Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Làm thế nào để khỏe mạnh khi có hệ miễn dịch yếu

Thông thường, hệ miễn dịch bảo hệ cơ thể khỏi sự tấn công của vi trùng. Vì vậy, nhiều người có hệ miễn dịch yếu thường dễ bị nhiễm khuẩn.

Hệ miễn dịch của cơ thể bao gồm các tế bào bạch cầu, kháng thể, các hạch bạch huyết và một số cơ quan khác. Có rất nhiều loại bệnh có thể khiến hệ miễn dịch yếu đi, hay còn gọi là làm cho người bệnh bị suy giảm miễn dịch. Những loại bệnh gây suy giảm miễn dịch có thể xuất hiện từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng; xuất hiện từ khi mới sinh hoặc là mắc phải sau này; bao gồm:

  • HIV/AIDS
  • Một vài loại ung thư
  • Suy dinh dưỡng
  • Viêm gan do virus
  • Một vài phương pháp điều trị bệnh

Trong nhiều trường hợp, tình trạng suy giảm miễn dịch quá nhẹ khiến người bệnh không phát hiện ra trong một quãng thời gian dài. Trong những trường hợp khác, tình trạng suy giảm miễn dịch có thể nặng hơn khiến người bệnh thường xuyên bị các bệnh liên quan đến nhiễm trùng trong suốt cuộc đời.

Bài viết này sẽ điểm qua các triệu chứng của một hệ miễn dịch bị suy yếu và nêu ra các cách giúp các bạn nâng cao sức khỏe.

Các triệu chứng suy giảm miễn dịch

Triệu chứng cơ bản của một hệ miễn dịch bị suy yếu chính là rất dễ bị nhiễm trùng. Một người bị suy giảm miễn dịch thường xuyên bị nhiễm trùng hơn những người bình thường và tình trạng nhiễm trùng có thể nghiêm trọng hoặc khó chữa. Những người bị suy giảm miễn dịch cũng có thể gặp phải những loại nhiễm trùng mà người với một hệ miễn dịch khỏe sẽ không gặp phải.

Các loại bệnh nhiễm trùng mà người suy giảm miễn dịch hay gặp phải là:

  • Viêm phổi
  • Viêm màng não
  • Viêm phế quản

Các loại bệnh nhiễm trùng này cũng có thể tái đi tái lại nhiều lần.

Các triệu chứng khác của một hệ miễn dịch suy yếu có thể bao gồm:

  • Các bệnh tự miễn
  • Viêm các cơ quan nội tạng
  • Các bệnh hoặc bất thường về máu, ví dụ như thiếu máu
  • Các vấn đề về đường tiêu hóa, bao gồm chán ăn, tiêu chảy và đau bụng
  • Chậm lớn và chậm phát triển ở trẻ sơ sinh và trẻ em
Những cách để giữ cơ thể khỏe mạnh

Những người có hệ miễn dịch yếu có thể thực hiện theo một vài cách sau đây để giữ cho cơ thể khỏe mạnh và tránh nhiễm trùng.

Giữ vệ sinh cá nhân

Một trong những cách dễ nhất để một người bị suy giảm miễn dịch có thể giữ cơ thể khỏe mạnh là giữ vệ sinh cá nhân, bao gồm việc rửa tay thường xuyên. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo nên rửa tay sau những lúc như:

  • Trước, trong và sau khi chế biến thức ăn
  • Trước khi ăn
  • Sau khi xì mũi, ho, hắt hơi
  • Trước và sau khi điều trị vết thương hở
  • Sau khi tiếp xúc với những người bệnh
  • Sau khi chăm sóc trẻ em: giúp trẻ em đi vệ sinh, thay bỉm cho trẻ.
  • Sau khi tiếp xúc với động vật, thức ăn cho động vật hoặc chất thải động vật
  • Sau khi tiếp xúc với rác thải

Rửa tay đúng cách và thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tật. Theo CDC, rửa tay đúng cách giúp giảm tới 58% các ca tiêu chảy truyền nhiễm ở những người có hệ miễn dịch bị suy giảm. Rửa tay bằng xà phòng và nước giúp bảo vệ trẻ em và giảm thiểu số ca tử vong do viêm phổi và tiêu chảy ở trẻ dưới 5 tuổi.

Tránh tiếp xúc với những người đang mang bệnh

Những người có hệ miễn dịch yếu nên tránh tiếp xúc với những người đang bị cảm cúm hoặc các bệnh truyền nhiễm khác. Vi khuẩn và virus có thể lây lan từ người sang người qua tiếp xúc gần. Chúng cũng có thể lây truyền qua các giọt bắn khi người bệnh ho hoặc hắt hơi.

Tất nhiên không phải lúc nào cũng có thể tránh được việc tiếp xúc với những người đang ốm. Tuy nhiên, những người bị suy giảm miễn dịch nên tránh tiếp xúc với người đang ốm ở cự ly gần, tốt nhất là nên cách xa ít nhất 2m, tránh các hành động như ôm hoặc hôn, cho tới khi bệnh tình của người đó thuyên giảm. Nên tránh việc ăn uống chung thức ăn với người đang ốm.

Khử trùng đồ đạc trong nhà

Các vi khuẩn, virus có khả năng gây bệnh có thể sống trên bề mặt của những đồ vật trong nhà như nắm đấm cửa. mặt bàn, mặt ghế, điều khiển tivi, điện thoại, máy tính bảng... Vì vậy, có thể giảm thiểu lượng tác nhân gây bệnh trong nhà bằng cách khử trùng các đồ dùng trong nhà thường xuyên, như lau chùi vằng dung dịch sát khuẩn thông thường.

Nghe theo lời khuyên của bác sĩ về việc sử dụng vaccine

Các bác sĩ thường khuyến cáo mỗi người nên tiêm vaccine đầy đủ. Tuy nhiên, họ có thể sẽ khuyên những người bị suy giảm miễn dịch nên trì hoãn hoặc không tiêm một vài loại vaccine nhất định.

Nếu một loại thuốc hoặc một đợt mắc bệnh ngắn là nguyên nhân gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch cho một người thì n gười đó vẫn có thể tiêm vaccine sau khi bệnh đã khỏi hoặc đã ngưng sử dụng thuốc.

Một vài loại vaccine bác sĩ thường khuyến cáo người suy giảm miễn dịch nên trì hoãn hoặc nên tránh bao gồm:

  • MMR (Vaccine phòng sởi, quai bị và rubella)
  • Vaccine cúm sống
  • MMRV (kết hợp vaccine phòng sởi, quai bị và rubella với vaccine thủy đậu)
  • Vaccine phòng dại

CDC khuyến cáo về các thời điểm tiêm vaccine mà mọi người nên thực hiện theo. Tuy nhiên, những người có hệ miễn dịch suy giảm nên tham khảo ý kiến bác sĩ về những loại vaccine mình có thể sử dụng cũng như thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Các loại vaccine có thể giúp phòng tránh các bệnh nghiêm trọng.

Kiểm soát tình trạng căng thẳng

Căng thẳng (hay stress) có thể thể làm hệ miễn dịch bị yếu đi, khiến một người dễ mắc bệnh hơn. Một vài nghiên cứu cũng đã cho thấy rằng những người thường xuyên phải chịu căng thẳng cường độ cao thường dễ ốm hơn so với những người bình thường.

Những người có hệ miễn dịch yếu nên làm theo những cách sau đây để kiểm soát căng thẳng:

  • Yoga
  • Thiền
  • Massage
  • Dành thời gian cho những sở thích cá nhân

Ngủ đủ giấc

Theo Hiệp hội Giấc ngủ Quốc gia Mỹ, ngủ không đủ giấc cũng có ảnh hưởng đến hệ miễn dịch tương tự như khi bị căng thẳng. Thiếu ngủ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất các tế bào bạch cầu, nhân tố quan trọng của hệ miễn dịch.

Theo CDC, người lớn nên ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi ngày còn trẻ sơ sinh và trẻ em cần ngủ từ 8-17 tiếng mỗi ngày tùy theo độ tuổi.

Đảm bảo một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất

Một chế độ ăn cân bằng và đầy đủ dưỡng chất có thể giúp cải thiện sức khỏe toàn diện.

Các bác sĩ thường khuyên những người có hệ miễn dịch kém nên ăn một chế độ ăn giàyurau xanh và trái cây. Nếu một người bị suy giảm miễn dịch nặng, ví dụ như do đang trong quá trình điều trị ung thư, nên thực hiện thêm các khuyến cáo phòng tránh các bệnh do thực phẩm, bao gồm:

  • Rửa sạch hoa quả và rau, gọt vỏ các loại củ, quả.
  • Không ăn thịt, cá và trứng chưa nấu chín kĩ
  • Giữ thực phẩm trong tủ lạnh
  • Sử dụng các loại sữa và đồ uống đã qua tiệt trùng

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh. Bên cạnh tác dụng giúp cơ thể khỏe lên, tập thể dục còn giúp cơ thể tiết ra endorphine, một loại hormone giúp giảm thiểu căng thẳng. Tuy nhiên, những người bị suy giảm miễn dịch cũng nên tránh tập luyện quá sức do có thể khiến hệ miễn dịch suy yếu thêm.

Vì vậy, những người bị suy giảm miễn dịch nên tránh những điều sau khi tập luyện:

  • Tập luyện với cường độ quá cao
  • Tập luyện quá thường xuyên
  • Tập luyện liện tục mà không có thời gian nghỉ

Bổ sung vitamin

Có những loại vitamin và khoáng chất có tác động lên hệ miễn dịch. Ví dụ, một người thiếu hụt vitamin C có thể có một hệ miễn dịch yếu hơn bình thường.

Các loại vitamim và khoáng chất khác có khả năng ảnh hưởng đến hệ miễn dịch bao gồm:

  • Vitamin A
  • Vitamin D
  • Vitamin E
  • Sắt
  • Acid folic
  • Kẽm

Các loại thực phẩm giàu dưỡng chất vẫn luôn là nguồn cung cấp các vitamin và khoáng chất này một cách tốt nhất, nhưng nếu bạn gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể qua thực phẩm thì các loại viên uống bổ sung có thể sẽ là một lựa chọn cho bạn.

Tóm lại

Hệ miễn dịch là một hệ thống phức tạp với các tế bào máu và các hệ cơ quan giúp bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh. Nếu một người nhận thấy rằng mình thường xuyên bị các bệnh liên quan đến nhiễm trùng thì có thể họ có một hệ miễn dịch đã bị suy yếu.

Những người có hệ miễn dịch suy yếu có thể làm theo những cách trên để tối ưu hóa hệ miễn dịch của bạn thân cũng như giữ cho cơ thể khỏe mạnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Phòng bệnh dị ứng vào mùa thu đông

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt và Dương Thuỳ Anh- Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm