Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh

Hội chứng da xanh có thể là một tình trạng bẩm sinh hoặc phát triển ngay sau khi em bé được sinh ra. Hội chứng này có đặc điểm là màu da tổng thể của trẻ có màu xanh lam hoặc tím.

Biểu hiện hơi xanh này dễ nhận thấy nhất ở những nơi da mỏng, chẳng hạn như môi, dái tai và móng tay. Hội chứng da xanh, mặc dù không phổ biến, nhưng có thể xảy ra do một số dị tật tim bẩm sinh hoặc các yếu tố môi trường hoặc di truyền.

Nguyên nhân gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh?

Em bé có da màu hơi xanh do máu chứa ít oxy. Thông thường, máu được bơm từ tim đến phổi để nhận oxy. Máu sau đó được lưu thông trở lại qua tim và đi khắp cơ thể.

Khi có vấn đề với tim, phổi hoặc máu, máu có thể không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết. Điều này làm cho da trẻ có màu xanh lam. Việc thiếu oxy có thể xảy ra vì một số lý do.

Tứ chứng Fallot (TOF)

Mặc dù là một dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp, nhưng tứ chứng Fallot là nguyên nhân chính gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh. Tứ chứng Fallot là sự kết hợp của bốn dị tật tim có thể làm giảm lưu lượng máu đến phổi và cho phép máu nghèo oxy lưu thông khắp cơ thể.

Tứ chứng Fallot bao gồm các tình trạng như hẹp đường ra thất phải, thông liên thất, động mạch chủ đè lên vách liên thất và phì đại thất phải

Methemoglobin

Tình trạng này bắt nguồn từ ngộ độc nitrat và có thể xảy ra ở những trẻ bú sữa công thức pha với nước giếng hoặc đồ ăn dặm tự chế biến từ thực phẩm giàu nitrat, như rau bina hoặc củ cải đường.

Tình trạng này xảy ra thường xuyên nhất ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi. Khi còn nhỏ, trẻ sơ sinh có đường tiêu hóa rất nhạy cảm và kém phát triển, có nhiều khả năng chuyển hóa nitrat thành nitrit. Khi nitrit lưu thông trong cơ thể, nó tạo ra tình trạng methemoglobin. Mặc dù methemoglobin giàu oxy, nó không giải phóng oxy đó vào máu. Điều này khiến da của trẻ sơ sinh tình trạng da hơi xanh.

Methemoglobin huyết cũng có thể là bẩm sinh.

Các dị tật tim bẩm sinh khác

Di truyền gây ra hầu hết các dị tật tim bẩm sinh. Ví dụ, trẻ sinh ra mắc hội chứng Down cũng thường có vấn đề về tim.

Các vấn đề về sức khỏe của bà mẹ, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2 tiềm ẩn và được kiểm soát kém, cũng có thể dẫn đến việc trẻ bị dị tật tim.

Một số dị tật tim cũng không có lý do rõ ràng. Chỉ có một số dị tật tim bẩm sinh gây tím tái.

Các triệu chứng của tình trạng da xanh

Ngoài màu da hơi xanh, các triệu chứng khác của hội chứng da xanh bao gồm:

  • Trẻ dễ cáu gắt
  • Trẻ lờ đờ
  • Gặp khó khăn khi cho trẻ ăn/bú
  • Trẻ không thể tăng cân
  • Trẻ gặp các vấn đề phát triển
  • Trẻ có nhịp tim nhanh hoặc thở nhanh
  • Ngón tay và ngón chân hình gậy (hoặc tròn)

Hội chứng da xanh được điều trị như thế nào?

Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh. Nếu tình trạng này là do dị tật tim bẩm sinh, trẻ rất có thể sẽ cần phải phẫu thuật vào một thời điểm nào đó.

Thuốc cũng có thể được sử dụng, tùy theo mức độ nghiêm trọng của khiếm khuyết. Trẻ sơ sinh bị methemoglobin huyết có thể đảo ngược tình trạng bệnh bằng cách dùng một loại thuốc gọi là xanh methylen, có thể cung cấp oxy cho máu. Thuốc này cần được kê đơn và thường truyền tĩnh mạch.

Làm thế nào bạn có thể ngăn ngừa hội chứng da xanh?

Một số trường hợp mắc hội chứng da xanh là một bản chất tự nhiên và không thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, những trẻ khác có thể tránh được. Các bước cần thực hiện bao gồm:

  • Không sử dụng nước giếng. Không pha sữa công thức cho trẻ bằng nước giếng hoặc cho trẻ uống nước giếng cho đến khi trẻ được hơn 12 tháng tuổi. Đun sôi nước giếng sẽ không loại bỏ được nitrat. Mức nitrat trong nước không được vượt quá 10 mg/L.
  • Hạn chế thức ăn giàu nitrat. Thực phẩm giàu nitrat bao gồm bông cải xanh, rau bina, củ cải đường và cà rốt. Giới hạn số lượng bạn cho trẻ ăn trước khi trẻ được 7 tháng tuổi. Nếu bạn tự làm thức ăn cho trẻ nhỏ và phải sử dụng những loại rau này, hãy sử dụng loại đông lạnh thay vì tươi.
  • Tránh các loại thuốc bất hợp pháp, hút thuốc, rượu và một số loại thuốc khi mang thai: giúp ngăn ngừa dị tật tim bẩm sinh. Nếu bạn bị tiểu đường, hãy đảm bảo rằng bệnh được kiểm soát tốt và bạn đang được bác sĩ chăm sóc.

Triển vọng cho trẻ sơ sinh bị tình trạng này là gì?

Hội chứng da xanh là một rối loạn hiếm gặp với nhiều nguyên nhân khác nhau.. Phẫu thuật có thể rất rủi ro khi thực hiện trên trẻ sơ sinh. Một khi nguyên nhân được xác định và điều trị thành công, hầu hết trẻ em mắc hội chứng da xanh có thể sống cuộc sống bình thường với ít hậu quả về sức khỏe.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bong da ở trẻ sơ sinh

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm