Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Điều trị vô sinh: phương pháp nào thích hợp với bạn?

Theo ước tính, có khoảng một nửa số cặp đôi hiếm muộn sau khi được điều trị vô sinh sẽ thụ tinh thành công, và các kỹ thuật như thụ tinh trong ống nghiệm ngày nay đã mang đến niềm hy vọng cho nhiều cặp đôi hơn. Trên toàn thế giới, có khoảng trên 3 triệu trẻ em được sinh ra nhờ kỹ thuật này.

Đánh giá tình trạng vô sinh

Triệu chứng chính của tình trạng vô sinh là thất bại trong việc thụ thai sau khoảng một năm quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ. Đây là thời điểm mà đa số các bác sỹ sẽ khuyên các cặp đôi nên tìm kiếm các biện pháp điều trị vô sinh. Với phụ nữ trên 35 tuổi và không thể thụ thai trong vòng 6 tháng cố gắng hoặc với  những người có chu kỳ kinh nguyệt bất thường, thì khuyến nghị đưa ra là nên đến gặp bác sỹ điều trị vô sinh càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân vô sinh không phải lúc nào cũng dễ xác định. Đôi khi cần rất nhiều thời gian và khám kỹ lưỡng cũng như xét nghiệm đầy đủ để đánh giá chính xác nguyên nhân vô sinh. Vô sinh nam ngày càng có mức độ phổ biến như vô sinh nữ, do vậy, một điều quan trọng là cả nam giới và nữ giới đều cần được lượng giá bởi các chuyên gia.

  • Vô sinh namCác yếu tố liên quan đến nam giới gây ra khoảng 40% số trường hợp vô sinh. Các yếu tố liên quan đến nam giới bao gồm ít tinh trùng, tinh trùng có hình dáng bất thường, tắc ống dẫn tinh hoặc tinh trùng chuyển động kém.
  • Vô sinh nữ: Vô sinh nữ cũng gây ra khoảng 40% số trường hợp vô sinh. Những yếu tố liên quan đến tình trạng vô sinh nữ bao gồm chu kỳ kinh nguyệt bất thường hoặc mất kinh, tắc ống dẫn chứng hoặc bất thường về cơ quan sinh dục.
  • 20% số trường hợp vô sinh còn lại là không có nguyên nhân cụ thể.

Thuốc điều trị vô sinh

Một số loại thuốc có thể được sử dụng để giúp những phụ nữ không thường xuyên rụng trứng. Clomiphene citrate (ví dụ như Clomid hoặc Serophene) là loại thuốc phổ biến nhất. Đây là một loại thuốc tương đối hiệu quả và kinh tế, và có khoảng một nửa số phụ nữ sử dụng loại thuốc này đã thụ thai thành công, thường trong vòng 3 chu kỳ kinh nguyệt.

Clomiphene có thể gây ra tình trạng giải phóng nhiều hơm 1 quả trứng mỗi lần, do vậy, người phụ nũ sẽ có khả năng sinh đa thai cao hơn.

Tiêm hormone

Sau khi thử dùng Clomiphene trong vòng 6 tháng, phụ nữ không thể thụ thai được có thể sẽ được kê đơn sử dụng hormone dạng tiêm để kích thích hiện tượng rụng trứng. Có rất nhiều công thức phối hợp nhiều loại hormone khác nhau có thể sử dụng. Và cũng như clomiphene, khả năng mang đa thai cũng sẽ tăng lên khi tiêm hormone.

Phẫu thuật trong trường hợp tắc ống dẫn trứng

Tắc hoặc sẹo ở ống dẫn trứng sẽ khiến một vài phụ nữ không thể mang thai được. Nguyên nhân có thể là do tình trạng lạc nội mạc tử cung (sự phát triển của lớp mô niêm mạc tử cung ở bên ngoài tử cung), do các lần phẫu thuật trước đó hoặc do tổn thương do bệnh viêm vùng chậu từ trước. Phẫu thuật nội soi có thể giúp loại bỏ vùng mô bị sẹo ở một số phụ nữ và do đó, tăng khả năng thụ thai.

Kỹ thuật IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung)

Kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) thường được sử dụng để điều trị nhiều dạng vô sinh khác nhau. Trong kỹ thuật này, tinh trùng sẽ được bơm trực tiếp vào tử cung vào thời điểm rụng trứng, giúp làm giảm khoảng cách tinh trùng phải di chuyển để đến gặp trứng.

Kỹ thuật IUI thường được sử dụng phối hợp với việc dùng thuốc kích thích trứng rụng. Tỷ lệ thành công của biện pháp này thường thấp hơn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nhưng kỹ thuật này ít tốn kém hơn và ít xâm lấn hơn, do vậy kỹ thuật này thường được cân nhắc sử dụng trước.

IUI với tinh trùng được hiến tặng

Kỹ thuật IUI có thể được tiến hành bằng việc sử dụng tinh trùng từ người hiến tặng, trong trường hợp vô sinh do nam giới có rất ít tinh trùng khỏe mạnh. Trước khi tiến hành kỹ thuật này, các cặp đôi cần được tư vấn kỹ lưỡng bởi đứa trẻ sinh ra về mặt sinh học, sẽ không có liên quan gì đến người cha cả. Kỹ thuật IUI với tinh trùng được hiến tặng đem lại hiệu quả rất cao, với tỷ lệ mang thai cộng dồn lên tới 80%.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)

Kỹ thuật IVF sẽ kết hợp trứng và tinh trùng trong ống nghiệm và có thể là một lựa chọn khi các biện pháp điều trị khác thất bại. Bào thai sẽ được tạo ra trong ống nghiệm và sau đó được đặt vào bên trong tử cung. Kỹ thuật IVF bao gồm việc tiêm hormone và một thủ thuật phẫu thuật để rút trứng ra khỏi tử cung của người nữ.

Đây là một thủ thuật tương đối tốn kém, tuy nhiên, tỷ lệ thành công rất cao. Tỷ lệ mang thai trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt có thể dao động trong khoảng 10% với phụ nữ 43-44 tuổi cho đến 46% với phụ nữ dưới 35 tuổi.  Điều trị trong nhiều chu kỳ kinh nguyệt liên tục có thể sẽ cần thiết.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) và tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI)

Nếu nguyên nhân vô sinh có liên quan đến tinh trùng của người nam, thì một kỹ thuật được gọi là tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) có thể sẽ được thực hiện cùng với kỹ thuật IVF. Đây là quá trình thụ thai có sự hỗ trợ của phòng thí nghiệm, bao gồm việc tiêm một tinh trùng duy nhất trực tiếp vào một quả trứng. Bào thai sau khi hình thành cũng sẽ được chuyển vào tử cung giống như trong kỹ thuật IVF. Đa số các biện pháp IVF hiện này đều được phối hợp với ICSI.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) với trứng được hiến tặng

Phụ nữ có chất lượng trứng kém, phụ nữ lớn tuổi hoặc phụ nữ không thành công trong những lần thụ tinh nhân tạo trước đây có thể cân nhắc đến việc thụ tinh nhân tạo với trứng được hiến tặng và tinh trùng của chồng mình. Em bé được sinh ra, về mặt sinh học sẽ chỉ có liên quan đến người bố mà không có liên quan đến người mẹ, mặc dù người mẹ là người trực tiếp mang thai. Thụ tinh trong ống nghiệm sử dụng phôi tươi từ trứng được hiến tặng có tỷ lệ thành công rất cao, khoảng 55%.

Thụ tinh trong ống nghiệm và sinh đa thai

Khi phôi thai được chuyển vào trong tử cung khi thực hiện kỹ thuật  IVF, thông thường, từ 2-4 phôi sẽ được cấy vào cùng 1 lần, để làm tăng tỷ lệ thụ thai, nhưng cũng vì thế mà sẽ làm tăng  khả năng mang đa thai. Việc trao đổi về khả năng này với bác sỹ là rất quan trọng, bởi việc mang đa thai đồng nghĩa với việc sẽ làm tăng rất nhiều nguy cơ khác, ví dụ như sinh non, tăng huyết áp, thiếu máu, sảy thai và nhiều biến chứng khác trong thai kỳ.

IVF và chuyển phôi nang

Chuyển phôi nang là một kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm tương đối mới. Theo cách truyền thống, phôi thai sẽ được chuyển vào tử cung khi phát triển đến giai đoạn có từ 2-8 tế bào. Nhưng trong kỹ thuật mới, phôi thai sẽ sẽ được phát trong vòng 5 ngày và đạt tới giai đoạn phôi nang trước khi được cấy vào tử cung. Việc này sẽ loại bỏ được khả năng sinh ba nhưng vẫn sẽ có tỷ lệ thành công cao tương đương như kỹ thuật IVF.

Hiến tặng phôi thai

Phôi thai được hiến tặng là phôi thai được hiến từ những cặp đôi đã hoàn thành quá trình IVF. Cấy phôi thai được hiến tặng sẽ ít tốn kém hơn kỹ thuật IVF thông thường hoặc IVF với trứng được hiến tặng và vẫn sẽ giúp người phụ nữ trải nghiệm được cảm giác mang thai. Và em bé, về mặt sinh học, sẽ không liên quan đến cả bố lẫn mẹ.

Mang thai hộ

Mang thai hộ có thể là một lựa chọn cho những phụ nữ gặp khó khăn và không thể mang thai một cách khỏe mạnh cho đến khi sinh được. Mang thai hộ theo cách truyền thống là thụ tinh của người nam với người mang thai hộ. Một cách khác là sử dụng kỹ thuật IVF để tạo ra phôi thai từ người nam và người nữ, sau đó, cấy phôi thai này vào tử cung của người mang thai hộ. Trong trường hợp này, em bé sinh ra, về mặt sinh học sẽ liên quan đến cả bố và mẹ.

Tăng khả năng mang thai bằng các phương pháp tự nhiên

Một vài sự thay đổi về lối sống có thể làm tăng khả năng mang thai của bạn, cho dù bạn sử dụng phương pháp điều trị vô sinh nào. Cả 2 người, nếu đang hút thuốc, cần cai thuốc. Hút thuốc lá sẽ làm giảm khả năng thụ thai và giảm tỷ lệ mang thai. Một nghiên cứu đã chứng minh rằng số lượng tinh trùng đã tăng lên đáng kể ở nam giới cai thuốc lá. Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý, và bổ sung thực phẩm chức năng (nếu cần, theo chỉ định của bác sỹ) là những việc nên làm.

Châm cứu điều trị vô sinh?

Một số cặp đôi thử nghiệm biện pháp châm cứu để tăng khả năng thụ thai. Đã có một vài nghiên cứu chứng minh được rằng châm cứu có thể cải thiện lưu thông máu ở tử cung, giúp điều chỉnh chu kỳ rụng trứng, làm tăng số lượng tinh trùng và tăng tỷ lệ thành công khi sử dụng kỹ thuật IVF.

Hi vọng

Điều trị vô sinh có thể là một gánh nặng, cả về mặt thể chất, tinh thần và cả kinh tế. Nếu bạn không đủ các điều kiện này, bạn có thể trao đổi với chuyên gia về các lựa chọn khác, ví dụ như sống không có con hoặc nhận con nuôi.

Thông tin thêm về vô sinh trong bài viết: 8 bí mật chưa biết về vô sinh

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Health
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

  • 27/03/2024

    Triệu chứng nhiễm trùng thận

    Nhiễm trùng thận, tiết niệu thường gặp khi vi khuẩn di chuyển từ bộ phận sinh dục, bàng quang, niệu quản rồi tới thận. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng thận.

Xem thêm