Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giấc ngủ - Cơ chế sửa chữa tổn thương của não bộ

Giấc ngủ là một phần quan trọng trọng chu kì sống hàng ngày của hầu hết các loài động vật, bao gồm cả con người. Nhưng khi ngủ, con vật sẽ ở vào trạng thái không phòng bị những mối nguy hại từ xung quanh. Vậy điều gì làm cho giấc ngủ trở nên quan trọng đến mức ta chấp nhận rủi ro đó?

Những nhà nghiên cứu từ trước đến nay đều thừa nhận rằng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong tất cả những yếu tố về sức khỏe của chúng ta. Một giấc ngủ ngon có thể giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ ta khỏi những bệnh lí về chuyển hóa, ví dụ như tiểu đường.

Trong tự nhiên, thời gian ngủ của động vật là khoảng thời gian dễ bị những loài săn mồi tấn công mà không bị cản trở. Nhưng con người lại dành xấp xỉ 1/3 cuộc đời để ngủ. Vậy theo tự nhiên thì tại sao chúng ta lại sẵn sàng chấp nhận một rủi ro như vậy?

Một nghiên cứu mới của những nhà khoa học tại Đại học Bar-Ilan ở Ramat-Gan (Isarel) đã tìm ra một yếu tố quan trọng vì sao giấc ngủ là không thể thiếu. Đó chính là tác dụng phục hồi và sửa chữa tổn thương các tế bào não.

Một cơ hội cho các tế bào não được chữa lành

Ở nghiên cứu này, các nhà khoa học đã nghiên cứu trên cá ngựa vằn vì sự tương đồng đáng ngạc nhiên giữa chúng và con người. Thực tế, khoảng 70% bộ gen người cũng có trên cá ngựa vằn.

Bằng phương pháp hình ảnh “tua nhanh thời gian” 3D, các nhà khoa học đã nghiên cứu và quan sát những tác động của giấc ngủ ở mức độ siêu nhỏ lên từng tế tào thần kinh và tế bào não. Công nghệ hình ảnh với độ phân giải cao đã cho phép nhóm nghiên cứu theo dõi những chuyển động của ADN và các protein trong các tế bào não.

Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy: trong quá trình cơ thể ngủ, các tế bào thần kinh có thể thực hiện các hoạt động bảo trì nhân tế bào, là yếu tố trung tâm chứa hầu hết các vật chất di truyền của mỗi tế bào.

Khi nhân tế bào bị hư hại nặng, các vật chất di truyền mà tế bào đó mang cũng sẽ bị hư hại. Điều này dẫn đến các vấn đề lão hóa, bệnh tật, và suy giảm hoạt động của cơ quan hoặc mô.

Các nhà khoa học cũng giải thích rằng, trong khi ngủ, các tế bào thần kinh có cơ hội để phục hồi sau những áp lực tích tụ trong cả một ngày và có thể “sửa chữa” những tổn thương đó.

Tăng cường động học nhiễm sắc thể

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng khi cơ thể đang trọng trạng thái tỉnh thì mức độ động học của nhiễm sắc thể thấp hơn so với khi ngủ. Điều đó có nghĩa là các tế bào não không thể thực hiện việc bảo trì các ADN một cách chính xác.

Do quá trình này quá quan trọng để đảm bảo não bộ có thể khỏe mạnh, nó góp phần giải thích vì sao động vật – bao gồm cả con người – lại sẵn sàng đầu tư thời gian cho việc ngủ, bất chấp những rủi ro chúng có thể gặp phải trong tự nhiên.

Kết lại

Nhóm nghiên cứu đã tìm ra một mối liên quan trực tiếp giữa giấc ngủ, động học nhiễm sắc thể, hoạt động của tế bào thần kinh cùng quá trình thương tổn và sửa chữa ADN với quá trình sinh lí của toàn bộ cơ thể sinh vật.

Giấc ngủ tạo ra một cơ hội làm những tổn thương gây ra cho ADN tích tụ trong quá trình cơ thể thức.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Magiê ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn như thế nào?

Dương Thùy Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

Xem thêm