Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nam giới già hóa nhanh hơn nữ giới, nhưng tốc độ già hóa đang dần thu hẹp ở giới trẻ hiện nay

Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tuổi thọ trung bình toàn cầu hiện nay là 73,4 tuổi. Tuổi thọ trung bình của loài người trên toàn cầu đã tăng hơn 6 năm từ năm 2000 đến 2019 - từ 66,8 tuổi vào năm 2000 lên 73,4 tuổi vào năm 2019. Bên cạnh việc có tuổi thọ cao hơn, tốc độ già hóa của nữ giới cũng chậm hơn so với nam giới. Tuy nhiên, khoảng cách này đang dần bị thu hẹp ở lứa tuổi trẻ hiện nay.

Tốc độ già hóa

Các thống kê từ trước đến nay đều chỉ ra rằng phụ nữ có tuổi thọ cao hơn và tốc độ già hóa lâu hơn so với nam giới tại nhiều khu vực và nhìn chung trên toàn cầu. Khoảng cách giữa tuổi thọ giữa hai giới đạt lớn nhất vào những năm 1970, khi tuổi thọ chênh lệch gần 10 năm. Tại Việt Nam, chênh lệch tuổi thọ của người Việt là 8,2 năm (trung bình 71,4 tuổi ở nam và 79,6 ở nữ) theo dữ liệu thống kê năm 2020. Tuy nhiên trong những thập kỷ gần đây, khoảng cách này đã và đang dần được thu hẹp. Sự khác biệt giữa hai giới cũng có thể được nhìn thấy trong quá trình lão hóa sinh học, và theo nghiên cứu được công bố gần đây, sự chênh lệch giữa tốc độ già hóa đang gần ngắn lại giữa hai giới.

Các nhà khoa học đã điều tra xem liệu có sự khác biệt về tình trạng lão hóa sinh học giữa nam và nữ hay không và liệu sự khác biệt này có thể được giải thích bằng các yếu tố liên quan đến lối sống hay không. Những khác biệt này đã được nghiên cứu ở cả nhóm người trẻ tuổi và người lớn tuổi. Nghiên cứu được thực hiện với sự hợp tác của Đại học Jyväskylä và Đại học Helsinki. Các yếu tố liên quan đến lối sống bao gồm giáo dục, chỉ số khối cơ thể, hút thuốc, sử dụng rượu và hoạt động thể chất…

Nghiên cứu sử dụng một số đồng hồ biểu sinh làm thang đo lão hóa sinh học. Đồng hồ biểu sinh cho phép nghiên cứu các yếu tố liên quan đến tuổi thọ trong suốt cuộc đời của một cá nhân, từ đó ước tính cho tuổi sinh học trong nhiều năm bằng cách sử dụng mức độ methyl hóa DNA được xác định từ một mẫu máu cá nhân cụ thể. Kết quả cho thấy, nam giới già hơn về mặt sinh học so với phụ nữ ở cùng độ tuổi theo thứ tự thời gian và sự khác biệt lớn hơn đáng kể ở nhóm tuổi cao tuổi so với nhóm tuổi ít tuổi hơn tham gia nghiên cứu. Để hiểu một cách đơn giản, nam giới và nữ giới ở nhóm tuổi trẻ chênh lệch tốc độ già hóa sinh học ít hơn so với nam giới và nữ giới nhóm tuổi cao tuổi. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự chênh lệch tốc độ già hóa bao gồm: hành vi lối sống (hút thuốc, sử dụng rượu bia…), môi trường sống và bản chất sinh học cơ thể.

Các hành vi lối sống ảnh hưởng đến tốc độ già hóa

Nghiên cứu cũng đưa ra một số hành vi ảnh hưởng đến tốc độ già hóa ở 2 giới, bao gồm:

  • Ở nam giới, việc sử dụng thuốc lá và rượu bia thường xuyên hơn so với nữ giới là một yếu tố giải thích khoảng chênh lệch già hóa ở 2 giới trong nhóm đối tượng lớn tuổi.
  • Yếu tố thứ 2 được giải thích là kích thước cơ thể. Kích thước cơ thể nam giới trung bình lớn hơn nữ giới, và điều này ảnh hưởng đến sự chênh lệch già hóa ở 2 giới. Tuy nhiên, không có sự khác biệt ở các cặp song sinh trưởng thành trẻ tuổi.

Để đánh giá chi tiết các yếu tố di truyền và môi trường sống trên các cặp song sinh trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã sử dụng một thiết kế nghiên cứu khá hiếm và so sánh tốc độ lão hóa giữa các cặp song sinh khác giới. Một sự khác biệt tương tự cũng đã được quan sát thấy giữa các cặp song sinh này. Theo kết quả, ở các cặp song sinh khác giới, nam giới có tuổi sinh học già hơn 1 tuổi so với nữ giới, cho dù họ là song sinh. Các cặp song sinh này được phát triển trong cùng một môi trường và cùng chia sẻ một nửa bộ gen. Các nhà khoa học giải thích sự khác biệt này có thể do các yếu tố di truyền và những tác dụng có lợi của hormone giới tính nữ estrogen đối với sức khỏe.

Tổng kết

Các nghiên cứu mới hiện nay đã chỉ ra các hành vi lối sống và sự khác biệt giới tính liên quan đến lão hóa sinh học và tuổi thọ. Nhìn chung, nữ giới vẫn có tuổi thọ trung bình cao hơn so với nam giới, bên cạnh việc lão hóa chậm hơn. Tuy nhiên, xu hướng thay đổi thói quen sinh hoạt và sự cải thiện môi trường sống đang giúp thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa 2 giới. Điều này được coi là tích cực, khi các hành vi lối sống lành mạnh ngày càng được quan tâm và phổ biến hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Phòng ngừa các vấn đề dinh dưỡng ở người già

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Medicalxpress) -
Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm