Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

"Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

"Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

Khi hiểu rõ những ảnh hưởng của mùa đông lên sức khỏe của trẻ, cha mẹ có thể chủ động hỗ trợ con khi tâm trạng và thói quen sinh hoạt của bé có những thay đổi đột ngột.

Trẻ em vốn nhạy cảm, đặc biệt là những trẻ đang gặp phải các vấn đề về cảm xúc, sẽ rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự chuyển giao thời tiết. Tiết trời lạnh hơn, thời gian có ánh nắng mặt trời trong ngày giảm đi và những thay đổi trong lối sống có thể tác động nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Tình trạng này còn là một thách thức lớn hơn đối với các trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), rối loạn rượu ở thai nhi (FASD), rối loạn xử lý cảm giác, trầm cảm hay lo âu.

Ví dụ, khi trời trở lạnh, ban ngày cũng ngắn lại. Sự thay đổi về thời gian và cường độ ánh sáng này có thể làm xáo trộn đồng hồ sinh học của cơ thể và kích thích sản xuất melatonin (một loại hormone gây buồn ngủ). Điều này dẫn đến nhiều biểu hiện rõ rệt, đặc biệt ở trẻ có sẵn các vấn đề về sức khỏe, bao gồm:

  • Thay đổi nhịp sinh học: Dẫn đến khó ngủ, khó thức dậy và cảm thấy uể oải suốt cả ngày.

  • Cảm xúc tiêu cực: Cảm giác buồn bã, cáu kỉnh, lo lắng gia tăng.

  • Có xu hướng né tránh xã hội: Trẻ ngại tham gia các sự kiện và hoạt động chung.

  • Giảm động lực: Trẻ gặp khó khăn trong việc duy trì năng suất và sự tập trung.

Ngoài ra, trẻ mắc chứng ADHD, FASD, và rối loạn xử lý cảm giác cũng gặp nhiều khó khăn với thời tiết lạnh. Các cơn đau mãn tính có thể bùng phát, da trở nên khô và ngứa. Việc phải nhớ mặc thêm nhiều lớp quần áo hay có ít cơ hội vận động ngoài trời để giải phóng năng lượng cũng là một trở ngại. Hơn nữa, những trẻ có xu hướng sống theo thói quen cố định có thể khó hiểu tại sao không được mặc quần đùi vào mùa đông, hay tại sao không thể ra ngoài chơi đến muộn như mùa hè.

Giải pháp khắc phục

Việc hiểu rõ những ảnh hưởng của mùa đông sẽ giúp cha mẹ chủ động phòng ngừa và giúp con vượt qua các khó khăn.

1. Tăng cường hoạt động thể lực

Phần lớn "nỗi buồn mùa đông" xuất phát từ cảm giác bị tù túng trong nhà và không được giải phóng năng lượng. Dù thời tiết lạnh giá, bạn vẫn có thể tạo ra nhiều cơ hội để con vui chơi và vận động.

  • Vận động & Đốt cháy năng lượng:

    • Nhảy múa: Chỉ cần bật những bản nhạc yêu thích và nhảy cùng con trong vài phút cũng là một cách tuyệt vời để cải thiện tâm trạng và tăng nhịp tim.

    • Trò chơi truy tìm kho báu: Thiết kế một chuỗi các gợi ý dẫn đến một "kho báu" nhỏ trong nhà. Trò chơi này vừa kích thích tư duy, vừa khuyến khích trẻ vận động.

    • Tận dụng các khu vui chơi trong nhà: Các trung tâm giải trí như nhà bạt nhún, phòng tập leo núi nhân tạo, hoặc bể bơi bốn mùa là lựa chọn lý tưởng để thay đổi không khí và giúp trẻ sử dụng các nhóm cơ khác nhau.

    • Biến việc nhà thành hoạt động thể chất: Thay vì xem việc dọn dẹp là nghĩa vụ, hãy biến nó thành một trò chơi. Ví dụ, thi xem ai dọn tuyết trước sân nhanh hơn (nếu có) hoặc lau nhà nhanh hơn.

  • Khơi gợi trí tưởng tượng: Khi thời tiết bên ngoài ảm đạm, hãy cùng con tạo ra một thế giới sống động ngay trong nhà.

    • Xây "pháo đài" bằng chăn gối: Đây là hoạt động kinh điển phù hợp với mọi lứa tuổi. Hãy dùng chăn, gối, ghế sofa để tạo nên một nơi trú ẩn ấm cúng.

    • Tổ chức ngày theo chủ đề: Lên kế hoạch cho một "ngày đi biển" với thảm màu cát, đồ bơi và nước hoa quả; hay một buổi "cắm trại trong nhà" với túi ngủ và đèn pin.

  • Hoạt động thực hành & kích thích giác quan: Các hoạt động này giúp khơi dậy sự sáng tạo và làm dịu các giác quan.

    • Cùng nhau nấu ăn: Quá trình đong đếm, trộn nguyên liệu và mùi thơm của món ăn sẽ mang lại cảm giác thư thái tuyệt vời.

    • Thí nghiệm khoa học vui: Tạo ra các đồ chơi cảm giác như slime an toàn hoặc "thạch xà phòng" để trẻ khám phá các kết cấu khác nhau.

    • Vẽ và trang trí: Dùng những miếng bọt biển cắt thành hình bông tuyết để in lên giấy hoặc cửa kính. Đây là một cách sáng tạo và ít bừa bộn hơn so với dùng cọ vẽ.

2. Chủ động hướng dẫn trẻ chuẩn bị cho mùa đông

Với những trẻ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ hoặc nhạy cảm với quần áo, mùa đông có thể là một thử thách. Hãy giúp con bằng cách:

  • Dán nhãn lên đồ dùng: Ghi tên con lên găng tay, áo khoác, mũ, khăn quàng để giảm khả năng làm mất đồ ở trường.

  • Sử dụng gợi ý trực quan: Nếu con hay quên vị trí để đồ, hãy tạo ra các dấu hiệu dễ nhận biết. Ví dụ: dán hình bàn chân trên sàn nhà để đánh dấu nơi để giày, hoặc dùng móc treo tường có màu sắc riêng dành cho đồ của con.

  • Tạo biểu đồ trang phục: Treo một biểu đồ bằng hình ảnh hoặc danh sách ghi tay về những món đồ cần mặc tương ứng với nhiệt độ ngoài trời. Điều này giúp trẻ tự theo dõi và chọn trang phục phù hợp trước khi ra ngoài.

  • Khuyến khích trẻ tham gia và tự quyết định: Hãy để con tự chọn đôi bốt mới, cùng con trang trí chiếc áo khoác, hoặc học cách đan một chiếc mũ đơn giản. Khi trẻ cảm thấy mình có quyền sở hữu và đóng góp vào những món đồ này, chúng sẽ có xu hướng trân trọng và giữ gìn chúng cẩn thận hơn. Đây cũng là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ và con cái kết nối với nhau.

Nguyễn Nam Anh - Viện Y Học ứng dụng Việt nam - Theo Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

Xem thêm