Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hướng dẫn ngừa và điều trị sẹo do bỏng hiệu quả

Bỏng có thể xảy ra khi da của một người chạm vào vật gì đó quá nóng. Trong quá trình lành vết thương thường hình thành sẹo. Sẹo là những vùng da dày, đổi màu, thường phát triển sau khi da bị tổn thương khiến tế bào chết đi. Cơ thể sản xuất một loại protein gọi là collagen để phục hồi làn da bị tổn thương, dẫn đến sẹo.

Sẹo bỏng có thể lớn hoặc nhỏ tùy thuộc vào mức độ tổn thương của da. Mức độ nghiêm trọng của vết bỏng sẽ quyết định liệu những vết sẹo này sẽ mờ đi hay tồn tại vĩnh viễn.

Các loại sẹo bỏng

Các vết phồng rộp có thể hình thành khi bỏng độ hai. Khả năng và mức độ nghiêm trọng của việc bị bỏng phụ thuộc vào thời gian một người tiếp xúc với sức nóng cũng như cường độ của nó. Bỏng được phân loại tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng của da:

  • Bỏng cấp độ một làm tổn thương lớp ngoài của da (biểu bì), gây đỏ và đau. Chúng thường lành trong vòng 6 ngày mà không để lại sẹo trên da.
  • Bỏng độ hai ảnh hưởng đến cả lớp biểu bì và lớp dưới da (lớp hạ bì). Cũng như đau và đỏ, những người bị bỏng độ hai có thể bị phồng rộp. Những vết bỏng này có thể mất 2 đến 3 tuần để chữa lành và có nhiều khả năng để lại sẹo.
  • Bỏng độ 3 là mức độ nặng nhất. Chúng làm hỏng hai lớp da trên cùng nhưng cũng có thể làm hỏng xương, gân và có thể ảnh hưởng đến các đầu dây thần kinh. Những người bị bỏng độ 3 cũng có thể nhận thấy da của họ chuyển sang màu trắng hoặc đen. Những loại bỏng này có thể mất nhiều thời gian để chữa lành và có khả năng để lại sẹo.

Các vết sẹo do bỏng độ hai và độ ba được phân loại theo hình dạng và cách chúng ảnh hưởng đến da:

  • Sẹo phì đại có thể có màu đỏ hoặc tím và nhô cao hơn mặt da. Họ có thể cảm thấy ấm và ngứa ở vết sẹo này.
  • Sẹo co rút làm cho da, cơ, gân căng hơn và hạn chế chuyển động bình thường của da.
  • Sẹo lồi tạo thành một vết sưng bóng, không có lông.

Cách điều trị sẹo bỏng

Gel silicon có thể được thoa lên vết sẹo bỏng để thúc đẩy quá trình chữa lành. Điều trị nhanh chóng và chăm sóc vết thương đúng cách thường là cách tốt nhất để ngăn ngừa hoặc giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo. Nhiều vết sẹo mờ dần theo thời gian. Tuy nhiên, sẹo lồi thường không tự mờ đi và có thể phải điều trị. Khi sẹo đã hình thành, một người có thể giảm sự xuất hiện của sẹo bằng những cách sau đây:

  • Bôi gel silicon: Nghiên cứu cho thấy rằng điều này có thể giúp làm giảm sự xuất hiện của các vết sẹo hiện có, bao gồm giảm kích thước, độ cứng và mẩn đỏ.
  • Bảo vệ vùng da khỏi ánh nắng mặt trời: Tia cực tím từ ánh nắng mặt trời có thể khiến vết sẹo chuyển sang màu sẫm hơn và dễ nhận thấy hơn. Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD) khuyến cáo mọi người nên mặc quần áo bảo vệ và kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên.
  • Hãy cảnh giác với các sản phẩm xóa sẹo không kê đơn, hiệu quả của các sản phẩm như vậy thường chưa được kiểm chứng.
  • Nếu sẹo bỏng gây ra đau đớn đáng kể, bạn có thể nói chuyện với bác sĩ của mình về các lựa chọn để giảm mô sẹo.

AAD khuyến nghị các lựa chọn y tế sau để giảm sẹo:

  • tiêm steroid, có thể làm dịu cơn đau và giảm kích thước của sẹo lồi và các loại sẹo khác
  • phương pháp điều trị bằng laser, có thể làm giảm đỏ, đau và cứng của sẹo lồi và các loại sẹo khác.
  • phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo, giảm kích thước sẹo lồi và cải thiện chuyển động của da

Mặc dù những phương pháp điều trị này có thể giúp giảm sẹo, nhưng chúng có thể không loại bỏ chúng hoàn toàn và việc chữa lành có thể mất thời gian. Tránh sử dụng các loại kem có chứa vitamin A hoặc vitamin E trên vết sẹo, vì điều này có thể làm cho chúng dễ nhận thấy hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải giữ ẩm cho da.

Cách ngăn ngừa sẹo

Sau khi bị bỏng, một người có thể sử dụng một số phương pháp để ngăn ngừa hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của sẹo:

  • rửa vết bỏng bằng nước mát hoặc ấm, sau đó để da tự khô
  • bôi thuốc kháng sinh, sử dụng dụng cụ bôi đã được khử trùng để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng
  • băng vết bỏng bằng băng không dính, cố định bằng gạc
  • tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu vết thương ngày càng đỏ hơn thay vì lành.

Các biến chứng

Phần lớn các vết bỏng nhẹ sẽ tự lành mà không gây thêm vấn đề gì. Tuy nhiên, các vết bỏng nặng hơn cần được chăm sóc y tế đặc biệt, có thể để lại sẹo và có nguy cơ biến chứng cao hơn, chẳng hạn như:

  • Nhiễm trùng

Bỏng gây ra các vết thương hở, nơi vi khuẩn và các vi trùng có thể xâm nhập vào cơ thể. Kết quả là nhiễm trùng có thể nhẹ và dễ điều trị hoặc có thể phát triển thành nhiễm trùng nặng hơn, chẳng hạn như nhiễm trùng huyết. Nhiễm trùng huyết xảy ra khi nhiễm trùng xâm nhập vào máu của một người và có thể đe dọa tính mạng.

  • Mất nước

Bỏng khiến cơ thể mất chất lỏng. Mất quá nhiều chất lỏng có thể gây ra tình trạng mất nước, có thể ảnh hưởng đến lượng máu lưu thông trong cơ thể.

  • Thân nhiệt thấp

Da của một người giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của họ. Khi vết bỏng làm tổn thương da nhiều, dẫn đến mất nhiệt có thể dẫn đến hạ thân nhiệt, khi nhiệt độ cơ thể của một người đột ngột giảm xuống mức thấp nguy hiểm.

  • Cơ và mô bị tổn thương

Các vết bỏng nặng hơn gây tổn thương qua tất cả các lớp da của một người và có thể chạm đến các cơ và mô, có thể gây tổn thương lâu dài cho các cấu trúc này.

Tóm lại, triển vọng điều trị sẹo do bỏng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết bỏng và cách điều trị. Các vết bỏng cấp độ một nhỏ sẽ tự lành mà ít hoặc không để lại sẹo. Bỏng độ hai và độ ba có thể để lại sẹo mặc dù việc điều trị, chẳng hạn như ghép da và mặc quần áo áp lực, có thể giúp giảm độ nặng và khuyến khích vết thương nhanh lành hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Mách bạn cách trị vết sẹo do bỏng tại nhà đơn giản

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp từ Medical News Today) -
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm