Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lão hóa sớm: Những điều bạn cần biết

Tất cả chúng ta đều sẽ già đi theo thời gian, nhưng lão hóa sớm là khi sự già đi xảy ra nhanh hơn bình thường. Nguyên nhân thường là do yếu tố môi trường và lối sống. Các dấu hiệu lão hóa sớm phổ biến nhất thường xuất hiện trên da của bạn, với các nếp nhăn, đốm đồi mồi, da khô hoặc sạm màu hơn. Bạn cũng đừng quá lo lắng, thói quen lối sống lành mạnh có thể giúp ngăn chặn và ngăn ngừa lão hóa sớm.

Dấu hiệu lão hóa sớm là gì?

Theo thời gian, cơ thể chúng ta sẽ già đi một cách tự nhiên. Lão hóa sớm là khi những tác động điển hình của việc già đi xảy ra sớm hơn bình thường. Khi đó cơ thể bạn trông sẽ già hơn tuổi thật.

Các dấu hiệu lão hóa sớm phổ biến nhất bao gồm:

  • Những thay đổi về da như nếp nhăn, đốm đồi mồi, khô da, sạm da, tăng sắc tố quanh ngực và ngực chảy xệ.
  • Rụng tóc hoặc tóc bạc.
  • Khuôn mặt hốc hác (gò má hóp).

Đọc thêm tại bài viết: 14 loại vitamin và chất bổ sung chống lão hóa tốt nhất

Nguyên nhân gây lão hóa sớm?

Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây lão hóa sớm thường là do yếu tố môi trường hoặc lối sống - các yếu tố có thể kiểm soát và phòng ngừa được.

Tiếp xúc với ánh nắng là nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa sớm

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây ra nhiều vấn đề về da. Tiếp xúc với ánh sáng tia cực tím (UV) và với ánh sáng mặt trời làm lão hóa làn da của bạn nhanh hơn so với lão hóa tự nhiên. Nguyên nhân này chiếm tới 90% những thay đổi có thể nhìn thấy trên làn da của bạn. Tia UV làm tổn thương tế bào da, góp phần gây ra những thay đổi sớm như đốm đồi mồi. Việc tiếp xúc với quá nhiều ánh nắng mặt trời cũng làm tăng nguy cơ ung thư da.

Ánh sáng nhìn thấy năng lượng cao (HEV) và tia hồng ngoại chịu trách nhiệm cho 10% thay đổi còn lại của da. Ánh sáng HEV (còn gọi là ánh sáng xanh) đến từ mặt trời và các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính. Ánh sáng hồng ngoại là vô hình nhưng chúng ta thường cảm nhận được nó dưới dạng nhiệt. Những dạng ánh sáng này không làm tăng nguy cơ ung thư da nhưng chúng ảnh hưởng đến collagen và độ đàn hồi của da.

Các yếu tố môi trường hoặc lối sống khác gây lão hóa sớm bao gồm:

  • Hút thuốc: Khi bạn hút thuốc, chất độc trong nicotine sẽ làm thay đổi các tế bào trong cơ thể bạn. Những độc tố này phá vỡ collagen và các sợi đàn hồi trong da của bạn, dẫn đến chảy xệ, nếp nhăn và khuôn mặt hốc hác.
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều đường hoặc carbohydrate tinh chế có thể gây lão hóa sớm. Mặt khác, chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả giúp ngăn ngừa sự thay đổi sớm của da.
  • Rượu: Uống quá nhiều rượu có thể làm mất nước và làm tổn thương làn da của bạn theo thời gian, dẫn đến các dấu hiệu lão hóa sớm.
  • Ngủ kém: Các nghiên cứu cho thấy chất lượng giấc ngủ kém (hoặc không đủ) khiến tế bào của bạn già đi nhanh hơn.
  • Căng thẳng: Khi bạn căng thẳng, não sẽ tiết ra cortisol, một loại hormone gây căng thẳng. Cortisol ngăn chặn hai chất giữ cho làn da của bạn trông căng mọng và tràn đầy sức sống: hyaluronan synthase và collagen.

Trong một số ít trường hợp, một số rối loạn nhất định có thể gây ra dấu hiệu lão hóa sớm:

  • Hội chứng Bloom.
  • Hội chứng Cockayne loại I hoặc loại III.
  • Hội chứng lão hóa Hutchinson-Gilford.
  • Chứng loạn sản xương hàm dưới với chứng loạn dưỡng mỡ loại A.
  • Hội chứng Rothmund-Thomson.
  • Hội chứng Seip.
  • Hội chứng Werner.

Phòng ngừa và điều trị

Phòng ngừa lão hóa sớm

Vì các yếu tố môi trường và lối sống thường gây ra lão hóa sớm, nên những thói quen lành mạnh hàng ngày có thể cải thiện tình trạng này. Nếu bạn đã có dấu hiệu lão hóa sớm, đây là cách ngăn ngừa tình trạng này trở nên tồi tệ hơn:

  • Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Thực hiện các bước để bảo vệ bản thân khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Sử dụng kem chống nắng quanh năm, ngay cả khi bạn dự định ở trong bóng râm. Luôn chọn loại chống tia UV ít nhất là SPF 30 hoặc cao hơn. Mặc quần áo bảo hộ, bao gồm mũ và kính râm. Tránh tắm nắng trực tiếp để có làn da rám nắng - thay vào đó hãy sử dụng các sản phẩm tự làm rám da.
  • Ngừng hút thuốc: Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc càng sớm càng tốt. Tìm đến bác sĩ nếu bạn cần trợ giúp bỏ thuốc.
  • Ăn nhiều trái cây và rau quả: Một chế độ ăn uống cân bằng có thể ngăn chặn tình trạng lão hóa sớm. Tránh ăn quá nhiều đường hoặc carbohydrate tinh chế.
  • Cắt giảm rượu: Vì rượu gây lão hóa sớm cho làn da của bạn, việc giảm lượng rượu uống vào có thể giúp ngăn ngừa lão hóa sớm.
  • Tập thể dục: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn và tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn, giúp thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh.
  • Chăm sóc da: Làm sạch da hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn, lớp trang điểm, mồ hôi hoặc các chất gây kích ứng. Tránh xa các sản phẩm gây kích ứng da có chứa hương liệu hoặc độ pH cao. Dưỡng ẩm cho da hàng ngày để ngăn ngừa tình trạng khô và ngứa.
  • Giảm mức độ căng thẳng: Cố gắng loại bỏ càng nhiều căng thẳng càng tốt khỏi cuộc sống của bạn. Tìm các kỹ thuật quản lý căng thẳng lành mạnh (như thiền hoặc tập thể dục) để đối phó với những tác nhân gây căng thẳng mà bạn không thể tránh khỏi.
  • Cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn: Ngủ ít hơn bảy giờ có thể khiến các tế bào trong cơ thể bạn già đi nhanh hơn.

Điều trị lão hóa sớm

Để tránh lão hóa sớm, cách tốt nhất là thông qua lối sống lành mạnh. Nhưng nếu các dấu hiệu lão hóa sớm của bạn gây khó chịu, những phương pháp điều trị này có thể giúp đẩy lùi các dấu hiệu lão hóa sớm:

  • Chất làm đầy (filler).
  • Căng da mặt.
  • Tái tạo và trẻ hóa da mặt.
  • Tái tạo bề mặt da bằng laser.

Lưu ý rằng các phương pháp này có thể khắc phục được vẻ ngoài của lão hóa sớm nhưng chúng sẽ không khắc phục được nguyên nhân gây ra lão hóa sớm.

Đọc thêm tại bài viết: Cơ thể bạn có đang lão hóa nhanh hơn mức cần thiết không?

Hãy tới gặp bác sĩ nếu các dấu hiệu lão hóa sớm xuất hiện đột ngột, gây đau đớn, khó chịu hoặc làn da bạn trông xấu đi nhanh chóng.

Bác sỹ Đoàn Thu Hồng - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo cleveland clinic
Bình luận
Tin mới
  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

Xem thêm