Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Siêu âm: những điều cần biết

Siêu âm là một kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh được sử dụng ngày càng rộng rãi. Vậy bạn có thực sự hiểu về siêu âm chưa?

Siêu âm: những điều cần biết

Siêu âm là một xét nghiệm y khoa sử dụng sóng âm với tần số cao để ghi lại những hình ảnh động bên trong cơ thể.

Kĩ thuật này cũng tương tự như sóng siêu âm và ra đa được sử dụng trong quân đội để phát hiện máy bay và tàu ngầm. Siêu âm cho phép bác sĩ quan sát được vấn đề của các cơ quan, mạch máu và các mô mà không cần mổ xẻ.

Không giống như các kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh khác, siêu âm không sử dụng phóng xạ. Vì vậy, nó là một phương pháp để quan sát sự phát triển của thai nhi trong thời kì mang thai.

Siêu âm được sử dụng khi nào?

Hẫu hết mọi người đều siêu âm khi mang thai. Nó có thể cung cấp cho những mẹ bầu hình ảnh đầu tiên về thai nhi. Tuy nhiên, phương pháp này còn được sử dụng với nhiều mục đích khác.

Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm nếu bạn bị đau, phù hoặc có các triệu chứng khác đòi hỏi phải quan sát bên trong các cơ quan. Siêu âm có thể cung cấp các hình ảnh về:

  • Bàng quang
  • Não (ở trẻ sơ sinh)
  • Mắt
  • Túi mật
  • Gan
  • Thận
  • Buồng trứng
  • Tụy
  • Lách
  • Tuyến giáp
  • Tinh hoàn
  • Tử cung
  • Mạch máu

Siêu âm cũng là phương pháp hữu ích hỗ trợ phẫu thuật viên trong một số thủ thuật, ví dụ như sinh thiết.

Chuẩn bị

Các bước mà bạn cần chuẩn bị để siêu âm tùy thuộc vào khu vực hoặc cơ quan mà bạn cần thăm khám.

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn 8-12 tiếng trước khi siêu âm, đặc biệt nếu bạn cần khám bụng. Thức ăn chưa được tiêu hóa có thể cản trở sóng âm, gây khó khăn cho bác sĩ lấy được hình ảnh rõ nét.

Ví dụ như khi siêu âm túi mật, gan, tụy hoặc lách, bạn có thể được yêu cầu không ăn chất béo vào buổi tối trước khi làm xét nghiệm và sau đó cho đến tận khi tiến hành thủ thuật. Tuy nhiên, bạn có thể uống nước và bất kì thuốc nào như hướng dẫn. Ở thăm khám khác, bạn có thể được yêu cầu uống nhiều nước và nhịn tiểu để làm đầy bàng quang và dễ quan sát hơn.

Hãy nói với bác sĩ về bất kì thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào mà bạn đã uống trước khi siêu âm.

Điều quan trọng là bạn cần làm theo hướng dẫn và hỏi bác sĩ bất kì câu hỏi nào mà bạn thấy phân vân trước khi làm.

Siêu âm có thể mang lại những nguy cơ rất nhỏ. Không giống như Xquang hoặc chụp cắt lớp vi tính, siêu âm không sử dụng phóng xạ. Do đó nó được sử dụng để đánh giá sự phát triển của thai nhi.

Quy trình

Trước khi thăm khám, bạn sẽ được thay sang quần áo viện và nằm trên bàn, bộc lộ phần cơ thể cần kiểm tra.

Bác sĩ sẽ bôi một lớp dầu bôi trơn lên da của bạn để giảm ma sát khi di chuyển đầu dò trên da và giúp lan truyền sóng âm.

Đầu dò phát sóng âm có tần số cao qua cơ thể của bạn. Sóng âm sẽ bị các tổ chức đặc như xương hoặc tạng cản lại một phần và phản xạ lại máy tính. Các sóng âm có tần số không nằm trong ngưỡng nghe của tai mà chúng tạo thành một hình ảnh được ghi lại trên máy và được giải thích bởi các bác sĩ.

Tùy thuộc vào khu vực được kiểm tra mà bạn có thể cần thay đổi vị trí để bác sĩ ghi lại được hình ảnh tốt nhất.

Sau khi siêu âm, gel trên da của bạn sẽ được lau sạch. Tổng thời gian siêu âm thường kéo dài dưới 30 phút, tùy thuộc vào khu vực được thăm khám. Bạn có thể hoạt động bình thường ngay sau khi kết thúc quy trình.

Theo dõi

Sau khi siêu âm, bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh và kiểm tra bất kì bất thường nào. Họ sẽ thảo luận với bạn về kết quả hoặc hẹn lịch khám tiếp theo. Nếu phát hiện bất kì bất thường nào trên siêu âm, bạn có thể cần làm thêm các kĩ thuật chẩn đoán khác, ví dụ như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ hoặc sinh thiết, tùy vào khu vực thăm khám. Nếu bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán xác định dựa trên kết quả siêu âm thì bạn sẽ bắt đầu được điều trị.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Siêu âm tuyến giáp

 

Bình luận
Tin mới
  • 15/06/2025

    5 thói quen gây cao răng

    Cao răng không hình thành ngay lập tức mà là kết quả của những thói quen tưởng chừng vô hại trong sinh hoạt hàng ngày. Nhận biết và điều chỉnh kịp thời những thói quen này sẽ giúp ngăn ngừa sự tích tụ cao răng hiệu quả hơn...

  • 15/06/2025

    BMI: Liệu có còn là thước đo sức khỏe đáng tin cậy?

    Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.

  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

  • 12/06/2025

    Uống nước có giúp giảm cân không?

    Khi muốn giảm cân, mọi người thường tập trung vào tập luyện và ăn ít thực phẩm giàu calo, tăng lượng rau. Tuy nhiên, việc uống đủ nước cũng có thể giúp bạn giảm cân...

Xem thêm