Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giấc ngủ - Cơ chế sửa chữa tổn thương của não bộ

Giấc ngủ là một phần quan trọng trọng chu kì sống hàng ngày của hầu hết các loài động vật, bao gồm cả con người. Nhưng khi ngủ, con vật sẽ ở vào trạng thái không phòng bị những mối nguy hại từ xung quanh. Vậy điều gì làm cho giấc ngủ trở nên quan trọng đến mức ta chấp nhận rủi ro đó?

Những nhà nghiên cứu từ trước đến nay đều thừa nhận rằng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong tất cả những yếu tố về sức khỏe của chúng ta. Một giấc ngủ ngon có thể giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ ta khỏi những bệnh lí về chuyển hóa, ví dụ như tiểu đường.

Trong tự nhiên, thời gian ngủ của động vật là khoảng thời gian dễ bị những loài săn mồi tấn công mà không bị cản trở. Nhưng con người lại dành xấp xỉ 1/3 cuộc đời để ngủ. Vậy theo tự nhiên thì tại sao chúng ta lại sẵn sàng chấp nhận một rủi ro như vậy?

Một nghiên cứu mới của những nhà khoa học tại Đại học Bar-Ilan ở Ramat-Gan (Isarel) đã tìm ra một yếu tố quan trọng vì sao giấc ngủ là không thể thiếu. Đó chính là tác dụng phục hồi và sửa chữa tổn thương các tế bào não.

Một cơ hội cho các tế bào não được chữa lành

Ở nghiên cứu này, các nhà khoa học đã nghiên cứu trên cá ngựa vằn vì sự tương đồng đáng ngạc nhiên giữa chúng và con người. Thực tế, khoảng 70% bộ gen người cũng có trên cá ngựa vằn.

Bằng phương pháp hình ảnh “tua nhanh thời gian” 3D, các nhà khoa học đã nghiên cứu và quan sát những tác động của giấc ngủ ở mức độ siêu nhỏ lên từng tế tào thần kinh và tế bào não. Công nghệ hình ảnh với độ phân giải cao đã cho phép nhóm nghiên cứu theo dõi những chuyển động của ADN và các protein trong các tế bào não.

Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy: trong quá trình cơ thể ngủ, các tế bào thần kinh có thể thực hiện các hoạt động bảo trì nhân tế bào, là yếu tố trung tâm chứa hầu hết các vật chất di truyền của mỗi tế bào.

Khi nhân tế bào bị hư hại nặng, các vật chất di truyền mà tế bào đó mang cũng sẽ bị hư hại. Điều này dẫn đến các vấn đề lão hóa, bệnh tật, và suy giảm hoạt động của cơ quan hoặc mô.

Các nhà khoa học cũng giải thích rằng, trong khi ngủ, các tế bào thần kinh có cơ hội để phục hồi sau những áp lực tích tụ trong cả một ngày và có thể “sửa chữa” những tổn thương đó.

Tăng cường động học nhiễm sắc thể

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng khi cơ thể đang trọng trạng thái tỉnh thì mức độ động học của nhiễm sắc thể thấp hơn so với khi ngủ. Điều đó có nghĩa là các tế bào não không thể thực hiện việc bảo trì các ADN một cách chính xác.

Do quá trình này quá quan trọng để đảm bảo não bộ có thể khỏe mạnh, nó góp phần giải thích vì sao động vật – bao gồm cả con người – lại sẵn sàng đầu tư thời gian cho việc ngủ, bất chấp những rủi ro chúng có thể gặp phải trong tự nhiên.

Kết lại

Nhóm nghiên cứu đã tìm ra một mối liên quan trực tiếp giữa giấc ngủ, động học nhiễm sắc thể, hoạt động của tế bào thần kinh cùng quá trình thương tổn và sửa chữa ADN với quá trình sinh lí của toàn bộ cơ thể sinh vật.

Giấc ngủ tạo ra một cơ hội làm những tổn thương gây ra cho ADN tích tụ trong quá trình cơ thể thức.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Magiê ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn như thế nào?

Dương Thùy Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm