Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nam giới già hóa nhanh hơn nữ giới, nhưng tốc độ già hóa đang dần thu hẹp ở giới trẻ hiện nay

Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tuổi thọ trung bình toàn cầu hiện nay là 73,4 tuổi. Tuổi thọ trung bình của loài người trên toàn cầu đã tăng hơn 6 năm từ năm 2000 đến 2019 - từ 66,8 tuổi vào năm 2000 lên 73,4 tuổi vào năm 2019. Bên cạnh việc có tuổi thọ cao hơn, tốc độ già hóa của nữ giới cũng chậm hơn so với nam giới. Tuy nhiên, khoảng cách này đang dần bị thu hẹp ở lứa tuổi trẻ hiện nay.

Tốc độ già hóa

Các thống kê từ trước đến nay đều chỉ ra rằng phụ nữ có tuổi thọ cao hơn và tốc độ già hóa lâu hơn so với nam giới tại nhiều khu vực và nhìn chung trên toàn cầu. Khoảng cách giữa tuổi thọ giữa hai giới đạt lớn nhất vào những năm 1970, khi tuổi thọ chênh lệch gần 10 năm. Tại Việt Nam, chênh lệch tuổi thọ của người Việt là 8,2 năm (trung bình 71,4 tuổi ở nam và 79,6 ở nữ) theo dữ liệu thống kê năm 2020. Tuy nhiên trong những thập kỷ gần đây, khoảng cách này đã và đang dần được thu hẹp. Sự khác biệt giữa hai giới cũng có thể được nhìn thấy trong quá trình lão hóa sinh học, và theo nghiên cứu được công bố gần đây, sự chênh lệch giữa tốc độ già hóa đang gần ngắn lại giữa hai giới.

Các nhà khoa học đã điều tra xem liệu có sự khác biệt về tình trạng lão hóa sinh học giữa nam và nữ hay không và liệu sự khác biệt này có thể được giải thích bằng các yếu tố liên quan đến lối sống hay không. Những khác biệt này đã được nghiên cứu ở cả nhóm người trẻ tuổi và người lớn tuổi. Nghiên cứu được thực hiện với sự hợp tác của Đại học Jyväskylä và Đại học Helsinki. Các yếu tố liên quan đến lối sống bao gồm giáo dục, chỉ số khối cơ thể, hút thuốc, sử dụng rượu và hoạt động thể chất…

Nghiên cứu sử dụng một số đồng hồ biểu sinh làm thang đo lão hóa sinh học. Đồng hồ biểu sinh cho phép nghiên cứu các yếu tố liên quan đến tuổi thọ trong suốt cuộc đời của một cá nhân, từ đó ước tính cho tuổi sinh học trong nhiều năm bằng cách sử dụng mức độ methyl hóa DNA được xác định từ một mẫu máu cá nhân cụ thể. Kết quả cho thấy, nam giới già hơn về mặt sinh học so với phụ nữ ở cùng độ tuổi theo thứ tự thời gian và sự khác biệt lớn hơn đáng kể ở nhóm tuổi cao tuổi so với nhóm tuổi ít tuổi hơn tham gia nghiên cứu. Để hiểu một cách đơn giản, nam giới và nữ giới ở nhóm tuổi trẻ chênh lệch tốc độ già hóa sinh học ít hơn so với nam giới và nữ giới nhóm tuổi cao tuổi. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự chênh lệch tốc độ già hóa bao gồm: hành vi lối sống (hút thuốc, sử dụng rượu bia…), môi trường sống và bản chất sinh học cơ thể.

Các hành vi lối sống ảnh hưởng đến tốc độ già hóa

Nghiên cứu cũng đưa ra một số hành vi ảnh hưởng đến tốc độ già hóa ở 2 giới, bao gồm:

  • Ở nam giới, việc sử dụng thuốc lá và rượu bia thường xuyên hơn so với nữ giới là một yếu tố giải thích khoảng chênh lệch già hóa ở 2 giới trong nhóm đối tượng lớn tuổi.
  • Yếu tố thứ 2 được giải thích là kích thước cơ thể. Kích thước cơ thể nam giới trung bình lớn hơn nữ giới, và điều này ảnh hưởng đến sự chênh lệch già hóa ở 2 giới. Tuy nhiên, không có sự khác biệt ở các cặp song sinh trưởng thành trẻ tuổi.

Để đánh giá chi tiết các yếu tố di truyền và môi trường sống trên các cặp song sinh trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã sử dụng một thiết kế nghiên cứu khá hiếm và so sánh tốc độ lão hóa giữa các cặp song sinh khác giới. Một sự khác biệt tương tự cũng đã được quan sát thấy giữa các cặp song sinh này. Theo kết quả, ở các cặp song sinh khác giới, nam giới có tuổi sinh học già hơn 1 tuổi so với nữ giới, cho dù họ là song sinh. Các cặp song sinh này được phát triển trong cùng một môi trường và cùng chia sẻ một nửa bộ gen. Các nhà khoa học giải thích sự khác biệt này có thể do các yếu tố di truyền và những tác dụng có lợi của hormone giới tính nữ estrogen đối với sức khỏe.

Tổng kết

Các nghiên cứu mới hiện nay đã chỉ ra các hành vi lối sống và sự khác biệt giới tính liên quan đến lão hóa sinh học và tuổi thọ. Nhìn chung, nữ giới vẫn có tuổi thọ trung bình cao hơn so với nam giới, bên cạnh việc lão hóa chậm hơn. Tuy nhiên, xu hướng thay đổi thói quen sinh hoạt và sự cải thiện môi trường sống đang giúp thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa 2 giới. Điều này được coi là tích cực, khi các hành vi lối sống lành mạnh ngày càng được quan tâm và phổ biến hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Phòng ngừa các vấn đề dinh dưỡng ở người già

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Medicalxpress) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm