Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguy cơ ngộ độc tiềm ẩn trong đặc sản "độc lạ" của mùa Hè

Mùa Hè mưa nhiều, nóng ẩm cũng là mùa của nhiều sản vật trên khắp đất nước. Tuy nhiên, một vài món đặc sản nếu không được sử dụng và chế biến thận trọng có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm nguy hiểm.

Nhiều đặc sản được yêu thích trong mùa Hè dễ gây ngộ độc thực phẩm.

Liên tiếp xảy ra nhiều vụ ngộ độc nấm

Mùa Hè mưa nhiều là thời điểm nấm phát triển mạnh mẽ ở nhiều địa phương. Từ đầu tháng 6 đến nay, ngành y tế ghi nhận nhiều vụ ngộ độc nấm, trong đó có hai người ở Tây Ninh tử vong.

Mới đây, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai ghi nhận 2 mẹ con ngộ độc khi ăn nấm mọc trên xác nhộng ve sầu. Kết quả xét nghiệm xác định bé ngộ độc Gyromitrin có trong nấm mọc ở xác ve, gây tổn thương gan, thận.

Nấm Gyromitrin có hình dáng giống nhung hươu, màu đỏ thẫm, trông rất đẹp mắt. Mùa Hè là thời điểm ve sầu hoạt động, kết hợp mùa mưa, là điều kiện cho nấm độc Gyromitrin ký sinh trên thân ve đâm chồi, phát triển.

Loại nấm độc trên xác ve sầu mà 2 bệnh nhân ăn phải - Ảnh: BVCC

Loại nấm độc trên xác ve sầu mà 2 bệnh nhân ăn phải.

(Ảnh: BVCC)

Nhiều người nhầm với các loại nấm thông thường hay "đông trùng hạ thảo", nên hái về chế biến thành món ăn, dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong. Chất độc Gyromitrin không bị mất đi khi đun nấu bằng nhiệt. 

Ngành y tế liên tục khuyến cáo người dân tránh sử dụng các loại nấm hình thù lạ, nấm hoang dại, nấm chưa thông dụng; Không sử dụng các loại nấm mọc ký sinh trên thực phẩm.

Ngộ độc côn trùng

Cũng trong thời gian qua, một số bệnh viện liên tục tiếp nhận bệnh nhân bị ngộ độc sau khi ăn sâu ban miêu và xác ve sầu. Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã nhiều lần cảnh báo về những đặc sản "độc lạ" làm từ cào cào, châu chấu, dế, ong, mối, nhộng ve sầu, bọ cạp, bọ xít…

Sâu ban miêu chứa độc tố cantharidin không thể phân hủy dù chế biến ở nhiệt độ cao\

Sâu ban miêu chứa độc tố cantharidin không thể phân hủy dù chế biến ở nhiệt độ cao.

Theo Cục An toàn thực phẩm, côn trùng đã chết thường sinh ra độc tố hoặc có sẵn độc tố trong cơ thể. Các độc tố này không bị phá hủy ở nhiệt độ chế biến. Bên cạnh đó, nguyên nhân ngộ độc thực phẩm có thể do cơ địa người ăn mẫn cảm với protein lạ trong côn trùng.

Triệu chứng ngộ độc nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo loại độc tố trong côn trùng, tổng lượng đã ăn vào và do cơ địa người ăn. Riêng với người già, người có uống rượu, phụ nữ có thai, trẻ em… thường bị nặng hơn, thậm chí tử vong.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, côn trùng có nhiều loài khác nhau, trong đó nhiều loài có chất độc. Thông tin y học về độc tính của các loài sâu, bọ xít hiện nay còn ít. Ve sầu không có độc tố nhưng do sống khá lâu trong lòng đất nên rất dễ bị nhiễm vi khuẩn hay các loài nấm độc ký sinh trên cơ thể.

Cục An toàn thực phẩm cũng đưa ra khuyến cáo, mọi người tuyệt đối không ăn các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên. Ngoài ra, không nên sử dụng các loại côn trùng lạ để chế biến thành các món ăn tái, sống, hoặc ngâm rượu để uống… Đặc biệt, những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn.

Ngộ độc hải sản lạ

So biển, bạch tuộc đốm xanh là hải sản có độc tố mạnh, tuyệt đối không nên ăn

So biển, bạch tuộc đốm xanh là hải sản có độc tố mạnh, tuyệt đối không nên ăn.

Khi du lịch biển trong mùa Hè, du khách cần thận trọng khi thưởng thức hải sản. Trong thủy hải sản chứa nhiều protein "lạ", có thể trở thành yếu tố kích thích hệ miễn dịch phản ứng gây ra dị ứng, sốc phản vệ. Ngoài ra, nhiều loài động vật như cá nóc, bạch tuộc đốm xanh, so biển (dễ nhầm với con sam biển), sao biển, ốc, sứa… cũng chứa nhiều độc tố. Độc tố trong hải sản thường tác động mạnh tới hệ thần kinh trung ương, gây tê liệt cơ thể, ngừng tuần hoàn, hô hấp, tử vong nhanh. 

Mới đây, một người đàn ông tại Quảng Trị tử vong nghi do ngộ độc hải sản. Qua khai thác thông tin người đi cùng được biết, người này đã ăn cua biển (không rõ loại) và uống rượu. Không riêng du khách mà nhiều người dân miền biển cũng có nguy cơ ngộ độc khi chế biến, ăn hải sản không đúng cách.

Ngành y tế khuyến cáo, khi đi du lịch, bạn chỉ nên ăn hải sản khi chắc chắn rằng loại hải sản đó đã được cư dân địa phương ăn phổ biến. Người có cơ địa dị ứng, mẫn cảm không nên thử hải sản lạ. Bên cạnh đó, người dân tuyệt đối không dùng so biển, động vật đã được cảnh báo có chứa độc tố làm nguyên liệu thực phẩm dưới bất kỳ hình thức nào, dù chỉ là một lần. Thủy hải sản phải được bảo quản lạnh trước khi chế biến, không dùng hải sản ươn, không nên ăn gỏi tái hoặc sống. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cách bảo vệ bản thân khỏi ngộ độc thực phẩm do E. Coli.

Quỳnh Trang - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm