Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đừng dán nhãn cho con trẻ

Các cha mẹ, đã bao lâu rồi các cha mẹ chưa nhận xét một điều gì tích cực về con mình? Có phải các cha mẹ chỉ kết tội, chỉ trích và phê phán con hay không?

Bao nhiêu lần các cha mẹ quan sát thấy một điều gì đó không thuận với mắt mình và kết tội con bằng những tính từ rất tiêu cực như: nghịch, phá, hư, hỗn láo, giả dối, trộm cắp, cướp giật, …. Có bao giờ các cha mẹ suy nghĩ và tự vấn lương tâm điều này không?

Ngày hôm qua, tôi nhìn thấy một em bé chừng 3 tuổi đang nhảy chân sáo trên đường. Trông cô bé thật tươi vui và đáng yêu. Tôi thích lắm, dừng lại ngắm bé một lát, đang định khen bé một câu với bà mẹ thì mẹ bé quay lại nhìn tôi rồi nhăn nhó bảo: Chị thông cảm, con em nó tăng động lắm. Tôi sững người nhìn cô bé đáng yêu rồi nhìn bà mẹ thêm 1 cái nữa. Sau khi nói nhỏ: Không, bé đáng yêu lắm, tôi bỏ đi và trong lòng cảm thấy tổn thương vô cùng.

Các cha mẹ, đã bao lâu rồi các cha mẹ chưa nhận xét một điều gì tích cực về con mình? Có phải các cha mẹ chỉ kết tội, chỉ trích và phê phán con hay không? Bao nhiêu lần các cha mẹ quan sát thấy một điều gì đó không thuận với mắt mình và kết tội con bằng những tính từ rất tiêu cực như: nghịch, phá, hư, hỗn láo, giả dối, trộm cắp, cướp giật, …. Có bao giờ các cha mẹ suy nghĩ và tự vấn lương tâm điều này không?

Cách đây 20 – 30 năm, bọn trẻ con nô đùa khắp nơi và người lớn thấy bình thường. Thế nhưng ngày nay, một đứa trẻ hiếu động, ưa khám phá, thích tìm hiểu thì bị dán nhãn là nghịch, tăng động, phá phách. Có không ít cha mẹ đưa con đi khám tăng động chỉ vì con hiếu động một chút. Rồi đôi khi các bác sĩ cũng không công nhận nhưng vẫn về dán nhãn cho con là tăng động và tìm mọi cách để hãm cái sự hoạt động đó của con lại.

Bọn trẻ đang lớn, chúng phải vấp váp, sai lầm. Tuy nhiên, các cha mẹ lại không chấp nhận điều này. Có không ít cha mẹ gọi con là đồ dối trá, đồ giả dối vì con chót nói dối mấy câu. Các cha mẹ cũng chẳng tự vấn lương tâm là mình nói dối bao nhiêu lần. Cứ miễn con nói dối là bị chửi là đồ dối trá. ….

Điều đáng giận các cha mẹ nhất chính là việc quảng bá chính những nhãn mác này cho mọi người xung quanh biết. Sao các phụ huynh không thử đặt địa vị mình là đứa trẻ, nghe mẹ mình nói với người khác những điều tồi tệ về mình xem sao? Liệu có ai cảm thấy điều đó là thú vị, tuyệt vời? Đứa trẻ bị kết tội sẽ tự mặc định mình chính là cái loại tồi tệ như cha mẹ nói. Suy nghĩ: mẹ mình nói vậy là đúng rồi vì mẹ thì đương nhiên phải yêu quý mình nhất, sẽ khiến cho bọn trẻ thực sự thiếu tự tin và dần dà bất mãn, chúng sẽ cố tình trở thành người đúng như cha mẹ nói. Khen ngợi con không phải là xu thế các cha mẹ thích sử dụng.

Có lẽ vì quá kì vọng vào con, những gì tuyệt vời của con không làm cho các cha mẹ hài lòng. Khi con không được khen, không được dán những nhãn mác tốt đẹp, các con sẽ dần dần tin mình không có gì tốt đẹp cả. Dán nhãn con từ những sai lầm nhỏ nhặt của trẻ không chỉ làm cho con thêm thiếu tự tin mà còn kéo dãn khoảng cách giữa cha mẹ và con cái. Điều đơn giản này các cha mẹ đã thật sự không quan tâm.

Thật vậy, bọn trẻ làm sao có thể gần gũi, thân thiết và chia sẻ với người lúc nào cũng chỉ trích, kết tội mình. Ngay cả kẻ vi phạm pháp luật, bị bắt vào tù mà chưa có phiên tòa xử và công bố tội trạng thì mọi người cũng không được phép kết tội. Vậy mà mấy em bé đáng yêu chỉ phạm chút sai lầm (mà ngày xưa cam đoan là bố mẹ cũng mắc) thì lại bị dán nhãn là hư hỏng, bỏ đi. Đó là chưa tính đến việc con mắc sai lầm mà bố mẹ cứ kết tội chứ không động viên con tiến bộ thì làm sao con có động lực để rút kinh nghiệm và thay đổi được chứ.

Những lời kết tội của bố mẹ là đủ để giải quyết mọi vấn đề rồi nên con sẽ chẳng cần thay đổi nữa vì có thay đổi cha mẹ cũng vẫn nghĩ con xấu xa đến thế mà. Đó là tớ chưa tính đến trường hợp cha mẹ hiểu nhầm hoặc kết tội sai con đâu nhé. Điều đó sẽ làm cho con thêm ghét và xa lánh cha mẹ. Đến khi con cần những lời khuyên hữu ích, nó sẽ không tìm đến cha mẹ mà đi tìm ở nơi nào đó không ổn thì thật đáng tiếc đấy nhé.

Một điều  lưu ý cha mẹ là những nhãn mác mà cha mẹ gắn cho con thời tuổi thơ sẽ theo con đi đến hết cuộc đời. Tổn thương do bị kết tội thường sẽ nặng nề hơn rất nhiều những tổn thương ngoài cơ thể. “Dao đâm có lúc thành thương tích, lời nói đâm nhau hận một đời” – có lẽ các cha mẹ đã quên mất câu nói này rồi. Đừng làm thế nhé, làm ơn đừng dán nhãn xấu xa lên đứa con mình rứt ruột đẻ ra. Hãy để cho bọn trẻ được tự hào về mình. Nếu muốn dán nhãn, hãy dán những cái nhãn đẹp đẽ như: chăm chỉ, dễ thương, nhân ái, duyên dáng, tốt bụng,… Con sẽ cố gắng được như nhãn đó ngay đấy. Một ngày mùa xuân nắng đẹp, chúc cả nhà vui tươi.

TS. Vũ Thu Hương - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

Xem thêm