệ đường thở được thông thoáng, giúp hít thở dễ dàng. Không phải mức độ ho nhiều ít của trẻ lúc nào cũng song hành với mức độ nặng của bệnh. Thật vậy, trẻ có thể ho rất nhiều khi bị viêm hô hấp trên nhưng thường đây không phải là các trường hợp bệnh nặng. Trái lại, khi bị viêm phổi - một thể bệnh nặng thật sự - trẻ lại thường ít ho hơn.

Khi trẻ bị ho, cha mẹ nên để trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn, theo dõi bé thường xuyên để đề phòng trường hợp trẻ ho nhiều, có biểu hiện khó thở, thở nhanh thì cần đưa đi bệnh viện ngay lập tức. (Ảnh minh họa)

Theo Thầy thuốc Ưu tú, TS. BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa Hô hấp - Bệnh viện Nhi đồng 1, có 2 cách để phân ra các loại ho. Một là phân chia theo mức độ thời gian, nếu trẻ ho dưới 4 tuần lễ (nguyên nhân hàng đầu là do nhiễm trùng đường hô hấp) thì được xếp vào tình trạng ho cấp tính, nhưng nếu vượt quá 4 tuần là ho kéo dài. Ở trẻ nhỏ đa phần là các trường hợp ho cấp tính, còn ho kéo dài thường gặp ở trẻ lớn hơn.

Hai là phân chia theo tính chất của cơn ho đó là ho khan và ho có đờm. Song rất khó để phân biệt “ranh giới” giữa 2 tình trạng này, bởi đôi khi trong cùng một bệnh lý ho khan và ho có đờm sẽ xảy ra kế tiếp nhau. Chẳng hạn như, ho do hen suyễn trong giai đoạn đầu là ho khan, sau đó mới chuyển sang ho có đờm. Hơn nữa, ở trẻ nhỏ hoàn toàn không có khả năng khạc đờm, vì thế trong một số trường hợp khi ho các bé vẫn nuốt vào dẫn đến việc cha mẹ khó nhận định rõ ràng con ho đờm hay ho khan.

2. Các biện pháp vệ sinh đường hô hấp cho trẻ

Vệ sinh đường hô hấp là một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe ngay từ “cửa ngõ” đầu tiên giúp chống lại các mầm bệnh. Cơ thể có sạch thì hệ hô hấp mới khỏe mạnh. Do đó, các bậc phụ huynh cần lưu ý, cho dù trẻ có mắc bệnh thì vẫn cần được vệ sinh thân thể đúng cách, như vậy mới tránh được nguy cơ nhiễm khuẩn.

Cùng với đó là giữ nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, tránh khói bụi ô nhiễm, tập cho trẻ thói quen rửa tay, đeo khẩu trang, che miệng khi ho và hắt hơi… Đây là những nguyên tắc hữu ích không chỉ bảo vệ trẻ trước đại dịch COVID-19 mà còn nhiều mầm bệnh khác trên đường hô hấp.

“Việc vệ sinh mũi miệng không phải lúc nào cũng cần thiết với trẻ em. Bình thường, niêm mạc mũi của mỗi người đã hình thành cơ chế bảo vệ. Chỉ thực hiện vệ sinh mũi miệng khi trẻ mắc bệnh đường hô hấp mà có hiện tượng chảy mũi, nghẹt mũi, nhưng phải đúng kỹ thuật.

Nguyên tắc chung mà mẹ cần nhớ là rửa tay sạch sẽ trước khi vệ sinh cho bé, dụng cụ phải đặt gọn gàng và ngăn nắp chất thải cần phải được bỏ vào thùng rác đúng nơi quy định. Có như vậy mới đảm bảo được cho em bé khỏe và tránh lây nhiễm từ môi trường xung quanh” - BS Tuấn nói.

Để vệ sinh mũi cho trẻ, cách thứ nhất mẹ có thể áp dụng phương pháp bấc sâu kèn, dùng khăn giấy mềm và dai se lại một đầu to, một đầu nhỏ. Sau đó, mẹ đặt nhẹ đầu nhỏ vào mũi, nước mũi sẽ ngấm từ từ vào khăn giấy. Một lúc sau, mẹ nhẹ nhàng kéo khăn ra. Trong trường hợp trẻ bị sổ mũi đặc, mẹ có thể dùng nước muối sinh lý nhỏ vài giọt vào mũi trẻ để dịch mềm ra hơn, khi đó thực hiện bấc sâu kèn sẽ thuận lợi hơn.

Cách thứ hai là dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi và sau đó hút ra ngoài, nhưng với phương pháp này mẹ cần lưu ý không nên hút dịch mũi ra ngoài bằng chính miệng của mình, vì đây là nguyên nhân lây truyền mầm bệnh từ mẹ sang con. Hiện nay, mẹ có thể sử dụng ống nhựa hoặc dùng ống bóp nhỏ bằng cao su để hút dịch nhầy ở mũi ra, sau khi dùng xong cần vệ sinh sạch sẽ, tránh tạo thành “ổ vi khuẩn” tại các dụng cụ này.

Nên vệ sinh các dụng cụ sau khi hút mũi cho trẻ (Ảnh minh họa)

BS Tuấn khuyến cáo các bậc phụ huynh không nên sử dụng một số lượng lớn nước muối sinh lý để rửa mũi cho con tại nhà, việc này chỉ nên thực hiện tại các cơ sở y tế hoặc người có chuyên môn đã được huấn luyện, nếu không có thể khiến trẻ bị sặc gây nguy hiểm tính mạng.

Bên cạnh mũi, việc vệ sinh răng miệng cũng quan trọng không kém. Theo nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, việc súc miệng bằng nước muối 2 lần 1 ngày có thể giảm thiểu được tối đa tình trạng viêm họng ở trẻ em và cả người lớn. Cha mẹ nên cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc có thể tự pha chế dung dịch này cho con dùng tại nhà. Ở những vùng lạnh nên sử dụng nước muối ấm để súc miệng sẽ tốt hơn so với nước muối thông thường.

3. Lưu ý về dinh dưỡng cho trẻ