Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mối liên quan giữa giấc ngủ và tăng trưởng ở trẻ từ 5 – 8 tuổi

Ngủ đủ giấc là yếu tố vô cùng quan trọng đối với trẻ bởi nhiều lý do khác nhau, từ việc hồi phục năng lượng cho cơ thể hoạt động cho tới hoàn thiện các chức năng não bộ. Các bằng chứng khoa học còn chỉ ra rằng giấc ngủ giúp hỗ trợ cho quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Mối liên quan giữa giấc ngủ và tăng trưởng ở trẻ từ 5 – 8 tuổi

Quá trình tăng trưởng ở trẻ

Tăng trưởng là một quá trình khá phức tạp có sự tham gia của một số hormon để kích thích các quá trình sinh học khác nhau diễn ra tại máu, các hệ cơ quan, cơ và xương.

Hormon tăng trưởng do tuyến yên tiết ra là yếu tố quan trọng bậc nhất trong quá trình này. Một số yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình tiết ra của hormon này bao gồm tình trạng dinh dưỡng, stress và tập luyện thể dục. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, yếu tố quan trọng nhất có ảnh hưởng đến hormon tăng trưởng chính là giấc ngủ.

Hormon tăng trưởng được giải phóng tại nhiều thời điểm trong ngày. Đối với trẻ nhỏ, thời điểm lượng nội tiết tố tăng trưởng được giải phóng nhiều nhất là ngay sau khi trẻ ngủ say.

Trẻ cần ngủ bao nhiêu là đủ

Trẻ độ tuổi mẫu giáo cần khoảng 10 đến 12,5 giờ ngủ mỗi đêm (thời gian ngủ trưa sẽ giảm dần và thậm chí không còn khi trẻ lên 5 tuổi), trẻ tiểu học cần ngủ từ 9,5 đến 11,5 giờ/đêm. Tuy nhiên, ngủ nhiều hay ít còn phụ thuộc vào từng cá nhân, có những trẻ cần ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn một chút so với những trẻ cùng độ tuổi.

Nếu không được ngủ đầy đủ có thể dẫn tới các vấn đề ảnh hưởng đến tăng trưởng như chậm lớn hay còi cọc. Quá trình tiết hormon tăng trưởng có thể bị gián đoạn ở những trẻ gặp phải một số rối loạn về giấc ngủ, chẳng hạn như chứng ngưng thở khi ngủ.

Ngủ không đủ giấc còn gây một số hậu quả nghiêm trọng khác bên cạnh sự ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của trẻ. Một số trẻ không thể tự sản xuất được đủ lượng hormon tăng trưởng, và tình trạng thiếu ngủ còn khiến vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn. Nó có thể dẫn tới hội chứng thiếu hụt hormon tăng trưởng làm suy yếu chức năng của tim, phổi và hệ thống miễn dịch (tuy nhiên có thể điều trị được bằng liệu pháp bổ sung hormon).

Trẻ thiếu ngủ còn xuất hiện những thay đổi về lượng hormon lưu thông trong cơ thể. Ví dụ như các hormon điều hòa cảm giác đói và thèm ăn có thể bị ảnh hưởng khiến cho trẻ ăn nhiều hơn và luôn muốn ăn những loại tinh bột có calo cao.

Ngủ không đủ giấc còn ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa thức ăn của cơ thể, làm tăng hiện tượng đề kháng insulin và gây nguy cơ mắc tiểu đường typ 2.

Thiếu ngủ ban đêm cũng gây ảnh hưởng đến kỹ năng vận động và khả năng tập trung vào ban ngày, dẫn đến những vấn đề về hành vi và ảnh hưởng đến kết quả học tập tại trường.

Đảm bảo một giấc ngủ ngon vào ban đêm

Trẻ em cần ngủ nhiều hơn những gì cha mẹ nghĩ. Các dấu hiệu cho thấy trẻ không được nghỉ ngơi đầy đủ bao gồm cáu kỉnh và thờ ơ vào ban ngày, khó tập trung khi học ở trường và điểm kém, khó khăn khi dậy vào buổi sáng.

Những cách sau đây có thể giúp trẻ có được một giấc ngủ ngon và ngủ đủ giấc:

  • Thiết lập một thời gian biểu chặt chẽ đối với giờ đi ngủ ở trẻ. Trẻ ở độ tuổi đi học nên đi ngủ vào khoảng 8 – 9 giờ tối (trẻ nhỏ hơn có thể đi ngủ sớm hơn).
  • Tập những thói quen tốt vào giờ đi ngủ để giúp cơ thể trẻ làm quen với những dấu hiệu báo trước rằng đã đến lúc cơ thể được thư giãn như: tắm hoặc ăn nhẹ trước khi ngủ, đọc một câu truyện hay trò chuyện nhẹ nhàng với trẻ trước khi trẻ chìm vào giấc ngủ.
  • Đảm bảo căn phòng thật yên tĩnh và tắt hết nguồn sáng trong lúc trẻ ngủ.
  • Không nên lắp đặt tivi hay máy tính trong phòng trẻ.
  • Tránh các hoạt động mạnh trước giờ đi ngủ.
  • Đảm bảo trẻ thực hiện cùng một thời khóa biểu và tập tành những thói quen trước giờ đi ngủ vào những ngày cuối tuần và cả kỳ nghỉ lễ tương tự như những ngày trong tuần. Sự thay đổi thói quen đi ngủ chỉ một vài lần tuy không ảnh hưởng lâu dài đến giấc ngủ nhưng giờ đi ngủ thất thường có dần dần có thể dẫn đến tình trạng thiếu ngủ ở trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sử dụng hormone tăng trưởng chiều cao cho trẻ: nên hay không?

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm