Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mối liên quan giữa giấc ngủ và tăng trưởng ở trẻ từ 5 – 8 tuổi

Ngủ đủ giấc là yếu tố vô cùng quan trọng đối với trẻ bởi nhiều lý do khác nhau, từ việc hồi phục năng lượng cho cơ thể hoạt động cho tới hoàn thiện các chức năng não bộ. Các bằng chứng khoa học còn chỉ ra rằng giấc ngủ giúp hỗ trợ cho quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Mối liên quan giữa giấc ngủ và tăng trưởng ở trẻ từ 5 – 8 tuổi

Quá trình tăng trưởng ở trẻ

Tăng trưởng là một quá trình khá phức tạp có sự tham gia của một số hormon để kích thích các quá trình sinh học khác nhau diễn ra tại máu, các hệ cơ quan, cơ và xương.

Hormon tăng trưởng do tuyến yên tiết ra là yếu tố quan trọng bậc nhất trong quá trình này. Một số yếu tố có ảnh hưởng đến quá trình tiết ra của hormon này bao gồm tình trạng dinh dưỡng, stress và tập luyện thể dục. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, yếu tố quan trọng nhất có ảnh hưởng đến hormon tăng trưởng chính là giấc ngủ.

Hormon tăng trưởng được giải phóng tại nhiều thời điểm trong ngày. Đối với trẻ nhỏ, thời điểm lượng nội tiết tố tăng trưởng được giải phóng nhiều nhất là ngay sau khi trẻ ngủ say.

Trẻ cần ngủ bao nhiêu là đủ

Trẻ độ tuổi mẫu giáo cần khoảng 10 đến 12,5 giờ ngủ mỗi đêm (thời gian ngủ trưa sẽ giảm dần và thậm chí không còn khi trẻ lên 5 tuổi), trẻ tiểu học cần ngủ từ 9,5 đến 11,5 giờ/đêm. Tuy nhiên, ngủ nhiều hay ít còn phụ thuộc vào từng cá nhân, có những trẻ cần ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn một chút so với những trẻ cùng độ tuổi.

Nếu không được ngủ đầy đủ có thể dẫn tới các vấn đề ảnh hưởng đến tăng trưởng như chậm lớn hay còi cọc. Quá trình tiết hormon tăng trưởng có thể bị gián đoạn ở những trẻ gặp phải một số rối loạn về giấc ngủ, chẳng hạn như chứng ngưng thở khi ngủ.

Ngủ không đủ giấc còn gây một số hậu quả nghiêm trọng khác bên cạnh sự ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của trẻ. Một số trẻ không thể tự sản xuất được đủ lượng hormon tăng trưởng, và tình trạng thiếu ngủ còn khiến vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn. Nó có thể dẫn tới hội chứng thiếu hụt hormon tăng trưởng làm suy yếu chức năng của tim, phổi và hệ thống miễn dịch (tuy nhiên có thể điều trị được bằng liệu pháp bổ sung hormon).

Trẻ thiếu ngủ còn xuất hiện những thay đổi về lượng hormon lưu thông trong cơ thể. Ví dụ như các hormon điều hòa cảm giác đói và thèm ăn có thể bị ảnh hưởng khiến cho trẻ ăn nhiều hơn và luôn muốn ăn những loại tinh bột có calo cao.

Ngủ không đủ giấc còn ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa thức ăn của cơ thể, làm tăng hiện tượng đề kháng insulin và gây nguy cơ mắc tiểu đường typ 2.

Thiếu ngủ ban đêm cũng gây ảnh hưởng đến kỹ năng vận động và khả năng tập trung vào ban ngày, dẫn đến những vấn đề về hành vi và ảnh hưởng đến kết quả học tập tại trường.

Đảm bảo một giấc ngủ ngon vào ban đêm

Trẻ em cần ngủ nhiều hơn những gì cha mẹ nghĩ. Các dấu hiệu cho thấy trẻ không được nghỉ ngơi đầy đủ bao gồm cáu kỉnh và thờ ơ vào ban ngày, khó tập trung khi học ở trường và điểm kém, khó khăn khi dậy vào buổi sáng.

Những cách sau đây có thể giúp trẻ có được một giấc ngủ ngon và ngủ đủ giấc:

  • Thiết lập một thời gian biểu chặt chẽ đối với giờ đi ngủ ở trẻ. Trẻ ở độ tuổi đi học nên đi ngủ vào khoảng 8 – 9 giờ tối (trẻ nhỏ hơn có thể đi ngủ sớm hơn).
  • Tập những thói quen tốt vào giờ đi ngủ để giúp cơ thể trẻ làm quen với những dấu hiệu báo trước rằng đã đến lúc cơ thể được thư giãn như: tắm hoặc ăn nhẹ trước khi ngủ, đọc một câu truyện hay trò chuyện nhẹ nhàng với trẻ trước khi trẻ chìm vào giấc ngủ.
  • Đảm bảo căn phòng thật yên tĩnh và tắt hết nguồn sáng trong lúc trẻ ngủ.
  • Không nên lắp đặt tivi hay máy tính trong phòng trẻ.
  • Tránh các hoạt động mạnh trước giờ đi ngủ.
  • Đảm bảo trẻ thực hiện cùng một thời khóa biểu và tập tành những thói quen trước giờ đi ngủ vào những ngày cuối tuần và cả kỳ nghỉ lễ tương tự như những ngày trong tuần. Sự thay đổi thói quen đi ngủ chỉ một vài lần tuy không ảnh hưởng lâu dài đến giấc ngủ nhưng giờ đi ngủ thất thường có dần dần có thể dẫn đến tình trạng thiếu ngủ ở trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sử dụng hormone tăng trưởng chiều cao cho trẻ: nên hay không?

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

Xem thêm