Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lão hóa sớm: Những điều bạn cần biết

Tất cả chúng ta đều sẽ già đi theo thời gian, nhưng lão hóa sớm là khi sự già đi xảy ra nhanh hơn bình thường. Nguyên nhân thường là do yếu tố môi trường và lối sống. Các dấu hiệu lão hóa sớm phổ biến nhất thường xuất hiện trên da của bạn, với các nếp nhăn, đốm đồi mồi, da khô hoặc sạm màu hơn. Bạn cũng đừng quá lo lắng, thói quen lối sống lành mạnh có thể giúp ngăn chặn và ngăn ngừa lão hóa sớm.

Dấu hiệu lão hóa sớm là gì?

Theo thời gian, cơ thể chúng ta sẽ già đi một cách tự nhiên. Lão hóa sớm là khi những tác động điển hình của việc già đi xảy ra sớm hơn bình thường. Khi đó cơ thể bạn trông sẽ già hơn tuổi thật.

Các dấu hiệu lão hóa sớm phổ biến nhất bao gồm:

  • Những thay đổi về da như nếp nhăn, đốm đồi mồi, khô da, sạm da, tăng sắc tố quanh ngực và ngực chảy xệ.
  • Rụng tóc hoặc tóc bạc.
  • Khuôn mặt hốc hác (gò má hóp).

Đọc thêm tại bài viết: 14 loại vitamin và chất bổ sung chống lão hóa tốt nhất

Nguyên nhân gây lão hóa sớm?

Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây lão hóa sớm thường là do yếu tố môi trường hoặc lối sống - các yếu tố có thể kiểm soát và phòng ngừa được.

Tiếp xúc với ánh nắng là nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa sớm

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây ra nhiều vấn đề về da. Tiếp xúc với ánh sáng tia cực tím (UV) và với ánh sáng mặt trời làm lão hóa làn da của bạn nhanh hơn so với lão hóa tự nhiên. Nguyên nhân này chiếm tới 90% những thay đổi có thể nhìn thấy trên làn da của bạn. Tia UV làm tổn thương tế bào da, góp phần gây ra những thay đổi sớm như đốm đồi mồi. Việc tiếp xúc với quá nhiều ánh nắng mặt trời cũng làm tăng nguy cơ ung thư da.

Ánh sáng nhìn thấy năng lượng cao (HEV) và tia hồng ngoại chịu trách nhiệm cho 10% thay đổi còn lại của da. Ánh sáng HEV (còn gọi là ánh sáng xanh) đến từ mặt trời và các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính. Ánh sáng hồng ngoại là vô hình nhưng chúng ta thường cảm nhận được nó dưới dạng nhiệt. Những dạng ánh sáng này không làm tăng nguy cơ ung thư da nhưng chúng ảnh hưởng đến collagen và độ đàn hồi của da.

Các yếu tố môi trường hoặc lối sống khác gây lão hóa sớm bao gồm:

  • Hút thuốc: Khi bạn hút thuốc, chất độc trong nicotine sẽ làm thay đổi các tế bào trong cơ thể bạn. Những độc tố này phá vỡ collagen và các sợi đàn hồi trong da của bạn, dẫn đến chảy xệ, nếp nhăn và khuôn mặt hốc hác.
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều đường hoặc carbohydrate tinh chế có thể gây lão hóa sớm. Mặt khác, chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả giúp ngăn ngừa sự thay đổi sớm của da.
  • Rượu: Uống quá nhiều rượu có thể làm mất nước và làm tổn thương làn da của bạn theo thời gian, dẫn đến các dấu hiệu lão hóa sớm.
  • Ngủ kém: Các nghiên cứu cho thấy chất lượng giấc ngủ kém (hoặc không đủ) khiến tế bào của bạn già đi nhanh hơn.
  • Căng thẳng: Khi bạn căng thẳng, não sẽ tiết ra cortisol, một loại hormone gây căng thẳng. Cortisol ngăn chặn hai chất giữ cho làn da của bạn trông căng mọng và tràn đầy sức sống: hyaluronan synthase và collagen.

Trong một số ít trường hợp, một số rối loạn nhất định có thể gây ra dấu hiệu lão hóa sớm:

  • Hội chứng Bloom.
  • Hội chứng Cockayne loại I hoặc loại III.
  • Hội chứng lão hóa Hutchinson-Gilford.
  • Chứng loạn sản xương hàm dưới với chứng loạn dưỡng mỡ loại A.
  • Hội chứng Rothmund-Thomson.
  • Hội chứng Seip.
  • Hội chứng Werner.

Phòng ngừa và điều trị

Phòng ngừa lão hóa sớm

Vì các yếu tố môi trường và lối sống thường gây ra lão hóa sớm, nên những thói quen lành mạnh hàng ngày có thể cải thiện tình trạng này. Nếu bạn đã có dấu hiệu lão hóa sớm, đây là cách ngăn ngừa tình trạng này trở nên tồi tệ hơn:

  • Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Thực hiện các bước để bảo vệ bản thân khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Sử dụng kem chống nắng quanh năm, ngay cả khi bạn dự định ở trong bóng râm. Luôn chọn loại chống tia UV ít nhất là SPF 30 hoặc cao hơn. Mặc quần áo bảo hộ, bao gồm mũ và kính râm. Tránh tắm nắng trực tiếp để có làn da rám nắng - thay vào đó hãy sử dụng các sản phẩm tự làm rám da.
  • Ngừng hút thuốc: Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc càng sớm càng tốt. Tìm đến bác sĩ nếu bạn cần trợ giúp bỏ thuốc.
  • Ăn nhiều trái cây và rau quả: Một chế độ ăn uống cân bằng có thể ngăn chặn tình trạng lão hóa sớm. Tránh ăn quá nhiều đường hoặc carbohydrate tinh chế.
  • Cắt giảm rượu: Vì rượu gây lão hóa sớm cho làn da của bạn, việc giảm lượng rượu uống vào có thể giúp ngăn ngừa lão hóa sớm.
  • Tập thể dục: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn và tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn, giúp thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh.
  • Chăm sóc da: Làm sạch da hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn, lớp trang điểm, mồ hôi hoặc các chất gây kích ứng. Tránh xa các sản phẩm gây kích ứng da có chứa hương liệu hoặc độ pH cao. Dưỡng ẩm cho da hàng ngày để ngăn ngừa tình trạng khô và ngứa.
  • Giảm mức độ căng thẳng: Cố gắng loại bỏ càng nhiều căng thẳng càng tốt khỏi cuộc sống của bạn. Tìm các kỹ thuật quản lý căng thẳng lành mạnh (như thiền hoặc tập thể dục) để đối phó với những tác nhân gây căng thẳng mà bạn không thể tránh khỏi.
  • Cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn: Ngủ ít hơn bảy giờ có thể khiến các tế bào trong cơ thể bạn già đi nhanh hơn.

Điều trị lão hóa sớm

Để tránh lão hóa sớm, cách tốt nhất là thông qua lối sống lành mạnh. Nhưng nếu các dấu hiệu lão hóa sớm của bạn gây khó chịu, những phương pháp điều trị này có thể giúp đẩy lùi các dấu hiệu lão hóa sớm:

  • Chất làm đầy (filler).
  • Căng da mặt.
  • Tái tạo và trẻ hóa da mặt.
  • Tái tạo bề mặt da bằng laser.

Lưu ý rằng các phương pháp này có thể khắc phục được vẻ ngoài của lão hóa sớm nhưng chúng sẽ không khắc phục được nguyên nhân gây ra lão hóa sớm.

Đọc thêm tại bài viết: Cơ thể bạn có đang lão hóa nhanh hơn mức cần thiết không?

Hãy tới gặp bác sĩ nếu các dấu hiệu lão hóa sớm xuất hiện đột ngột, gây đau đớn, khó chịu hoặc làn da bạn trông xấu đi nhanh chóng.

Bác sỹ Đoàn Thu Hồng - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo cleveland clinic
Bình luận
Tin mới
Xem thêm