Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cổ chướng và xơ gan do viêm gan mạn tính

Cổ chướng là sự ứ đọng dịch ở khoang giữa thanh mạc thành bụng và các tạng trong ổ bung (ví dụ như gan, lách, dạ dày,..).

Khoảng trống giữa các mô được gọi là khoang phúc mạc. Một lớp mô nền trong thành bụng và một lớp mô khác phủ bên ngoài các tạng. Có khoảng trống giữa 2 lớp thường chứa một ít dịch giúp bôn trơn tạng khi chúng di chuyển trong ổ bụng. Đôi khi, bệnh có thể dẫn đến ứ dịch trong khoang phúc mạc. Dịch này gây nên tình trạng cổ chướng.

Bệnh gan gây cổ chướng như thế nào?

Cổ chướng do nhiều bệnh gây nên, bao gồm bệnh gan, suy tim sung huyết, viêm thận, nhiễm khuẩn và ung thư. Một trong những biến chứng của xơ gan, bệnh do viêm gan mạn gây nên, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Một trong những chức năng của gan là loại bỏ những chất cặn bã từ máu đến gan trong mỗi 5 phút. Gan được cấp máu từ tim qua động mạch gan và máu từ ruột (hệ tiêu hóa) và tụy qua tĩnh mạch cửa. Khi xơ gan tiến triển, hệ tĩnh mạch cửa không thể đươc lọc hiệu quả  qua vùng gan xơ và có nốt, chính vì thế làm tăng áp lực dòng máu từ hệ tiêu hóa đến.

Tăng áp lực này làm tăng lực đẩy dịch ra khỏi mạch máu và tập trung trong khoang bụng.

Nguyên nhân hoàn chỉnh của cổ chướng rất phức tạp và bao gồm nhiều hệ thống. Một trong những hệ thống đó là thận, đóng một vai trò quan trọng trong duy trì khối lượng nước. Do nước bị rò rỉ ra từ gan, nên khối lượng máu giảm xuống.

Để bù trừ, thận bắt đầu tái hấp thu natri kéo theo nước và duy trì lượng máu bình thường.

Mặc dù nguyên nhân phổ biến nhất của cổ chướng là xơ gan, những nguyên nhân khác cũng nên được cân nhắc. Một cách bác sĩ có thể chẩn đoán nguyên nhân gây cổ chướng bằng cách lấy một ít mẫu dịch ổ bụng, và chuyển chúng lên phòng xét nghiệm. Kĩ thuật viên có thể cho biết bệnh học chỉ cần nhìn vào bề ngoài của dịch. Ví dụ, dịch màu xám cho thấy một nhiễm trùng trong khi dịch có máu có thể do ung thư.

Tại sao cổ chướng lại là một vấn đề?

Cổ chướng thường dẫn đến những vấn đề hô hấp (ví dụ khó thở), suy dinh dưỡng và mệt mỏi.

Chẩn đoán                                                   

Một số người bị cổ chướng có thể tăng kích thước vòng bụng và điều này có thể đủ để xác định cổ chướng. Có thể khoảng 20 lít dịch tích tụ trong khoang bụng và chỉ cần nửa lít tích tụ là đủ để phát hiện trên lâm sàng.

Bác sĩ nghi ngờ cổ chướng sẽ tìm vùng phình ra trên bụng có tiếng đục khi gõ bằng ngõn tay. Siêu âm có thể giúp làm rõ kết quả khám lâm sàng ở những bệnh nhân có cổ chướng nhẹ hoặc tiềm ẩn.

Điều trị: kiểm soát cổ chướng thế nào?

Cổ chướng do bệnh gan không thể chữa khỏi nhưng nó đòi hỏi loại bỏ tình trạng xơ gan tiềm ẩn. Tuy nhiên, cổ chướng nhẹ có thể kiểm soát hiệu quả bằng hạn chế natri trong chế độ ăn ít hơn 2 gam mỗi ngày. Đạt được mục tiêu này khá khó do thường đòi hỏi sự thay đổi lớn trong thói quen ăn uống, ví dụ tránh thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhà hàng.

Với cổ chướng vừa và nặng, bác sĩ sẽ kê thuốc lợi tiểu. Nếu cổ chướng không được kiểm soát bằng chế độ ăn hoặc thuốc, bác sĩ có thể chọc khoang bụng hoặc sử dụng ống thông để giúp thoát dịch

Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm