Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giấc ngủ - Cơ chế sửa chữa tổn thương của não bộ

Giấc ngủ là một phần quan trọng trọng chu kì sống hàng ngày của hầu hết các loài động vật, bao gồm cả con người. Nhưng khi ngủ, con vật sẽ ở vào trạng thái không phòng bị những mối nguy hại từ xung quanh. Vậy điều gì làm cho giấc ngủ trở nên quan trọng đến mức ta chấp nhận rủi ro đó?

Những nhà nghiên cứu từ trước đến nay đều thừa nhận rằng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong tất cả những yếu tố về sức khỏe của chúng ta. Một giấc ngủ ngon có thể giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ ta khỏi những bệnh lí về chuyển hóa, ví dụ như tiểu đường.

Trong tự nhiên, thời gian ngủ của động vật là khoảng thời gian dễ bị những loài săn mồi tấn công mà không bị cản trở. Nhưng con người lại dành xấp xỉ 1/3 cuộc đời để ngủ. Vậy theo tự nhiên thì tại sao chúng ta lại sẵn sàng chấp nhận một rủi ro như vậy?

Một nghiên cứu mới của những nhà khoa học tại Đại học Bar-Ilan ở Ramat-Gan (Isarel) đã tìm ra một yếu tố quan trọng vì sao giấc ngủ là không thể thiếu. Đó chính là tác dụng phục hồi và sửa chữa tổn thương các tế bào não.

Một cơ hội cho các tế bào não được chữa lành

Ở nghiên cứu này, các nhà khoa học đã nghiên cứu trên cá ngựa vằn vì sự tương đồng đáng ngạc nhiên giữa chúng và con người. Thực tế, khoảng 70% bộ gen người cũng có trên cá ngựa vằn.

Bằng phương pháp hình ảnh “tua nhanh thời gian” 3D, các nhà khoa học đã nghiên cứu và quan sát những tác động của giấc ngủ ở mức độ siêu nhỏ lên từng tế tào thần kinh và tế bào não. Công nghệ hình ảnh với độ phân giải cao đã cho phép nhóm nghiên cứu theo dõi những chuyển động của ADN và các protein trong các tế bào não.

Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy: trong quá trình cơ thể ngủ, các tế bào thần kinh có thể thực hiện các hoạt động bảo trì nhân tế bào, là yếu tố trung tâm chứa hầu hết các vật chất di truyền của mỗi tế bào.

Khi nhân tế bào bị hư hại nặng, các vật chất di truyền mà tế bào đó mang cũng sẽ bị hư hại. Điều này dẫn đến các vấn đề lão hóa, bệnh tật, và suy giảm hoạt động của cơ quan hoặc mô.

Các nhà khoa học cũng giải thích rằng, trong khi ngủ, các tế bào thần kinh có cơ hội để phục hồi sau những áp lực tích tụ trong cả một ngày và có thể “sửa chữa” những tổn thương đó.

Tăng cường động học nhiễm sắc thể

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng khi cơ thể đang trọng trạng thái tỉnh thì mức độ động học của nhiễm sắc thể thấp hơn so với khi ngủ. Điều đó có nghĩa là các tế bào não không thể thực hiện việc bảo trì các ADN một cách chính xác.

Do quá trình này quá quan trọng để đảm bảo não bộ có thể khỏe mạnh, nó góp phần giải thích vì sao động vật – bao gồm cả con người – lại sẵn sàng đầu tư thời gian cho việc ngủ, bất chấp những rủi ro chúng có thể gặp phải trong tự nhiên.

Kết lại

Nhóm nghiên cứu đã tìm ra một mối liên quan trực tiếp giữa giấc ngủ, động học nhiễm sắc thể, hoạt động của tế bào thần kinh cùng quá trình thương tổn và sửa chữa ADN với quá trình sinh lí của toàn bộ cơ thể sinh vật.

Giấc ngủ tạo ra một cơ hội làm những tổn thương gây ra cho ADN tích tụ trong quá trình cơ thể thức.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Magiê ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn như thế nào?

Dương Thùy Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 22/11/2025

    ANLENE - Những chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe xương

    Sức khỏe xương chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò trung tâm, cung cấp nguyên vật liệu giúp quá trình hình thành, khoáng hóa và duy trì cấu trúc xương suốt vòng đời.

  • 22/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt cho sức khỏe phổi trong thời tiết giao mùa

    Sự kết hợp giữa thời tiết lạnh, hanh khô và mức độ ô nhiễm không khí cao là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe phổi. Để củng cố hệ hô hấp và giảm thiểu tác động tiêu cực, việc bổ sung dưỡng chất là rất cần thiết. Dưới đây là 7 loại thực phẩm được khuyên dùng để tăng cường sức khỏe cho phổi.

  • 22/11/2025

    Dấu hiệu và triệu chứng vô sinh ở phụ nữ và nam giới

    Dấu hiệu chính của vô sinh là không có thai sau một năm cố gắng thụ thai (hoặc 6 tháng nếu người vợ từ 35 tuổi trở lên). Vô sinh có thể xảy ra do các yếu tố ở cả hai bên vợ chồng, nhưng các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau giữa nam và nữ.

  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

  • 20/11/2025

    Mùa đông ăn gì giúp da mặt sáng mịn?

    Mùa đông không chỉ khiến không khí lạnh giá mà còn làm làn da trở nên khô ráp, xỉn màu và thiếu sức sống. Gió lạnh cùng độ ẩm thấp khiến da mất nước nhanh, trong khi thói quen ăn đồ chiên rán hoặc thức ăn nhanh lại làm tăng nguy cơ nổi mụn và viêm da...

  • 20/11/2025

    Vì sao bạn thèm đồ ăn mặn?

    Cơ thể con người cần muối (dưới dạng natri ) để tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều nạp đủ muối trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn không mắc bệnh lý tiềm ẩn gây ra cảm giác thèm muối, hãy cân nhắc giải quyết các yếu tố lối sống để đảm bảo bạn không nạp quá nhiều khoáng chất này.

  • 19/11/2025

    Nên uống nước ép bưởi hay ăn bưởi nguyên múi?

    Nên thưởng thức bưởi nguyên múi hay chế biến thành nước ép để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.

Xem thêm