Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng kali máu ở bệnh nhân ung thư

Tăng kali máu, hoặc nồng độ kali máu cao, là một hiện tượng phổ biến ở người bị ung thư và có thể đe doạ đến tính mạng. Hãy tìm hiểu những lưu ý cần thiết dưới đây.

Tăng kali máu ở bệnh nhân ung thư

Mức kali cao (tăng kali máu) là một bất thường về nồng độ các chất điện giải có thể xảy ra do một số nguyên nhân khác nhau ở bệnh nhân ung thư. Để hiểu rõ hơn tại sao nồng độ kali có ý nghĩa quan trọng như vậy và  nguyên nhân gì  khiến cho  mồng độ Kali huyết tăng hoặc giảm, thì bạn nên biết sơ qua về chức năng điện giải trong cơ thể.

Hầu hết mọi người đã quen thuộc với  chất điện giải từ những nước tăng lực hoặc nước bổ sung điện giải. Tuy nhiên nhiều người vẫn mơ hồ không biết điện giải là gì và vai trò của chúng với cơ thể.

Theo thuật ngữ đơn giản nhất, chất điện giải là hợp chất khoáng mà khi hòa tan trong nước sẽ tách riêng thành các ion tích điện. Có rất nhiều loại chất điện giải, nhưng natri, kali, clorua, bicarbonate, canxi, sulfat, magiê và phốt phát là những chất quan trọng nhất trong cơ thể con người. Cơ thể chúng ta phụ thuộc vào điện giải cho sự co cơ (bao gồm cả tim), dẫn truyền xung thần kinh, duy trì cân bằng dịch, và nhiều vai trò khác.

Thông qua các hormone, cơ chế  đặc biệt và chất vận chuyển, thận có trách nhiệm kiểm soát nồng độ và thể tích chất điện giải và nước trong cơ thể.

Một ví dụ cơ bản về cách thận điều chỉnh nước và chất điện giải như thế nào đó là  đi tiểu. Khi cơ thể  thừa nhiều nước, lượng nước tiểu sẽ tăng lên. Khi cơ thể mất nước, lượng nước tiểu sẽ giảm. Sự dư thừa chất điện giải được thải ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu, mồ hôi, và đường tiêu hóa. Thận có quy định nghiêm ngặt về mức nước hoặc chất điện giải trong cơ thể thấp hoặc cao. Khi nồng độ tăng hoặc giảm, thận bắt đầu đáp ứng ngay lập tức. Khát là một ví dụ cơ bản về cách cơ thể chúng ta phản ứng với mức nước giảm xuống.

Ngoài kali, theo dõi các bất thường điện giải khác, chẳng hạn như tăng calci huyết cũng là một bất thường về điện giải cần theo dõi ở những bệnh nhân đang hóa trị liệu.

Nguyên nhân

Một số yếu tố có thể góp phần làm tăng mức kali ở người bị ung thư. Một số trong số này bao gồm:

• Các khối u sản sinh  hormone (hội chứng paraneoplastic)

• Tác dụng phụ của hóa trị liệu

• Hội chứng phân tách khối u - Khoảng 98% kali trong cơ thể được tìm thấy trong tế bào, chỉ có khoảng 2% hiện diện trong máu xương ức. Trong một số trường hợp, khối u rất nhạy với hóa trị thì các tế bào ung thư chết nhanh và với số lượng lớn. Khi một tế bào ung thư chết theo cách này,  các chất điện giải chứa trong tế bào được giải phóng  sau đó được tống vào máu. Thông thường, thận và gan làm tốt công việc loại bỏ chất điện giải dư thừa quá mức, nhưng lượng kali tăng ồ ạt này có thể làm quá tải khả năng xử lý  của những cơ quan này, dẫn đến nồng độ cực cao trong máu

• Sự di căn của thượng thận (ung thư lan sang tuyến thượng thận)

• Truyền máu

• Những người bị ung thư cũng có thể tăng kali cao vì những lý do như suy thận và các phản ứng phụ của thuốc.

Tăng kali huyết ở bệnh nhân ung thư cũng có thể bị nhầm lẫn với tình trạng kali huyết ở những bệnh khác.Ví dụ, giảm tiểu cầu (mức độ cao nhưng không thực tế) có thể xảy ra ở những bệnh nhân có bạch cầu hoặc tiểu cầu rất cao. Với chứng giảm kali máu giả, nồng độ kali huyết thanh cao hơn đáng kể so với nồng độ kali huyết tương.

Triệu chứng

Kali đóng một vai trò quan trọng trong tim và chức năng thần kinh cơ, do đó, ở nồng độ cao, tim, thần kinh và cơ bắp thường bị ảnh hưởng.

Với độ cao kali tăng nhẹ, bạn không thể có bất kỳ triệu chứng nào, nhưng do mức tăng các triệu chứng có thể bao gồm:

• Cơ yếu, co thắt, và thậm chí bị liệt

• Thở nông và thở nhanh

• Cảm giác ngứa ran

• loạn nhịp tim (nhịp tim không đều) là một trong những biến chứng nghiêm trọng hơn

• Lú lẫn

• Động kinh, hôn mê, và tử vong khi nồng độ rất cao

Chẩn đoán

Tăng kali huyết được chẩn đoán thông qua xét nghiệm máu và / hoặc điện tâm đồ. Giá trị bình thường của người trưởng thành đối với kali là 3,5-5,3 mEq / L.

Điều trị

Hầu hết, các ca tăng kali huyết đều nhẹ và có thể được điều trị bằng cách đơn giản là hạn chế kali trong chế độ ăn uống và điều trị ung thư. Lời khuyên quan trọng với các bệnh nhân ung thư đang điều trị là: Hãy tránh xa thực phẩm bổ sung. Ở những người không bị ung thư, sử dụng thực phẩm bổ sung đôi khi là nguyên nhân gây tăng kali máu, và uống vitamin và khoáng chất trong điều trị ung thư đôi khi có thể gây trở ngại cho quá trình điều trị.

Nếu nghiêm trọng hơn, bác sỹ sẽ cân nhắc các lựa chọn điều trị, bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu (thuốc viên nước)

• Truyền tĩnh mạch glucose và insulin

• Canxi  truyền tĩnh mạch

• thuốc kali hấp thụ

• Chạy thận

Việc điều trị mức kali tăng cao rất quan trọng. Tuy nhiên, các bác sỹ luôn cẩn trọng để đảm bảo bệnh nhân không rơi vào tình trangh hạ kali huyết (mức kali thấp) vì có thể rất nghiêm trọng, gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết:Tìm hiểu về chứng rối loạn điện giải

Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2025

    Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

    Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.

  • 02/10/2025

    Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

    Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.

  • 01/10/2025

    5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

    Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.

  • 01/10/2025

    Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

    Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.

  • 30/09/2025

    Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

    Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…

  • 30/09/2025

    Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

    Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.

  • 29/09/2025

    7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

    Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.

  • 29/09/2025

    Tia UV gây hại như thế nào?

    Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.

Xem thêm