Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hóa trị và Xạ trị trong điều trị ung thư khác nhau như thế nào?

Chắc hẳn chúng ta đều đã từng nghe đến cụm từ hóa trị và xạ trị trong điều trị ung thư. Vậy chúng có điểm gì khác nhau? Mục đích của chúng là gì trong điều trị bệnh?

Hóa trị và xạ trị là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với hầu hết các loại ung thư. Mặc dù chúng có cùng mục tiêu, nhưng có nhiều sự khác biệt chính giữa hai loại liệu pháp này.

Sự khác biệt giữa hóa trị và xạ trị là gì?

Sự khác biệt chính giữa hóa trị và xạ trị là cách tác động của chúng cho dù đều có chung mục đích.

Xạ trị và hóa trị liệu - Nguồn: Medium.com

Hóa trị là sử dụng một loại thuốc điều trị ung thư được thiết kế nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc thường được dùng bằng đường uống hoặc truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch. Có nhiều loại thuốc hóa trị khác nhau, phụ thuộc vào từng loại bệnh ung thư khác nhau. Điều này cũng đồng nghĩa là chúng có nhiều tác dụng phụ khác nhau tùy thuộc vào loại sử dụng.

Xạ trị là hình thức đưa các chùm bức xạ liều cao chiếu trực tiếp vào khối u. Các chùm bức xạ này làm thay đổi cấu trúc DNA của khối u, khiến khối u thu nhỏ lại, không phát triển tiếp hoặc chết đi. So với hóa trị, phương pháp điều trị ung thư này có ít tác dụng phụ hơn do chỉ nhắm vào một vùng trên cơ thể.

Hóa trị liệu

1. Cách hóa trị hoạt động

Các thuốc hóa trị được thiết kế để tiêu diệt các tế bào đang phân chia nhanh chóng trong cơ thể - cụ thể là tế bào ung thư. Tuy nhiên, phương pháp này cũng gây tác động lên những tế bào cũng phân chia nhanh chóng ở các bộ phận khác xung quanh (vì tất cả các tế bào đều có quá trình phân chia để nhân lên hay thay thế tế bào cũ) nhưng không phải là tế bào ung thư. Các tế bào đó bao gồm như:

  • Tế bào nang lông
  • Tế bào móng tay
  • Tế bào đường tiêu hóa
  • Tế bào miệng
  • Tế bào tủy xương

Các thuốc hóa trị có thể vô tình nhắm vào tất cả các mục tiêu và tiêu diệt cả các tế bào này, do chúng tác động lên toàn cơ thể. Điều này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau.

2. Đường dùng hóa chất

Trong phương pháp điều trị hóa trị, đường dùng có thể dưới các hình thức khác nhau như:

  • Đường uống (bằng miệng)
  • Đường tiêm tĩnh mạch

Các đợt hóa trị thường được đưa ra theo "chu kỳ", có nghĩa là được sử dụng vào những khoảng thời gian cụ thể - thường là vài tuần một lần - nhắm mục tiêu các tế bào ung thư tại một thời điểm nhất định trong vòng đời của chúng.

3. Tác dụng phụ của hóa trị liệu

Tác dụng phụ của hóa trị liệu thường gặp phải phụ thuộc vào loại chất hóa trị liệu bạn đang sử dụng cũng như bất kỳ tình trạng sức khỏe nào khác mà bạn có thể đang mắc phải. Một số tác dụng phụ của hóa trị liệu bao gồm:

  • buồn nôn và ói mửa
  • rụng tóc
  • mệt mỏi
  • nhiễm trùng
  • loét miệng hoặc họng
  • thiếu máu
  • bệnh tiêu chảy
  • giảm trương lực cơ, yếu cơ
  • đau và tê ở chân tay (bệnh về thần kinh ngoại vi)

Xạ trị

1. Liệu pháp xạ trị hoạt động như thế nào?

Với liệu pháp xạ trị, các chùm tia bức xạ được tập trung vào một khu vực cụ thể trên cơ thể bạn. Bức xạ này làm thay đổi cấu trúc DNA của khối u, khiến các tế bào khối u chết thay vì nhân lên và có thể di căn.

Xạ trị có thể được sử dụng như phương pháp chính để điều trị và tiêu diệt khối u, nhưng cũng có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ khác trong các trường hợp:

  • thu nhỏ khối u trước khi loại bỏ bằng phương pháp phẫu thuật
  • tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau khi phẫu thuật
  • điều trị kết hợp với phương pháp hóa trị liệu
  • tình trạng sức khỏe không cho phép sử dụng liệu pháp hóa trị

2. Phương pháp điều trị

Các loại tia xạ trị được chia thành các nhóm như:

  • Bức xạ chiếu tia từ bên ngoài. Phương pháp này sử dụng chùm tia bức xạ từ một máy tập trung trực tiếp vào vị trí khối u trên cơ thể từ bên ngoài.
  • Bức xạ chiếu tia từ bên trong. Còn được gọi là liệu pháp brachytherapy, phương pháp này sử dụng bức xạ (chất lỏng hoặc chất rắn) được đặt bên trong cơ thể bạn gần nơi có khối u.
  • Bức xạ toàn thân. Phương pháp này bao gồm bức xạ ở dạng thuốc viên hoặc chất lỏng được uống hoặc tiêm vào tĩnh mạch.

Loại bức xạ được sử dụng sẽ phụ thuộc vào loại ung thư mắc phải, theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao nhất.

3. Tác dụng phụ của xạ trị

Vì xạ trị tập trung vào một vùng trên cơ thể nên chúng gây ra ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị. Tuy nhiên, xạ trị vẫn có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh khác trong cơ thể. Tác dụng phụ của xạ trị có thể bao gồm:

  • các vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, co thắt dạ dày, tiêu chảy
  • thay niêm mạc da
  • rụng tóc
  • mệt mỏi
  • rối loạn chức năng tình dục

Khi nào thì liệu pháp này tốt hơn liệu pháp kia?

Tùy thuộc vào loại hình ung thư và tình trạng bệnh, có thể một phương pháp này lại mang lại hiệu quả cao hơn so với phương pháp khác trong việc điều trị cụ thể. Đôi khi, việc kết hợp hóa trị và xạ trị lại bổ sung cho nhau để mang lại hiệu quả tốt nhất. Việc sử dụng phương pháp nào sẽ theo căn cứ của bác sĩ khi đánh giá tình trạng tổng thể và chuyên môn nhằm đạt hiệu quả cao nhất.

Hóa trị và xạ trị khi sử dụng cùng nhau để điều trị một số loại ung thư được gọi là liệu pháp đồng thời. Một số trường hợp có thể kể đến như:

  • không thể được loại bỏ khối u bằng phẫu thuật
  • khối u có khả năng di căn tới các vùng khác trên cơ thể
  • cơ thể không đáp ứng với một phương pháp đơn thuần như hoặc chỉ hóa trị hoặc chỉ xạ trị

Tóm lại

Hóa trị và xạ trị là hai trong số những phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất. Việc sử dụng hóa trị hay xạ trị sẽ phụ thuộc vào loại hình cũng như vị trí của bệnh ung thư, cùng với tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn. Sự khác biệt chính giữa hóa trị và xạ trị chính là cách thức sử dụng của chúng, cho dù chúng có chung một mục đích là tiêu diệt tế bào ung thư và hạn chế tối đa ảnh hưởng đến các tế bào còn lại của cơ thể.

Tham khảo thêm thông tin tại: Ung thư vú ở trẻ vị thành niên

https://www.healthline.com/health/radiation-vs-chemo

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm