Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về việc tự khám vú

Các bằng chứng gần đây cho thấy, việc tự khám vú có thể giúp bạn phát hiện sớm tình trạng bất thường hay u cục tại vú.

Ngực là một cơ quan có nhiều u cục, chị em nên yên tâm về hiện tượng sinh lý này. Thông thường, trước kỳ kinh nguyệt hàng tháng, một số chị em sẽ thấy căng tức và nổi u cục ở vùng ngực. Nhiều chị em rất tích cực, thường xuyên tự khám vú hàng tháng, rồi chợt nhận thấy, của mình có nhiều u cục nên rất lo lắng, vội vàng đi khám bệnh và sẽ đề nghị được tiến hành rất nhiều xét nghiệm, sinh thiết không cần thiết.

Hãy nhớ rằng, vú có u hay cục là hết sức bình thường. Nhưng nếu bạn biết được cấu trúc giải phẫu của vú, bao gồm việc phần nào của vú sờ sẽ có nhiều u cục hơn các phần khác hay thời điểm nào liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt thì sẽ có những khối u sinh lý, sẽ giúp bạn nhận ra đâu mới là sự thay đổi bất thường và đâu là tình trạng u cục tự nhiên của vú.

Nếu bạn nhận thấy những thay đổi khác với thông thường, về kích thước, hình dạng vú, vú tiết dịch, ngứa, sưng, đau, vú dày lên hoặc lõm vào hay bất cứ những thay đổi nào khác tại vùng da ở vú, thì đó mới là dấu hiệu đáng lo ngại. Khi đó, hãy liên lạc với bác sỹ ngay hoặc đi khám bệnh để được chẩn đoán chính xác nhất.

Vú của bạn sẽ thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt đóng một vai trò quan trọng trong cấu trúc bộ ngực của bạn. Ngay trước chu kỳ kinh nguyệt, do sự tăng hormone estrogen và progesterone, ngực của bạn sẽ nổi một vài u cục, cảm thấy căng tức hơn. Hãy kiên nhẫn đợi chu kỳ kinh nguyệt qua đi và xem xem ngực của bạn có còn cảm thấy “khác” nữa không.

Các chuyên gia khuyên rằng, thời điểm tốt nhất để tự khám vú là ngay sau khi chu kỳ kinh nguyệt vừa kết thúc, khi mà tình trạng căng tức vú đã giảm đi và các khối u cục trở về tình trạng tự nhiên trước đó. Nếu sau khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc mà bạn không hết căng tức ngực hoặc các khối u cục bạn sờ nắn thấy trên vú không trở về trạng thái tự nhiên, thì đó chính là lúc bạn nên tới gặp bác sỹ.

Ngoài tự khám vú, bạn có thể dự phòng ung thư vú bằng nhiều cách khác

Các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được của bệnh ung thư vú bao gồm chế độ ăn, luyện tập thể thao, duy trì cân nặng hợp lý và hạn chế sử dụng rượu bia.

Chế độ ăn tiêu chuẩn được khuyến nghị là một chế độ ăn giàu trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, ít chất béo động vật và protein. Phụ nữ cũng nên bổ sung canxi từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau, bao gồm sữa và rau có lá xanh.

Khi nói về đồ uống có cồn, thì nguy cơ ung thư vú có thể sẽ tăng lên nếu bạn uống quá 3-4 ly rượu/tuần, do vậy, hãy khống chế việc uống rượu của bạn tối đa là mỗi ngày 1 ly rượu.

Bạn nên biết rõ nguy cơ ung thư vú của chính mình

Tất cả phụ nữ nên có thói quen quan tâm thường xuyên đến vú của mình, bao gồm việc biết rõ cấu trúc giải phẫu cơ bản của vú và chú ý đến những thay đổi bất thường ở vú.

Tuy nhiên, bạn cũng nên biết được các yếu tố nguy cơ của ung thư vú, vì nếu bạn có những yếu tố nguy cơ này, bạn có thể sẽ cần tiến hành nhiều loại khám sàng lọc khác nhau (ngoài việc tự khám vú) và có thể sẽ cần được khám sáng lọc thường xuyên hơn.

Các yếu tố nguy cơ của ung thư vú bao gồm: tiền sử gia đình có người bị ung thư vú, tuổi cao, béo phì (đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh), sử dụng hormone, đặc biệt là việc phối hợp estrogen và progesterone. Những phụ nữ có sẹo cũ ở tuyến vú được phát hiện khi tiến hành sinh thiết tuyến vú cũng sẽ có nguy cơ ung thư vú cao hơn.

Những phụ nữ có nguy cơ cao sẽ cần phải được khám sàng lọc nhiều hơn so với những phụ nữ khác. Những phụ nữ có nguy cơ cao sẽ cần được khám vú 6 tháng/lần, thay vì 1 năm/lần như những phụ nữ khác, và ngoài việc khám lâm sàng, sẽ cần phải tiến hành các chẩn đoán hình ảnh của tuyến vú, ví dụ như chụp cộng hưởng từ hoặc chụp X quang tuyến vú.

Không phải lúc nào tự khám vú cũng sẽ phát hiện ra điều bất thường

Năm 2013, nhóm Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ đã đưa ra những khuyến nghị hướng dẫn phụ nữ cách tự khám vú, bởi thông thường, những bất thường ở vú lại không được phát hiện ra khi khám vú ở bệnh viện. Đa số các trường hợp ung thư vú được phát hiện bởi phụ nữ lại là khi họ đang thực hiện các việc làm hàng ngày, ví dụ như khi tắm, khi mặc quần áo, khi thoa kem dưỡng da… Đó là lý do mà ngày nay, các chương trình dự phòng ung thư vú chủ yếu tập trung vào việc tăng cường nhận thức về ung thư vú, chứ không chỉ tập trung vào việc dạy phụ nữ tự khám vú như thế nào.

Nếu bạn cảm thấy có điều gì đó bất thường, đừng ngần ngại, hãy đến gặp bác sỹ

Nếu bạn cảm thấy có điều gì đó bất thường mà không biến mất sau khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc, thì bạn nên đến gặp bác sỹ ngay, mà không cần đợi đến đúng lịch khám sàng lọc vú hàng năm.

Khi đi khám, bạn có thể sẽ được chẩn đoán hình ảnh, ví dụ như chụp X quang tuyến vú và siêu âm vú. Chụp X quang tuyến vú là một phương pháp sàng lọc hữu ích, nhưng chụp X quang sẽ không có hiệu quả cao với các mô vú có mật độ dày. Đây là một tình trạng thường gặp, vì các mô vú có mật độ dày, khi nhìn trên phim X quang, cũng sẽ có màu trắng giống như khối u, khiến việc chẩn đoán gặp phải nhiều khó khăn. Phát hiện trong giai đoạn sớm hơn bằng việc siêu âm sẽ giúp ích cho việc chẩn đoán và tìm ra khu vực bị ung thư dễ dàng hơn. Nếu bạn cảm thấy có điều gì đó bất ổn, hãy yêu cầu được chụp X quang tuyến vú, siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ tuyến vú.

Thông thường, một khối u cục không phải là vấn đề đáng lo ngại

Thông tin này có thể sẽ làm bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn: Nếu bạn thấy có bất thường ở vú, thì nhiều khả năng đó chỉ là một khối u lành tính. Dựa trên các kết quả kiểm tra, bao gồm cả việc chụp X quang tuyến vú bất thường, thì chỉ có từ 10-20% số trường hợp bất thường là bị ung thư vú. Do vậy, bạn không nên quá lo lắng, nhưng cũng không nên coi thường việc được lượng giá, để đảm bảo an toàn cho bản thân bạn!

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguy cơ ung thư vú ở độ tuổi dưới 40

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Reader's Digest
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm