Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

PSA tăng cao nhưng không phải do ung thư tiền liệt tuyến

Xét nghiệm PSA sẽ đo lường một loại protein trong máu gọi là kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến. Ung thư tuyến tiền liệt làm cho chỉ số PSA tăng cao hơn, nhưng có kết quả xét nghiệm PSA cao không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn bị ung thư tuyến tiền liệt.

PSA tăng cao nhưng không phải do ung thư tiền liệt tuyến

Đôi khi chỉ số PSA tăng cao vì một nguyên nhân lành tính, chẳng hạn như xuất tinh trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm hoặc một vấn đề cần được điều trị, chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiểu, nhưng không phải là ung thư.

xét nghiệm PSA không thể phân biệt được các nguyên nhân nghiêm trọng gây tăng PSA và các nguyên nhân khác, nên xét nghiệm này được khuyến nghị nên được tiến hành ở nam giới khỏe mạnh- nghĩa là những người không có tiền sử gia đình, không có yếu tố nguy cơ và không có triệu chứng ung thư tiền liệt tuyến.

Dưới đây là các nguyên nhân khiến mức PSA của bạn có thể cao hơn bình thường.

1. Tuổi cao

Ngay cả khi không có vấn đề về tuyến tiền liệt, mức PSA của bạn có thể tăng dần theo độ tuổi của bạn. Ở tuổi 40, PSA ở giới hạn bình thường là 2,5. Đến tuổi 60, PSA bình thường là 4,5 và ở tuổi 70, PSA bình thường có thể đạt ngưỡng 6,5.

2. Viêm tuyến tiền liệt

Xét nghiệm PSA là một công cụ sàng lọc ung thư tốt nhưng nó không phải là đặc hiệu. Viêm tiền liệt tuyến là một nguyên nhân phổ biến khiến mức PSA của bạn có thể tăng cao.

Viêm tuyến tiền liệt là vấn đề về tuyến tiền liệt phổ biến nhất đối với nam giới dưới 50 tuổi.

Viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn có thể điều trị bằng kháng sinh. Một loại viêm tuyến tiền liệt phổ biến hơn, được gọi là viêm tuyến tiền liệt không do vi khuẩn, có thể cần điều trị trong một thời gian dài.

3. Các thủ thuật có thể gây tăng PSA 

Bất cứ yếu tố nào gây tổn thương cấu trúc tuyến tiền liệt có thể làm cho mức PSA tăng lên. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến mức PSA tăng cao là đặt ống thông bàng quang.

Các nguyên nhân khác bao gồm kiểm tra tuyến tiền liệt hoặc bàng quang liên quan đến việc nội soi hoặc thực hiện sinh thiết.

Phải mất rất lâu để mức PSA hạ xuống một nửa, do vậy, bạn nên chờ đợi 2-3 tuần sau khi tiến hành các thủ thuật này để làm xét nghiệm PSA.

4. Ở nam giới trên 50 tuổi: Phì đại tiền liệt tuyến lành tính có thể là nguyên nhân gây tăng chỉ số PSA.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính là do phì đại tuyến tiền liệt, nhưng không phải là ung thư. U xơ tiền liệt tuyến lành tính khiến nhiều tế bào tăng sinh nhiều hơn, nghĩa là có nhiều tế bào tạo PSA.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính là vấn đề phổ biến nhất ở nam giới trên 50 tuổi. U xơ tuyến tiền liệt lành tính không nhất thiết phải điều trị trừ khi gây tiểu nhiều lần hoặc khó đi tiểu.

Bác sĩ có thể chẩn đoán u xơ tuyến tiền liệt lành tính bằng sinh thiết hoặc nội soi.

5. PSA tăng cao do nhiễm trùng đường tiết niệu

Bất kỳ sự nhiễm trùng nào gần tuyến tiền liệt, bao gồm cả nhiễm trùng đường tiết niệu cũng có thể gây kích ứng và gây viêm các tế bào tuyến tiền liệt và làm tăng PSA.

Nếu bạn đã được chẩn đoán bị nhiễm trùng đường tiết niệu, hãy nhớ đợi đến khi điều trị khỏi nhiễm trùng mới tiến hành xét nghiệm PSA. Ở nam giới, hầu hết nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn gây ra và đáp ứng tốt với kháng sinh.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.

6. Xuất tinh là nguyên nhân tiềm ẩn làm tăng nhẹ PSA

Xuất tinh có thể làm tăng PSA ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, tăng PSA trong này thường không đủ để tạo ra sự khác biệt trong chỉ số PSA, trừ khi mức PSA của bạn ở rất gần giới hạn cao. Mức PSA sẽ trở lại mức bình thường trong vòng 2-3 ngày.

Để tránh loại PSA tăng cao này, bạn nên tránh xuất tinh trong vài ngày trước khi tiến hành xét nghiệm PSA.

7. Đạp xe đạp có làm tăng PSA?

Đã có những nghiên cứu liên quan đến việc kéo dài thời gian đạp xe khiến PSA tăng, nhưng những nghiên cứu khác vẫn chưa tìm thấy mối liên hệ này. Để làm tăng được mức PSA, bạn phải đạp xe một quãng đường rất rất dài thì mức PSA của bạn mới có thể tăng cao được.

Lưu ý

Điều quan trọng nhất cần biết về PSA là PSA là chỉ số quan trọng nhất cần phải xét nghiệm để loại trừ bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư tuyến tiền liệt là nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở nam giới, sau ung thư phổi và ung thư đại tràng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về khám tuyến tiền liệt

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm