Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

PSA tăng cao nhưng không phải do ung thư tiền liệt tuyến

Xét nghiệm PSA sẽ đo lường một loại protein trong máu gọi là kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến. Ung thư tuyến tiền liệt làm cho chỉ số PSA tăng cao hơn, nhưng có kết quả xét nghiệm PSA cao không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn bị ung thư tuyến tiền liệt.

PSA tăng cao nhưng không phải do ung thư tiền liệt tuyến

Đôi khi chỉ số PSA tăng cao vì một nguyên nhân lành tính, chẳng hạn như xuất tinh trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm hoặc một vấn đề cần được điều trị, chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiểu, nhưng không phải là ung thư.

xét nghiệm PSA không thể phân biệt được các nguyên nhân nghiêm trọng gây tăng PSA và các nguyên nhân khác, nên xét nghiệm này được khuyến nghị nên được tiến hành ở nam giới khỏe mạnh- nghĩa là những người không có tiền sử gia đình, không có yếu tố nguy cơ và không có triệu chứng ung thư tiền liệt tuyến.

Dưới đây là các nguyên nhân khiến mức PSA của bạn có thể cao hơn bình thường.

1. Tuổi cao

Ngay cả khi không có vấn đề về tuyến tiền liệt, mức PSA của bạn có thể tăng dần theo độ tuổi của bạn. Ở tuổi 40, PSA ở giới hạn bình thường là 2,5. Đến tuổi 60, PSA bình thường là 4,5 và ở tuổi 70, PSA bình thường có thể đạt ngưỡng 6,5.

2. Viêm tuyến tiền liệt

Xét nghiệm PSA là một công cụ sàng lọc ung thư tốt nhưng nó không phải là đặc hiệu. Viêm tiền liệt tuyến là một nguyên nhân phổ biến khiến mức PSA của bạn có thể tăng cao.

Viêm tuyến tiền liệt là vấn đề về tuyến tiền liệt phổ biến nhất đối với nam giới dưới 50 tuổi.

Viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn có thể điều trị bằng kháng sinh. Một loại viêm tuyến tiền liệt phổ biến hơn, được gọi là viêm tuyến tiền liệt không do vi khuẩn, có thể cần điều trị trong một thời gian dài.

3. Các thủ thuật có thể gây tăng PSA 

Bất cứ yếu tố nào gây tổn thương cấu trúc tuyến tiền liệt có thể làm cho mức PSA tăng lên. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến mức PSA tăng cao là đặt ống thông bàng quang.

Các nguyên nhân khác bao gồm kiểm tra tuyến tiền liệt hoặc bàng quang liên quan đến việc nội soi hoặc thực hiện sinh thiết.

Phải mất rất lâu để mức PSA hạ xuống một nửa, do vậy, bạn nên chờ đợi 2-3 tuần sau khi tiến hành các thủ thuật này để làm xét nghiệm PSA.

4. Ở nam giới trên 50 tuổi: Phì đại tiền liệt tuyến lành tính có thể là nguyên nhân gây tăng chỉ số PSA.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính là do phì đại tuyến tiền liệt, nhưng không phải là ung thư. U xơ tiền liệt tuyến lành tính khiến nhiều tế bào tăng sinh nhiều hơn, nghĩa là có nhiều tế bào tạo PSA.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính là vấn đề phổ biến nhất ở nam giới trên 50 tuổi. U xơ tuyến tiền liệt lành tính không nhất thiết phải điều trị trừ khi gây tiểu nhiều lần hoặc khó đi tiểu.

Bác sĩ có thể chẩn đoán u xơ tuyến tiền liệt lành tính bằng sinh thiết hoặc nội soi.

5. PSA tăng cao do nhiễm trùng đường tiết niệu

Bất kỳ sự nhiễm trùng nào gần tuyến tiền liệt, bao gồm cả nhiễm trùng đường tiết niệu cũng có thể gây kích ứng và gây viêm các tế bào tuyến tiền liệt và làm tăng PSA.

Nếu bạn đã được chẩn đoán bị nhiễm trùng đường tiết niệu, hãy nhớ đợi đến khi điều trị khỏi nhiễm trùng mới tiến hành xét nghiệm PSA. Ở nam giới, hầu hết nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn gây ra và đáp ứng tốt với kháng sinh.

U xơ tuyến tiền liệt lành tính có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.

6. Xuất tinh là nguyên nhân tiềm ẩn làm tăng nhẹ PSA

Xuất tinh có thể làm tăng PSA ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, tăng PSA trong này thường không đủ để tạo ra sự khác biệt trong chỉ số PSA, trừ khi mức PSA của bạn ở rất gần giới hạn cao. Mức PSA sẽ trở lại mức bình thường trong vòng 2-3 ngày.

Để tránh loại PSA tăng cao này, bạn nên tránh xuất tinh trong vài ngày trước khi tiến hành xét nghiệm PSA.

7. Đạp xe đạp có làm tăng PSA?

Đã có những nghiên cứu liên quan đến việc kéo dài thời gian đạp xe khiến PSA tăng, nhưng những nghiên cứu khác vẫn chưa tìm thấy mối liên hệ này. Để làm tăng được mức PSA, bạn phải đạp xe một quãng đường rất rất dài thì mức PSA của bạn mới có thể tăng cao được.

Lưu ý

Điều quan trọng nhất cần biết về PSA là PSA là chỉ số quan trọng nhất cần phải xét nghiệm để loại trừ bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư tuyến tiền liệt là nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở nam giới, sau ung thư phổi và ung thư đại tràng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về khám tuyến tiền liệt

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 22/03/2025

    Nhịn ăn gián đoạn kéo dài có hại gì?

    Nhịn ăn gián đoạn là biện pháp giảm cân phổ biến trong những năm gần đây. Tuy nhiên một phát hiện mới cho thấy, nên cân nhắc thời gian áp dụng chế độ ăn này ở những người trẻ tuổi vì nó có thể làm trầm trọng thêm bệnh đái tháo đường.

  • 22/03/2025

    8 lý do khiến bạn vẫn bị sâu răng mặc dù đã đánh răng và dùng chỉ nha khoa

    Vệ sinh răng miệng đúng cách là điều cần thiết cho răng và nướu khỏe mạnh. Và chúng đặc biệt quan trọng đối với những người dễ bị sâu răng. Vì vậy, hãy tiếp tục đánh răng hai lần mỗi ngày và dùng chỉ nha khoa thường xuyên. Với suy nghĩ đó, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu lý do tại sao sâu răng vẫn có thể xảy ra ngay cả khi bạn chăm sóc răng miệng tốt và bạn có thể làm gì để giảm nguy cơ này.

  • 21/03/2025

    Mỗi ngày ăn một bữa - Giảm cân, giảm luôn sức khỏe?

    Mỗi ngày chỉ ăn một bữa - có rất nhiều lý do để không ít người thực hiện cách ăn này như giảm cân, thải độc. Phương pháp này hiện đang được truyền tai nhau như một trào lưu.

  • 21/03/2025

    Táo đỏ: Thực phẩm bổ dưỡng hay chiêu thổi phồng từ quảng cáo?

    Trong Đông y, táo đỏ được xếp vào nhóm thuốc không có độc, có thể sử dụng lâu dài. Gần đây, táo đỏ đã trở thành một “cơn sốt” trong cộng đồng nhờ được quảng bá như một thực phẩm bổ dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 21/03/2025

    Nguyên nhân nào khiến tóc rụng ngày càng nhiều?

    Tình trạng rụng tóc phản ánh nhiều điều về sức khỏe và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Khi phát hiện dấu hiệu tóc rụng nhiều, bạn có thể làm gì để mái tóc không thưa dần thêm?

  • 21/03/2025

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn sinh mổ?

    Sinh mổ hay còn gọi là sinh mổ lấy thai ngày càng phổ biến vì nhiều lý do. Có khoảng 30% ca sinh nở ở Hoa Kỳ diễn ra bằng phương pháp mổ lấy thai. Hãy cùng VIAM tìm hiểu một số tác dụng phụ có thể xảy ra với mẹ sau khi sinh nhé.

  • 20/03/2025

    Rau xanh có phải là "vua" chất xơ?

    Câu chuyện về viên rau củ - một loại thực phẩm bổ sung chất xơ - đang thu hút sự quan tâm. Liệu có phải vì chúng ta chưa hiểu rõ tầm quan trọng của chất xơ?

  • 20/03/2025

    Giảm mỡ nội tạng hiệu quả với hạt dẻ cười

    Hạt dẻ cười không chỉ là món ăn vặt thơm ngon mà còn là “trợ thủ đắc lực” trong quá trình giảm mỡ nội tạng.

Xem thêm