Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thực phẩm hữu cơ và những điều có thể bạn chưa biết

Nền công nghiệp thực phẩm hữu cơ đang phát triển rất mạnh, nhu cầu sử dụng các loại thực phẩm hữu cơ cũng đang tăng cao hơn bao giờ hết.

1. Như thế nào là thực phẩm hữu cơ?

Thực phẩm hữu cơ là những sản phẩm được nuôi trồng bằng các phương pháp hữu cơ. Cách nuôi trồng này không bao gồm nhiều hình thức thông thường được sử dụng trong sản xuất thực phẩm công nghiệp hiện nay.

Phương pháp nuôi trồng hữu cơ là hình thức nông nghiệp có lợi cho môi trường, ví dụ như giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước và nâng cao chất lượng đất trồng. Đối với vật nuôi, điều kiện nuôi “nhân đạo” hơn, tạo điều kiện tự nhiên nhất cho gia súc, gia cầm phát triển. Đối với rau củ quả, quá trình trồng trọt sử dụng ít hóa chất bảo vệ thực vật hơn hoặc sử dụng các loại thuốc trừ sâu hữu cơ, do vậy hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn và ít dư lượng thuốc trừ sâu hơn.

Rau củ quả và ngũ cốc:

Thực hành trồng trọt hữu cơ bao gồm:

  • Không sử dụng các loại phân bón tổng hợp bởi các loại phân bón này có thể chứa thành phần hóa học được điều chế từ nhiên liệu hóa thạch. Thay vào đó, người nông dân thực hành nuôi trồng hữu cơ bằng cách sử dụng mùn, ủ phân bón và phân động vật để làm giàu đất.
  • Không sử dụng phân bón chế từ bùn thải vì đó chính là những dư lượng còn lại sau khi xử lí chất thải của con người.
  • Không sử dụng các chất diệt cỏ tổng hợp. Thay vào đó cỏ dại được kiểm soát bằng luân canh, phủ rơm rạ, làm đất và làm cỏ bằng tay.
  • Tránh sử dụng các loại thuốc trừ sâu tổng hợp: Thay vì dùng các loại thuốc trừ sâu thì có thể sử dụng các phương pháp tiếp cận khác như sử dụng các loại bẫy, các loại côn trùng ăn sâu hại, hoặc sử dụng các loại thuốc trừ sâu có nguồn gốc thiên nhiên. Nhưng đây cũng chính là một lỗ hổng, những người nông dân nuôi trồng theo phương pháp hữu cơ vẫn có thể sử dụng một vài loại thuốc trừ sâu hóa học với một lượng rất nhỏ theo quy định đối với thực phẩm hữu cơ được chứng nhận bởi USDA.
  • Không sử dụng cây trồng biến đổi gen (được biết đến là GMO). Một số loại cây trồng biến đổi gen được thiết kế để sản sinh ra các chất trừ sâu tự nhiên, hoặc kháng các loại thuốc diệt cỏ để người nông dân có thể sử dụng nhiều thuốc diệt cỏ hơn và tăng sản lượng cây trồng.
  • Không sử dụng chiếu xạ tiêu diệt mầm bệnh, trừ sâu, hoặc kéo dài thời hạn sử dụng. Chiếu xạ có thể khiến thực phẩm phơi nhiễm bức xạ ion hóa.​

Các loại thịt:

Quy trình chăn nuôi hữu cơ được chứng nhận của USDA tuân theo một tiêu chuẩn riêng, bao gồm:

  • Không sử dụng hormone tăng trưởng hoặc kháng sinh cho bò, gà, lợn và các loài động vật khác.
  • Không sử dụng các phụ phẩm từ động vật như mỡ, thịt, và máu động vật làm thức ăn cho vật nuôi. Động vật chỉ được cho ăn bằng thức ăn hữu cơ hoặc chăn thả tự nhiên.
  • Những động vật được nuôi để lấy thịt, trứng, sữa phải được ra ngoài trời để được tiếp xúc với không khí trong lành, vận động thể chất, có nơi trú ẩn, có bóng râm và được uống nước sạch.
  • Các vật nuôi phải được nuôi trên đất trồng hữu cơ đáp ứng được tiêu chuẩn sản xuất cây trồng hữu cơ.​

2. Thực phẩm hữu cơ có thực sự tốt hơn?

Năm 2012, một nghiên cứu tại Đại học Stanford, Mỹ đã làm dấy lên câu hỏi liệu thực phẩm hữu cơ có phải là lựa chọn thông minh cho lối sống khỏe mạnh không, khi một bài báo của họ đưa ra kết quả rằng thực phẩm hữu cơ thực ra không giàu dinh dưỡng hơn thực phẩm thông thường.

Vậy đâu mới là sự thật?

Qua nghiên cứu kéo dài 4 năm của Đại học Standford, các nhà khoa học kết luận rằng không có sự khác biệt rõ ràng nào về lượng vitamin A, C, và E giữa thực phẩm hữu cơ và thực phẩm thông thường. Điều này đã thực sự gây ra tranh cãi.

Tuy nhiên, đây mới chỉ là một phần những kết luận đáng chú ý. Bài báo còn chỉ ra rằng “Tiêu thụ thực phẩm hữu cơ làm giảm phơi nhiễm với dư lượng thuốc trừ sâu và các loại vi khuẩn kháng kháng sinh”. Đây thực sự là một tuyên bố quan trọng, bởi phần lớn người tiêu dùng không mua thực phẩm hữu cơ chỉ vì thành phần dinh dưỡng của chúng. Chúng ta chọn thực phẩm hữu cơ vì chúng an toàn hơn: không chứa thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, kháng sinh, và hormone tăng trưởng. Chính vì lý do này, thực phẩm hữu cơ thực sự đáp ứng được yêu cầu của người tiêu dùng.

Thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, và thuốc diệt nấm

Vì đâu mà thuốc trừ sâu lại mang tiếng xấu đến vậy? Lí do là khi đưa vào đường tiêu hóa, các chất hóa học trong thuốc trừ sâu "bắt chước" các estrogen tự nhiên trong cơ thể và làm cản trở sự vận hành của hệ nội tiết. Bên cạnh đó, các thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ cũng cản trở và phá hủy các hormone nam như testosterone và androgen.

Kháng sinh trong chăn nuôi

Bên cạnh việc cho vật nuôi ăn các thức ăn có thuốc trừ sâu, kháng sinh và hormone tăng trưởng còn được sử dụng nhằm mục đích phòng tránh bệnh tật và kích thích tăng trưởng. Việc sử dụng rộng rãi đến mức lạm dụng kháng sinh là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng của tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh, xuất hiện các chủng vi khuẩn kháng thuốc mới và các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh ở con người.

3. Thực phẩm hữu cơ có bảo vệ chúng ta khỏi ung thư?

Cho đến nay chỉ có một nghiên cứu đã điều tra về nguy cơ ung thư và tiêu thụ thực phẩm hữu cơ. Các nhà khoa học đã kết luận rằng: Việc tiêu thụ các thực phẩm hữu cơ chỉ có tác động rất ít hoặc hầu như không có đối với việc giảm tỷ lệ mắc ung thư ở những người tham gia nghiên cứu, ngoại trừ với u lympho không Hodgkin. Mối liên hệ này rất quan trọng bởi các nghiên cứu đã từng chỉ ra ba loại thuốc trừ sâu: glyphosate, malathion và diazinon có mối liên quan đến loại ung thư này.

Các nghiên cứu gần đây đã đưa ra kết luận: “Tần suất tiêu thụ thực phẩm hữu cơ cao hơn có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư”. Đặc biệt hơn, tỉ lệ mắc bệnh u lympho không Hodgkin và ung thư vú sau mãn kinh cũng có chiều hướng giảm đi. Tuy nhiên không có mối liên quan nào tìm thấy với các loại ung thư khác.

4. Lưu ý

Cần thêm rất nhiều nghiên cứu để có thể đưa ra một kết luận chắc chắn về thực phẩm hữu cơ. Tuy nhiên, khi tiêu thụ thực phẩm hữu cơ bạn chỉ cần nhớ rằng đó là những thực phẩm không bị ô nhiễm, không có thuốc trừ sâu hay diệt cỏ, kháng sinh và các hóa chất khác và chắc chắn những điều này sẽ tốt hơn cho sức khỏe của bạn.

Mặc dù vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để chứng minh, nhưng nếu thực phẩm hữu cơ thực sự làm giảm nguy cơ ung thư, thì đó sẽ là một liệu pháp can thiệp tương đối đơn giản để áp dụng trong tương lai.

Thông tin chi tiết tham khảo thêm tại: Ưu nhược điểm của thực phẩm hữu cơ

Dương Thùy Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Universityhealthnew, Medicalnewtoday
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm