Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thời tiết chuyển mùa cẩn thận bệnh viêm phế quản phổi

Thời tiết diễn biến thất thường là điều kiện thuận lợi gia tăng các bệnh đường hô hấp, trong đó có bệnh viêm phế quản phổi. Đây là một bệnh cấp tính, diễn biến nhanh và rất nặng.

Viêm phế quản phổi là một dạng của bệnh viêm phổi. Viêm phổi là tình trạng viêm nhiễm của phổi gây ra do virus, vi khuẩn hay nấm. Nhiễm trùng gây viêm trong các phế nang (túi khí nhỏ trong phổi) và hình thành ổ mủ.

Có hai dạng viêm phổi: Viêm phổi thùy ảnh hưởng một phân thùy, một thùy hay nhiều thùy, hoặc có khi cả hai bên phổi, thường gặp nhất là thùy dưới phổi phải. Viêm phế quản phổi có ảnh hưởng đến cả hai bên phổi và phế quản.

Bệnh có thể diễn biến từ nhẹ đến nghiêm trọng. Thường thì viêm phế quản phổi do virus sẽ diễn biến nhẹ hơn là do những nguyên nhân khác.

Nguyên nhân gây viêm phế quản phổi

Cả hai dạng viêm phổi đều có thể là do việc tiếp xúc với vi khuẩn hoặc virus trong sinh hoạt thường ngày. Hầu hết các ca viêm phổi do vi khuẩn đều gây ra bởi chủng phế cầu khuẩn Streptococcus pneumonia. Tuy nhiên cũng khá phổ biến trường hợp viêm phổi là do kết hợp của nhiều loài vi khuẩn gây ra như:

  • Staphylococcus aureus
  • Haemophilus influenza
  • Klebsiella pneumonia

Những loại virus gây bệnh cúm và cảm lạnh cũng là nguyên nhân chủ yếu gây nên các ca viêm phổi do virus.

Theo Mayo Clinic, bệnh nhân thường bị mắc một căn bệnh viêm phổi rất nặng trong môi trường bệnh viện. Viêm phổi mắc phải tại bệnh viện có thể là do sự tấn công của nhiều chủng vi khuẩn đề kháng với kháng sinh.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm phế quản phổi

  • Trẻ em dưới 2 tuổi
  • Người trên 65 tuổi
  • Người đang mắc các bệnh về phổi như bệnh xơ nang, hen phế quản, hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
  • Người nhiễm HIV/AIDS
  • Người có hệ miễn dịch yếu do hóa trị hay sử dụng thuốc ức chế miễn dịch
  • Người đang mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch hay tiểu đường
  • Người đang thở máy
  • Người nghiện thuốc lá
  • Người có tiền sử nghiện rượu
  • Người gặp khó khăn khi nuốt, ho
  • Trẻ em suy dinh dưỡng

Các triệu chứng của viêm phế quản phổi

Các triệu chứng có thể diễn biến từ từ hoặc đột ngột. Viêm phế quản phổi do virus có thể khởi phát với những triệu chứng giống cúm nhưng thường nặng hơn sau một vài ngày. Các triệu chứng của viêm phế quản phổi bao gồm:

  • Sốt
  • Ho có đờm
  • Khó thở
  • Đau ngực
  • Thở gấp
  • Vã mồ hôi
  • Ớn lạnh
  • Đau đầu
  • Đau cơ
  • Mệt mỏi
  • Lú lẫn hoặc mê sảng, đặc biệt ở người cao tuổi

Xét nghiệm và chẩn đoán

Việc chẩn đoán trước tiên dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Bác sỹ sẽ đo thân nhiệt để xem người bệnh có sốt hay không. Khám phổi bằng ống nghe sẽ có tiếng ran nổ, ran ẩm rải rác cả hai phổi, khám phổi cũng sẽ giúp phát hiện được tình trạng khó thở càng lúc càng tăng… là các triệu chứng điển hình của viêm phế quản phổi.

Sự gia tăng số lượng bạch cầu trong máu là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn. Các xét nghiệm máu cũng giúp phát hiện được nguyên nhân gây viêm phế quản phổi là do virus, vi khuẩn hay nấm…

Chụp X quang vùng ngực là cách tốt nhất giúp chẩn đoán bệnh này. Vị trí tổn thương ở phổi sẽ được chỉ rõ trên phim X quang.

Phương pháp chụp CT cũng cho hình ảnh tương tự như chụp X quang nhưng chi tiết hơn. Nó giúp bác sỹ phát hiện vị trí nhiễm trùng trong phổi.

Nuôi cấy mẫu đờm từ dịch phổi sẽ giúp phát hiện nguyên nhân gây bệnh.

Phương pháp nội soi phế quản sử dụng một camera thu nhỏ đưa xuống cổ họng để quan sát các ống phế quản sẽ giúp xác định các yếu tố gây bệnh khác.

Máy đo oxy dựa vào mạch đập sẽ giúp xác định lượng oxy trong máu của bệnh nhân. Kết quả của xét nghiệm này có thể cung cấp cho bác sỹ thông tin về mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và khả năng hấp thụ oxy của bệnh nhân.

Lựa chọn điều trị

Viêm phế quản phổi do virus thông thường không cần phải điều trị và nó sẽ tự hết trong vòng 1 – 2 tuần. Có thể sử dụng các thuốc kháng virus để giảm thời gian mắc và mức độ nặng của các triệu chứng.

Viêm phế quản phổi do vi khuẩn được điều trị bằng các kháng sinh. Hầu hết bệnh nhân sẽ cảm thấy các triệu chứng bệnh được cải thiện trong vòng từ 1 – 3 ngày sau khi dùng thuốc. Lưu ý là phải sử dụng hết một liệu trình điều trị bằng kháng sinh để phòng bệnh tái phát.

Ngoài ra, bác sỹ có thể chỉ định sử dụng các thuốc hạ sốt hoặc thuốc trị ho cho cả trường hợp bệnh do vi khuẩn hay virus. Các thuốc này chỉ có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng bệnh chứ không tác dụng lên nguyên nhân gây bệnh.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà bao gồm:

  • Nghỉ ngơi đầy đủ
  • Uống nhiều nước ấm
  • Sử dụng một thiết bị phun sương làm ẩm không khí trong phòng

Trường hợp nặng cần phải nhập viện điều trị nếu:

  • Bệnh nhân trên 65 tuổi
  • Nhịp thở nhanh
  • Tụt huyết áp
  • Người bệnh có dấu hiệu lú lẫn
  • Người bệnh cần thiết bị hỗ trợ thở

Việc điều trị trong bệnh viện có thể gồm truyền kháng sinh tĩnh mạch. Trường hợp nồng độ oxy máu thấp, người bệnh sẽ được cho thở oxy để giúp nồng độ oxy máu trở về mức bình thường.

Phòng bệnh

Tiêm vaccin là biện pháp rất hiệu quả trong việc phòng bệnh viêm phế quản phổi. Một mũi tiêm vaccin phòng cúm hàng năm có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh do cúm cũng là nguyên nhân gián tiếp gây viêm phổi.

Vaccin phòng bệnh do phế cầu có hiệu quả tương đối tốt đối với trẻ dưới 5 tuổi. Loại vaccin này cũng được khuyến cáo cho những người trên 65 tuổi, những người đang được chăm sóc tại các cơ sở y tế hay những đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm phế quản phổi. Trẻ em dưới 2 tuổi có thể tiêm một mũi vaccin liên hợp phế cầu khuẩn. Mayo Clinic thông báo rằng các bác sỹ nên khuyến cáo sử dụng loại vaccin này cho trẻ em từ 2 – 5 tuổi và những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh hoặc những người đang điều trị tại các cơ sở y tế.

Những biện pháp đơn giản có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

  • Rửa tay thường xuyên
  • Không hút thuốc lá
  • Hạn chế sử dụng rượu
  • Hạn tiếp xúc với người ốm

Duy trì một lối sống lành mạnh bao gồm việc luyện tập thể dục, thể thao, nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống đủ dinh dưỡng cũng rất hiệu quản trong việc phòng bệnh viêm phế quản phổi. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Để phổi khỏe mạnh mỗi ngày

Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm