Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Điều trị nôn và buồn nôn sau phẫu thuật

Buồn nôn và nôn sau mổ là biến chứng phổ biến nhất mà nhiều bệnh nhân gặp phải sau khi phẫu thuật

Điều trị nôn và buồn nôn sau phẫu thuật

Buồn nôn nôn có thể là một vấn đề nghiêm trọng, và tình trạng này thường sẽ diễn biến nặng hơn nếu phải sử dụng các loại thuốc trong khi nằm viện. Đặc biệt, các thuốc gây mê rất nổi tiếng với những tác dụng phụ gây buồn nôn. Bằng mọi cách, cần dự phòng được tình trạng đau tại vị trí phẫu thuật và nôn mửa vì những tình trạng này sẽ gây ra rất nhiều áp lực tại vị trí được phẫu thuật.

Các yếu tố nguy cơ

Gây mê toàn thân là một yếu tố nguy cơ chính của tình trạng buồn nôn và nôn sau phẫu thuật. Nếu bạn dễ bị nôn mửa sau khi phẫu thuật, bạn có thể nên hỏi bác sỹ xem liệu mình có thể được gây tê tĩnh mạch hay không. Loại thuốc gây mê dạng hít được biết là gây buồn nôn nhiều hơn so với loại thuốc dùng đường tĩnh mạch.

Loại phẫu thuật cũng ảnh hưởng đến tình trạng buồn nôn và nôn. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu, các cuộc giải phẫu liên quan đến mặt và đầu, phẫu thuật bụng, các cuộc giải phẫu về đường tiểu và phẫu thuật trên cơ quan sinh sản được biết là có tỷ lệ gây nôn và buồn nôn cao hơn các thủ thuật khác.

Nam giới có xu hướng buồn nôn và nôn sau phẫu thuật ít hơn so với phụ nữ, và bệnh nhân trẻ tuổi có xu hướng mắc phải tình trạng này nhiều hơn bệnh nhân lớn tuổi. Những người dễ bị say tàu xe cũng như những người không hút thuốc có tỷ lệ buồn nôn cao hơn nhiều. Bệnh nhân có tiền sử buồn nôn và nôn trước phẫu thuật có nhiều khả năng sẽ gặp phải tình trạng này nhiều hơn.

Một công cụ được gọi là thang điểm Apfel thường được sử dụng để xác định xem bệnh nhân có nguy cơ bị buồn nôn và nôn sau phẫu thuật hay không. Có bốn câu hỏi trong thang điểm này, bao gồm:

  • Là bệnh nhân nữ?
  • Bệnh nhân là người không hút thuốc?
  • Bệnh nhân có bị say tàu xe không?
  • Thuốc giảm đau opioid là một phần của kế hoạch hồi phục?

Đối với mỗi câu trả lời có, bệnh nhân được cho điểm, với bốn là số điểm tối đa. Một bệnh nhân có 1điểm tương đương sẽ có có 10% nguy cơ bị buồn nôn và nôn sau mổ, bệnh nhân có 4 điểm có nguy cơ 78%. Điểm số này sẽ giúp các bác sĩ gây mê quyết định xem liệu thuốc dự phòng nôn và buồn nôn nên được sử dụng trong hoặc ngay sau khi phẫu thuật. Nếu bạn đạt điểm trên 2 ở thang điểm này, bạn nên cho bác sỹ gây mê biết rằng bạn có nguy cơ bị buồn nôn và nôn sau phẫu thuật.

Dự phòng

Đối với một số bệnh nhân, bác sĩ gây mê sẽ dự phòng tình trạng buồn nônnôn, có nghĩa là họ sẽ cho thuốc chống nôn trước khi bệnh nhân có bất kỳ triệu chứng gì. Điều này thường xảy ra khi bệnh nhân được phẫu thuật có nguy cơ biến chứng khi nôn. Ví dụ, những bệnh nhân có vết rạch lớn ở bụng có thể có một biến chứng rất nghiêm trọng gọi là không liền và bục vết mổ nếu họ nôn kéo dài. Thuốc dùng để điều trị buồn nôn thường hiệu quả hơn trong việc dự phòng buồn nôn hơn là giảm buồn nôn sau khi nó đã xảy ra.

Trở lại chế độ ăn uống thông thường nên được thực hiện theo từng bước. Bước đầu tiên, bệnh nhân sẽ bắt đầu bằng chất lỏng trong suốt, sau đó là chế độ ăn uống lỏng đặc, tiếp theo là chế độ ăn uống mềm và cuối cùng là chế độ ăn uống bình thường.

Những người có nhu cầu đặc biệt, chẳng hạn như chế độ ăn kiêng trong bệnh tiểu đường, sẽ có thức ăn mềm loại đặc biệt để phù hợp với nhu cầu ăn kiêng của họ.

Thông tin thêm trong bài viết: Biện pháp khắc phục nôn và buồn nôn ở trẻ nhỏ

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

Xem thêm