Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ketamin – cứu vớt cuộc đời của bệnh nhân trầm cảm

Vai trò mới của ketamin được các nhà khoa học phát hiện ra đó chính là điều trị trầm cảm nặng ở những người không đáp ứng với phác đồ tiêu chuẩn

Ketamin được sử dụng rộng rãi trong việc gây mê cũng như là một thuốc kích thích bất hợp pháp trong các cuộc chơi. Nhưng gần đây một vai trò mới của ketamin được các nhà khoa học phát hiện ra đó chính là điều trị trầm cảm nặng ở những người không đáp ứng với phác đồ tiêu chuẩn. Các nhà nghiên cứu gọi đó là điều phá vỡ luật cực kỳ thú vị trong nghiên cứu về trầm cảm trong nửa thể kỷ trước.

Một dạng thuốc, được phát triển dưới dạng thuốc xịt mũi có tên là esketamin, đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng cần thiết trước khi được cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt.

Mặc dù vẫn chưa được FDA chấp thuận dưới bất cứ dạng thuốc điều trị trầm cảm nhưng bác sỹ có thể sử dụng như là một loại thuốc kê thêm để điều trị trầm cảm và cơn đau. Nhưng có rất nhiều câu hỏi xoay quanh độ an toàn vẫn chưa được giải đáp.

Vẫn còn rất nhiều điều chúng ta cần phải tìm hiểu kỹ về phổ sử dụng ketamin. Nhưng dường như thuốc mang lại khá nhiều lợi ích thậm chí còn có thể nhắm tới những ý tưởng tự sát.

8% số người trưởng thành bị trầm cảm và thường kèm theo suy nhược hoặc đôi khi là những bệnh nguy hiểm. Những người bị bệnh trầm cảm thường có ý tưởng tự sát cao gần như cao hơn gấp 20 lần. Liệu pháp tâm sự và thuốc chống trầm cảm cũng thường có tác dụng, chỉ khoảng 1 trong 3 người không đáp ứng.

Trong khi đó, 50% số người không đáp ứng với các phác đồ điều trị thông thường, lại đáp ứng rất tốt với ketamin. Và khi đã đáp ứng thì đáp ứng rất nhanh. Xem xét 10 nghiên cứu gần đây, người ta nhận thấy ketamin giúp hạn chế các ý tưởng tự sát trong vòng một ngày, mặc dù đó chỉ là tác dụng tạm thời. Ngược lại, những thuốc chống trầm cảm thông thường phải mất đến vài tuần mới có tác dụng với những triệu chứng trên.

Ketamin không nhắm đến những hoạt động của não bộ như các thuốc chống trầm cảm fluoxetine (Prozac), venlafaxine (Effexor) và sertraline (Zoloft). Thay vào đó, ketamin chặn một thụ thể có tên là N-methyl-D-aspartate hay NMDA. Nhưng tại sao điều này làm làm giảm các triệu chứng chống trầm cảm? Các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết cơ chế này.

Với con người, có lẽ có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến vấn đề đáp ứng với ketamin.

Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ cho phép các bác sỹ tại Mỹ được phép kê đơn một loại thuốc cho các mục đích khác ngoài tác dụng chính được phát hiện ngay từ ban đầu. Ketamin là một loại thuốc như vậy. FDA đã chấp thuận sử dụng ketamin là thuốc gây mê vào năm 1970 và sau đó, cũng chấp thuận việc sử dụng vào các mục địch điều trị bệnh khác không bị giới hạn.

Ketamin đã được sử dụng từ hàng thập kỷ nay, không chỉ giúp giảm đau mà còn trong sử dụng chăm sóc giảm nhẹ, độ an toàn cao khi sử dụng ngắn hạn.

 Các nghiên cứu hiện không theo kịp với việc thực tế sử dụng của thuốc. Tác động lâu dài của thuốc lên não bộ và độ an toàn khi sử dụng dài hạn vẫn chưa được biết nhiều. Vì vậy có thể coi đây là loại thuốc điều trị dựa trên kinh nghiệm của bác sỹ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tập thể dục và cai thuốc lá giúp giảm trầm cảm sau đau tim

Bs. Đào Ngọc - Viên Y học ứng dụng Việt Nam (theo webmd)
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm