Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Điều trị ngưng thở khi ngủ ở trẻ

Năm 2012, Viện Nhi khoa Hoa Kỳ cập nhật khuyến cáo của họ về kiểm tra tình trạng ngáy ngủ và điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ.

Những hướng dẫn này chủ yếu cung cấp thông tin cho các bác sĩ nhi khoa. Ngoài ra, bố mẹ có thể tìm hiểu những khuyến cáo này để phối hợp trong việc đánh giá và điều trị rối loạn hô hấp khi ngủ ở trẻ.

Tất cả trẻ em và thiếu niên nên được kiểm tra tình trạng ngáy ngủ

Rất đơn giản, trẻ em và thiếu niên bị ngáy mãn tính nên được phát hiện. Nếu tình trạng ngáy ngủ là do cảm lạnh hoặc tắc nghẽn mũi tạm thời thì vấn đề sẽ không đáng lo ngại. Tuy nhiên, ngáy ngủ thường xuyên có thể là dấu hiệu của những rối loạn hô hấp khi ngủ đáng lo ngại hơn và có thể liên quan đến ngưng thở khi ngủ.

Tình trạng này có ảnh hưởng nghiêm trọng tới hành vi và sự phát triển của trẻ, nên cần được phát hiện và điều trị. Bước đầu tiên là hỏi về tình trạng ngáy ngủ.

Nghiên cứu về giấc ngủ nên được thực hiện ở trẻ em và thiếu niên với tình trạng ngáy ngủ hoặc dấu hiệu ngưng thở khi ngủ

Nếu tình trạng ngáy ngủ kéo dài được phát hiện, nên thực hiện một nghiên cứu về giấc ngủ được gọi là đa kí giấc ngủ. Triệu chứng của ngưng thở khi ngủ ví dụ như buồn ngủ, hiếu động thái quá, đái dầm, mộng du, ngủ không yên hoặc đổ mồ hôi và một vài triệu  chứng khác có thể xuất hiện. Bác sĩ nhi cũng có thể thấy những dấu hiệu có thể của ngưng thở khi ngủ, ví dụ như sưng hạch, xương hàm nhỏ, hoặc dị ứng.

Nếu những triệu chứng này xuất hiện, một bài kiểm tra về giấc ngủ nên được tiến hành. Xét nghiệm qua đêm này được thực hiện ở trung tâm. Đánh giá tình trạng hô hấp, lượng oxi, nhịp tim, giai đoạn của giấc ngủ, và cử động chân. Kiểm tra tại nhà không nên thực hiện ở trẻ do có thể bỏ qua chẩn đoán. Chỉ số ngưng thở- giảm thở (AHI) là bất thường ở trẻ khi nó lớn hơn 1.

Bác sĩ nhi có thể cung cấp thư giới thiệu tới chuyên gia về giấc ngủ để đánh giá tốt hơn.

Phẫu thuật được khuyến cáo là điều trị ban đầu cho trẻ có sưng hạch và viêm VA

Khi trẻ có sưng hạch hoặc viêm VA, điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật cắt bỏ những mô này (một thủ thuật gọi là cắt hạch VA). Đây là một trong những phẫu thuật phổ biến ở trẻ. Nó được thực hiện thường xuyên bởi bác sĩ phẫu thuật hoặc chuyên gia tai mũi họng. Hầu hết trẻ em hồi phục hoàn toàn trong vài tuần. Nguy cơ đi kèm với thủ thuật rất thấp và hiệu quả trong hô hấp vượt qua những nguy hiểm tiềm ẩn trong hầu hết các trường hợp. Nếu hạch sưng không quá to thì phẫu thuật không được chỉ định.

Sau phẫu thuật, cần theo dõi và đánh giá lại

Nếu phẫu thuật cắt hạch và cắt VA được thực hiện, bệnh nhân nguy cơ cao có thể yêu cầu được theo dõi thêm. Phẫu thuật viên sẽ quyết định nếu cần thiết. Hiếm khi trẻ nhập viện để theo dõi trước khi được xuất hiện để hồi phục.

Sau khi hoàn thành phẫu thuật, trẻ nên được đánh giá lại sau 2 tháng với nghiên cứu về giấc ngủ khác để đảm bảo ngáy ngủ và ngưng thở khi ngủ được giải quyết. Điều này đặc biệt quan trọng nếu triệu chứng hoặc dấu hiệu của ngưng thở vẫn còn. Nếu tình trạng này vẫn tồn tại,  điều trị tăng cường có thể được chỉ định.

Thở liên tục với áp suất dương (CPAP)  được khuyến cáo nếu cắt hạch VA không được tiến hành hoặc nếu ngưng thở khi ngủ vẫn dai dẳng sau phẫu thuật

Không phải ai cũng thoải mái khi đồng ý phẫu thuật cho con. Mặc dù nó có hiệu quả cao và an toàn, một số cha mẹ vẫn mong muốn tránh được bất kì biến chứng tiềm ẩn nào. Nhưng một phươn pháp thay thế, đó là sử dụng máy thở liên tục với áp suất dương. Liệu pháp này vận chuyển dòng khí liên tục thông qua mặt nạ để giữ đường thở luôn mở và cải thiện hô hấp khi ngủ. Nó rất an toàn nhưng bác sĩ cần theo dõi tình trạng phát triển khuôn mặt lâu dài.

Giảm cân được khuyến cáo với những trẻ thừa cân hoặc béo phì

Cũng như ở người lớn, thừa cân có thể góp phần vào tình trạng ngáy ngủ và ngưng thở khi ngủ ở trẻ. Chính vì thế, những trẻ được nhận định là thừa cân hoặc béo phì nên được hướng dẫn giảm cân. Điều này có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, giảm lượng thức ăn chứa nhiều calo, tăng hoạt động thể thao. Những trẻ có cân nặng bình thường không cần giảm cân.

Thuốc hít steroid cho dị ứng có thể là lựa chọn cho trẻ ngưng thở nhẹ khi ngủ, đặc biệt nếu nó kéo dài sau phẫu thuật

Cuối cùng, một số trẻ trải qua ngưng thở khi ngủ do lí do dị ứng theo mùa. Điều này có thể góp phần gây tắc nghẽn mũi và giảm dòng khí qua mũi. Hậu quả là ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra do xẹp đường thở trên. Nếu triệu chứng của dị ứng có thể quan sát- bao gồm chảy nước mũi, hắt xì,ngứa hoặc đỏ mắt- điều trị cho dị ứng có thể có ích. Thuốc Singulair  được khuyến cáo thường  xuyên cho trẻ. Ngoài ra, sử dụng thuốc hít steroid có thể được chỉ định. Do có thuốc hít có thể ảnh hưởng đến phát triển chung, nên việc dùng thuốc cần được theo dõi nếu thuốc hít được sử dụng quá 2 tháng.

Nếu bạn lo lắng về tình trạng ngáy ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ ở trẻ, hãy nói chuyện với bác sĩ về những lựa chọn cho đánh giá và điều trị. Nó đóng một vai trò lướn trong sự phát triển, tăng trưởng, hành vi và chức năng của trẻ. Thay đổi có thể thực hiện ngay bây giờ để cung cấp cho trẻ lợi ích lâu dài.

Thông tin thêm tham khảo tại bài viết: 6 lợi ích của việc ngủ đủ giấc

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
Xem thêm