Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh

Hội chứng da xanh có thể là một tình trạng bẩm sinh hoặc phát triển ngay sau khi em bé được sinh ra. Hội chứng này có đặc điểm là màu da tổng thể của trẻ có màu xanh lam hoặc tím.

Biểu hiện hơi xanh này dễ nhận thấy nhất ở những nơi da mỏng, chẳng hạn như môi, dái tai và móng tay. Hội chứng da xanh, mặc dù không phổ biến, nhưng có thể xảy ra do một số dị tật tim bẩm sinh hoặc các yếu tố môi trường hoặc di truyền.

Nguyên nhân gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh?

Em bé có da màu hơi xanh do máu chứa ít oxy. Thông thường, máu được bơm từ tim đến phổi để nhận oxy. Máu sau đó được lưu thông trở lại qua tim và đi khắp cơ thể.

Khi có vấn đề với tim, phổi hoặc máu, máu có thể không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết. Điều này làm cho da trẻ có màu xanh lam. Việc thiếu oxy có thể xảy ra vì một số lý do.

Tứ chứng Fallot (TOF)

Mặc dù là một dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp, nhưng tứ chứng Fallot là nguyên nhân chính gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh. Tứ chứng Fallot là sự kết hợp của bốn dị tật tim có thể làm giảm lưu lượng máu đến phổi và cho phép máu nghèo oxy lưu thông khắp cơ thể.

Tứ chứng Fallot bao gồm các tình trạng như hẹp đường ra thất phải, thông liên thất, động mạch chủ đè lên vách liên thất và phì đại thất phải

Methemoglobin

Tình trạng này bắt nguồn từ ngộ độc nitrat và có thể xảy ra ở những trẻ bú sữa công thức pha với nước giếng hoặc đồ ăn dặm tự chế biến từ thực phẩm giàu nitrat, như rau bina hoặc củ cải đường.

Tình trạng này xảy ra thường xuyên nhất ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi. Khi còn nhỏ, trẻ sơ sinh có đường tiêu hóa rất nhạy cảm và kém phát triển, có nhiều khả năng chuyển hóa nitrat thành nitrit. Khi nitrit lưu thông trong cơ thể, nó tạo ra tình trạng methemoglobin. Mặc dù methemoglobin giàu oxy, nó không giải phóng oxy đó vào máu. Điều này khiến da của trẻ sơ sinh tình trạng da hơi xanh.

Methemoglobin huyết cũng có thể là bẩm sinh.

Các dị tật tim bẩm sinh khác

Di truyền gây ra hầu hết các dị tật tim bẩm sinh. Ví dụ, trẻ sinh ra mắc hội chứng Down cũng thường có vấn đề về tim.

Các vấn đề về sức khỏe của bà mẹ, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2 tiềm ẩn và được kiểm soát kém, cũng có thể dẫn đến việc trẻ bị dị tật tim.

Một số dị tật tim cũng không có lý do rõ ràng. Chỉ có một số dị tật tim bẩm sinh gây tím tái.

Các triệu chứng của tình trạng da xanh

Ngoài màu da hơi xanh, các triệu chứng khác của hội chứng da xanh bao gồm:

  • Trẻ dễ cáu gắt
  • Trẻ lờ đờ
  • Gặp khó khăn khi cho trẻ ăn/bú
  • Trẻ không thể tăng cân
  • Trẻ gặp các vấn đề phát triển
  • Trẻ có nhịp tim nhanh hoặc thở nhanh
  • Ngón tay và ngón chân hình gậy (hoặc tròn)

Hội chứng da xanh được điều trị như thế nào?

Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra hội chứng da xanh ở trẻ sơ sinh. Nếu tình trạng này là do dị tật tim bẩm sinh, trẻ rất có thể sẽ cần phải phẫu thuật vào một thời điểm nào đó.

Thuốc cũng có thể được sử dụng, tùy theo mức độ nghiêm trọng của khiếm khuyết. Trẻ sơ sinh bị methemoglobin huyết có thể đảo ngược tình trạng bệnh bằng cách dùng một loại thuốc gọi là xanh methylen, có thể cung cấp oxy cho máu. Thuốc này cần được kê đơn và thường truyền tĩnh mạch.

Làm thế nào bạn có thể ngăn ngừa hội chứng da xanh?

Một số trường hợp mắc hội chứng da xanh là một bản chất tự nhiên và không thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, những trẻ khác có thể tránh được. Các bước cần thực hiện bao gồm:

  • Không sử dụng nước giếng. Không pha sữa công thức cho trẻ bằng nước giếng hoặc cho trẻ uống nước giếng cho đến khi trẻ được hơn 12 tháng tuổi. Đun sôi nước giếng sẽ không loại bỏ được nitrat. Mức nitrat trong nước không được vượt quá 10 mg/L.
  • Hạn chế thức ăn giàu nitrat. Thực phẩm giàu nitrat bao gồm bông cải xanh, rau bina, củ cải đường và cà rốt. Giới hạn số lượng bạn cho trẻ ăn trước khi trẻ được 7 tháng tuổi. Nếu bạn tự làm thức ăn cho trẻ nhỏ và phải sử dụng những loại rau này, hãy sử dụng loại đông lạnh thay vì tươi.
  • Tránh các loại thuốc bất hợp pháp, hút thuốc, rượu và một số loại thuốc khi mang thai: giúp ngăn ngừa dị tật tim bẩm sinh. Nếu bạn bị tiểu đường, hãy đảm bảo rằng bệnh được kiểm soát tốt và bạn đang được bác sĩ chăm sóc.

Triển vọng cho trẻ sơ sinh bị tình trạng này là gì?

Hội chứng da xanh là một rối loạn hiếm gặp với nhiều nguyên nhân khác nhau.. Phẫu thuật có thể rất rủi ro khi thực hiện trên trẻ sơ sinh. Một khi nguyên nhân được xác định và điều trị thành công, hầu hết trẻ em mắc hội chứng da xanh có thể sống cuộc sống bình thường với ít hậu quả về sức khỏe.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bong da ở trẻ sơ sinh

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 01/04/2025

    Tăng cường miễn dịch cho trẻ mùa xuân

    Mùa xuân đến, mang theo không khí ấm áp và sức sống mới cho vạn vật. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm giao mùa, khí hậu biến đổi thất thường, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh sinh sôi phát triển.

  • 01/04/2025

    Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ: Hiểu đúng và đồng hành cùng người tự kỷ

    Ngày 2 tháng 4 hàng năm, thế giới cùng hướng về Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ – một sự kiện do Liên Hợp Quốc khởi xướng nhằm kêu gọi sự quan tâm sâu sắc hơn đến rối loạn phổ tự kỷ (ASD).

  • 31/03/2025

    Chăm sóc da cho bé vào mùa xuân: Mẹo nhỏ cho mẹ

    Mùa xuân là thời điểm giao mùa, khí hậu thất thường, hanh khô, độ ẩm thấp, dễ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến làn da nhạy cảm của trẻ nhỏ.

  • 30/03/2025

    Những thay đổi về làn da tuổi mãn kinh

    Tuổi mãn kinh không chỉ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe sinh lý nữ, mà còn ảnh hưởng đến làn da. Chị em phụ nữ nên lưu ý điều gì khi chăm sóc da tuổi ngoài 40?

  • 30/03/2025

    Người cao tuổi và bệnh giao mùa

    Giao mùa là thời điểm chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, kéo theo sự thay đổi của thời tiết, khí hậu. Đối với người cao tuổi, giai đoạn này thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do hệ miễn dịch suy giảm và cơ thể dần lão hóa.

  • 29/03/2025

    Đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong

    Một nghiên cứu mới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, yoga, làm vườn… mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

  • 29/03/2025

    Tại sao bạn bị đau bụng khi chạy?

    Các vấn đề dạ dày khi chạy bộ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khó chịu cho người chạy. Bạn có thể gặp tình trạng co thắt, đau bụng dẫn đến tiêu chảy trong khi chạy.

  • 28/03/2025

    3 nhóm người nên hạn chế ăn chanh

    Hầu hết mọi người có thể ăn chanh hoặc uống nước chanh một cách an toàn nhưng vì chanh có tính acid nên nó có nguy cơ gây bất lợi cho một số trường hợp cụ thể. Vậy nhóm người nào nên hạn chế ăn chanh?

Xem thêm