Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Siêu âm: những điều cần biết

Siêu âm là một kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh được sử dụng ngày càng rộng rãi. Vậy bạn có thực sự hiểu về siêu âm chưa?

Siêu âm: những điều cần biết

Siêu âm là một xét nghiệm y khoa sử dụng sóng âm với tần số cao để ghi lại những hình ảnh động bên trong cơ thể.

Kĩ thuật này cũng tương tự như sóng siêu âm và ra đa được sử dụng trong quân đội để phát hiện máy bay và tàu ngầm. Siêu âm cho phép bác sĩ quan sát được vấn đề của các cơ quan, mạch máu và các mô mà không cần mổ xẻ.

Không giống như các kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh khác, siêu âm không sử dụng phóng xạ. Vì vậy, nó là một phương pháp để quan sát sự phát triển của thai nhi trong thời kì mang thai.

Siêu âm được sử dụng khi nào?

Hẫu hết mọi người đều siêu âm khi mang thai. Nó có thể cung cấp cho những mẹ bầu hình ảnh đầu tiên về thai nhi. Tuy nhiên, phương pháp này còn được sử dụng với nhiều mục đích khác.

Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm nếu bạn bị đau, phù hoặc có các triệu chứng khác đòi hỏi phải quan sát bên trong các cơ quan. Siêu âm có thể cung cấp các hình ảnh về:

  • Bàng quang
  • Não (ở trẻ sơ sinh)
  • Mắt
  • Túi mật
  • Gan
  • Thận
  • Buồng trứng
  • Tụy
  • Lách
  • Tuyến giáp
  • Tinh hoàn
  • Tử cung
  • Mạch máu

Siêu âm cũng là phương pháp hữu ích hỗ trợ phẫu thuật viên trong một số thủ thuật, ví dụ như sinh thiết.

Chuẩn bị

Các bước mà bạn cần chuẩn bị để siêu âm tùy thuộc vào khu vực hoặc cơ quan mà bạn cần thăm khám.

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn 8-12 tiếng trước khi siêu âm, đặc biệt nếu bạn cần khám bụng. Thức ăn chưa được tiêu hóa có thể cản trở sóng âm, gây khó khăn cho bác sĩ lấy được hình ảnh rõ nét.

Ví dụ như khi siêu âm túi mật, gan, tụy hoặc lách, bạn có thể được yêu cầu không ăn chất béo vào buổi tối trước khi làm xét nghiệm và sau đó cho đến tận khi tiến hành thủ thuật. Tuy nhiên, bạn có thể uống nước và bất kì thuốc nào như hướng dẫn. Ở thăm khám khác, bạn có thể được yêu cầu uống nhiều nước và nhịn tiểu để làm đầy bàng quang và dễ quan sát hơn.

Hãy nói với bác sĩ về bất kì thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào mà bạn đã uống trước khi siêu âm.

Điều quan trọng là bạn cần làm theo hướng dẫn và hỏi bác sĩ bất kì câu hỏi nào mà bạn thấy phân vân trước khi làm.

Siêu âm có thể mang lại những nguy cơ rất nhỏ. Không giống như Xquang hoặc chụp cắt lớp vi tính, siêu âm không sử dụng phóng xạ. Do đó nó được sử dụng để đánh giá sự phát triển của thai nhi.

Quy trình

Trước khi thăm khám, bạn sẽ được thay sang quần áo viện và nằm trên bàn, bộc lộ phần cơ thể cần kiểm tra.

Bác sĩ sẽ bôi một lớp dầu bôi trơn lên da của bạn để giảm ma sát khi di chuyển đầu dò trên da và giúp lan truyền sóng âm.

Đầu dò phát sóng âm có tần số cao qua cơ thể của bạn. Sóng âm sẽ bị các tổ chức đặc như xương hoặc tạng cản lại một phần và phản xạ lại máy tính. Các sóng âm có tần số không nằm trong ngưỡng nghe của tai mà chúng tạo thành một hình ảnh được ghi lại trên máy và được giải thích bởi các bác sĩ.

Tùy thuộc vào khu vực được kiểm tra mà bạn có thể cần thay đổi vị trí để bác sĩ ghi lại được hình ảnh tốt nhất.

Sau khi siêu âm, gel trên da của bạn sẽ được lau sạch. Tổng thời gian siêu âm thường kéo dài dưới 30 phút, tùy thuộc vào khu vực được thăm khám. Bạn có thể hoạt động bình thường ngay sau khi kết thúc quy trình.

Theo dõi

Sau khi siêu âm, bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh và kiểm tra bất kì bất thường nào. Họ sẽ thảo luận với bạn về kết quả hoặc hẹn lịch khám tiếp theo. Nếu phát hiện bất kì bất thường nào trên siêu âm, bạn có thể cần làm thêm các kĩ thuật chẩn đoán khác, ví dụ như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ hoặc sinh thiết, tùy vào khu vực thăm khám. Nếu bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán xác định dựa trên kết quả siêu âm thì bạn sẽ bắt đầu được điều trị.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Siêu âm tuyến giáp

 

Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

Xem thêm