Tại sao các ca mắc COVID-19 tăng đột biến ở Úc?

Cách tiếp cận của Úc đối với đại dịch COVID-19 khác với cách tiếp cận của hầu hết các nước phương Tây hoặc bán cầu bắc nói chung. Úc đã xử lý đại dịch tốt hơn so với nhiều quốc gia khác, có tỷ lệ nhiễm tương đối thấp và số người chết tương đối ít hơn. Đất nước này có được thành công nhờ việc đóng cửa biên giới, khóa chặt và truy vết nghiêm ngặt.

Kể từ tháng 3 năm 2020, quốc gia này đã phần lớn cấm khách nước ngoài đến, ngoại trừ người Úc trở về, cư dân Úc bao gồm cả du khách đến từ New Zealand. Quốc gia này đang trong quá trình dần dần mở cửa lại biên giới của mình. Tuy nhiên, những đợt bùng phát gần đây của biến thể mới đã khiến chính phủ phải duy trì các biện pháp tại chỗ và giải quyết với tốc độ chậm hơn, có kiểm soát hơn. Ít hơn 31.000 trường hợp được báo cáo và 910 trường hợp tử vong kể từ khi bắt đầu đại dịch là minh chứng cho chiến lược COVID-19 thành công của Úc, chiến lược được gọi là “COVID 0”. Chỉ cần hai trường hợp COVID-19 mới là đủ để Brisbane, thủ phủ của Queensland, rơi vào tình trạng bị phong tỏa 3 ngày.

Và mặc dù phản ứng của Úc đối với dịch bệnh ban đầu được ca ngợi là một trong những cách tốt nhất, nhưng tiến độ đã bắt đầu đi xuống. Các chuyên gia cho biết có ba vấn đề lớn với cách tiếp cận hiện tại của Úc. Nước Úc từ chối xây dựng các trạm kiểm dịch phù hợp với mục đích và thay vào đó chỉ dựa vào các khách sạn kiểm dịch nằm rải rác ở giữa các thành phố. Úc chủ yếu dựa vào vaccine AstraZeneca và không đủ đơn đặt hàng sớm cho những loại khác. Và cuối cùng, Úc thực hiện các lệnh giãn cách tại thành phố thủ đô đầu tiên trước những thành phố khác. Điều này đã dẫn đến sự khác biệt giữa các tiểu bang trong hệ thống cách ly và truy tìm liên lạc, khóa cửa và thực hành đeo khẩu trang, giống như ở Hoa Kỳ.

Biến thể Delta thay đổi cuộc chiến

Dữ liệu từ Vương quốc Anh cho thấy biến thể delta có khoảng 60% dễ lây truyền hơn so với biến thể alpha, được xác định lần đầu tiên ở Vương quốc Anh. Có nghĩa là các biến thể delta truyền giữa người với người dễ dàng hơn so với vi rút ban đầu. Điều này làm cho các đợt bùng phát có nhiều khả năng xảy ra trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến ngày 29 tháng 6, biến thể delta đã có mặt ở 96 quốc gia. Bang NSW, nơi đông dân nhất của đất nước, vẫn phải vật lộn với một đợt bùng phát đã tăng lên 347 trường hợp tính đến thứ Ba, ngày 6 tháng 7. Những đợt bùng phát mới này có thể bắt nguồn từ một số ít các trường hợp khách du lịch bị nhiễm SARS-CoV-2 đã vi phạm các biện pháp kiểm dịch của khách sạn hoặc các hộ gia đình không tuân theo các quy tắc giãn cách xã hội. Một trường hợp như vậy là một bữa tiệc sinh nhật ở Sydney vào ngày 19 tháng 6, nơi có 24 người nhiễm SARS-CoV-2. Sáu nhân viên y tế được tiêm chủng đầy đủ và một người được tiêm chủng mũi 1 không bị nhiễm virus.

Các đợt bùng phát nhỏ khác liên quan đến biến thể delta đã được dập tắt thành công bằng cách truy vết và cách ly nhanh chóng. Các chuyên gia cho biết việc triển khai vaccine chậm là một mối quan tâm lớn, do khả năng lây truyền của biến thể delta ngày càng tăng. Các nhà khoa học cũng tin rằng vaccine sẽ là cách bảo vệ tốt nhất.  Với 1,8 triệu người, chỉ hơn 7% dân số Úc đã được tiêm cả hai liều vaccine COVID-19. Các chuyên gia cho biết các quốc gia khác đã tiêm phòng đầy đủ cho một tỷ lệ cao dân số của họ sẽ có thể thoát khỏi đại dịch với ít thiệt hại hơn. Về vấn đề hiệu quả của vaccine đối với biến thể delta, nhà nghiên cứu cho biết vẫn chưa xác định được hiệu quả của từng mũi tiêm, mặc dù vaccine mRNA có vẻ “khá hiệu quả”.

Những trở ngại đối với việc tiêm chủng hàng loạt

Lo lắng về tác dụng phụ của vaccine COVID-19 đã là trở ngại lớn đối với Úc. Một cuộc khảo sát của Sydney Morning Herald và công ty nghiên cứu Resolve Strategic cho thấy gần một phần ba dân số không tiêm chủng do lo ngại những tác dụng phụ. Vaccine AstraZeneca có liên quan đến một tác dụng phụ hiếm gặp gọi là huyết khối với hội chứng giảm tiểu cầu, gây ra cục máu đông ở các bộ phận khác nhau của cơ thể và có thể gây tử vong. Mặc dù có rất ít nguy cơ gặp phải tác dụng phụ này, nhưng những người dân vẫn không khỏi lo lắng. Điều này đã gây ra sự nhầm lẫn trong cộng đồng và góp phần vào sự do dự khi tiêm vaccine. Lời khuyên chính thức hiện tại là vaccine AstraZeneca được khuyên dùng cho những người trên 60 tuổi và vaccine Pfizer - cho những người dưới 60 tuổi. Tuy nhiên, những người trẻ tuổi có thể tiêm vắc-xin này nếu họ được bác sĩ bật đèn xanh.

Kể từ khi sự xuất hiện của biến thể delta dễ lây truyền hơn của SARS CoV-2, các quốc gia đã chứng kiến các ca bệnh tăng nhanh chóng. Một trong những quốc gia này là Úc. Những người phá vỡ quy tắc, chẳng hạn như tụ tập nơi đông người chính là nguyên nhân gây ra sự bùng nổ trở lại của các ca mắc COVID-19. Việc chậm trễ trong tiêm chủng và đặt hàng vaccine cũng góp một phần vào tình hình mới nhất. Sự chần chừ của người dân về vaccine cũng khiến quá trình tiêm chủng diện rộng bị đình trệ. Các chuyên gia đã cảnh báo rằng việc triển khai vaccine chậm có thể gây nguy hiểm cho tiến độ mà Úc đã ghi nhận trong vài tháng qua và việc tự mãn có thể tiếp thêm nguồn năng lượng cho sự gia tăng này. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: So sánh vaccine COVID-19: tiến độ, chủng loại, giá thành và tính hiệu quả (phần 1)