Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dậy thì sớm ở trẻ em

Nghiên cứu gần đây cho thấy dậy thì có thể xảy ra sớm hơn đối với cả bé trai và bé gái. Trung bình, bé gái sẽ bắt đầu dậy thì vào khoảng 11 tuổi và bé trai vào khoảng 12 tuổi. Nếu dậy thì bắt đầu sớm hơn, đó có thể là dấu hiệu của tình trạng dậy thì sớm. Tình trạng này xảy ra trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Cần tìm hiểu lý do tại sao tuổi dậy thì có thể xảy ra sớm hơn, các dấu hiệu và nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Tuổi dậy thì có xảy ra sớm hơn không?

Độ tuổi bắt đầu dậy thì tiêu chuẩn có thể giảm đối với bé trai và bé gái. Kỳ kinh nguyệt đầu tiên của bé gái, được nghiên cứu như một dấu hiệu đánh dấu sự bắt đầu dậy thì của bé gái. Tuy nhiên, kỳ kinh nguyệt đầu tiên có thể xảy ra muộn hơn ở tuổi dậy thì và có thể không phải là dấu hiệu tốt cho thấy tuổi dậy thì đã bắt đầu.

Thay vào đó, nhiều nghiên cứu cho rằng phát triển ngực là dấu hiệu sớm quan trọng nhất của tuổi dậy thì. Điều này được sử dụng trong đánh giá lâm sàng để phân biệt giữa trẻ gái trước tuổi dậy thì và tuổi dậy thì. Đánh giá sự phát triển của vú cũng được sử dụng để phân biệt giữa dậy thì sớm và dậy thì khởi phát đều đặn.

Những lý do có thể khiến dậy thì sớm hơn có thể là:

  • Ảnh hưởng môi trường
  • Béo phì
  • Tiếp xúc với hoá chất gây rối loạn nội tiết

Sự tăng chỉ số BMI ở trẻ em có thể là một yếu tố dẫn đến dậy thì sớm hơn.

*** THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT: Vì sao trẻ dậy thì sớm có nguy cơ bị lùn?

Dậy thì sớm xảy ra ở độ tuổi nào?

Dậy thì sớm là tình trạng xảy ra khi trẻ dậy thì sớm hơn dự kiến. Điều này xảy ra khi bé gái có dấu hiệu dậy thì trước 8 tuổi và bé trai có dấu hiệu dậy thì trước 9 tuổi. Trẻ dậy thì sớm phải đối mặt với một số thách thức tiềm ẩn. Những đứa trẻ này có sự phát triển xương và trưởng thành xương ở độ tuổi sớm hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Khi tuổi dậy thì kết thúc, sự tăng trưởng dừng lại.

Ở giai đoạn đầu, trẻ dậy thì sớm có thể có tốc độ tăng trưởng nhanh và cao hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Nhưng chúng cũng có thể ngừng phát triển sớm và không đạt được chiều cao tối đa tiềm năng. Trẻ em trải qua tuổi dậy thì sớm cũng có thể gặp nhiều thách thức về mặt cảm xúc và xã hội.

Những bé gái phát triển ngực và bắt đầu có kinh sớm hơn nhiều so với các bạn cùng lứa có thể cảm thấy xấu hổ, bị trêu chọc, thậm chí cáu kỉnh, ủ rũ. Còn bé trai trải qua tuổi dậy thì sớm có thể hung hăng hơn. Bên cạnh đó, khi dậy thì sớm, trẻ có thể có ham muốn tình dục sớm hơn so với các bạn cùng trang lứa. Điều này khiến trẻ khó đối phó về mặt tinh thần và có thể trở thành mối lo ngại.

Điều trị dậy thì sớm trung ương có thể không phải lúc nào cũng cần thiết nhưng có thể áp dụng cho những trường hợp mà quá trình dậy thì sớm bắt đầu từ rất sớm. Điều trị làm giảm nồng độ hormone giới tính để làm chậm hoặc ngừng tuổi dậy thì. Bạn cần nói chuyện với bác sĩ nhi khoa nếu nhận thấy dấu hiệu dậy thì trước tuổi dự kiến ở con trẻ.

*** THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT: Chế độ ăn uống có thể gây ra dậy thì sớm?

Nguyên nhân gây dậy thì sớm?

Trong phần lớn các trường hợp, nguyên nhân dậy thì sớm vẫn chưa được xác định rõ. Dậy thì sớm có thể được kích hoạt bởi một vùng não gọi là vùng dưới đồi. Phần não này gửi tín hiệu đến tuyến yên để giải phóng các hormone kích hoạt buồng trứng hoặc tinh hoàn tạo ra hormone giới tính.

Ở tuổi dậy thì sớm, não bắt đầu gửi những tín hiệu này sớm hơn bình thường. Điều này có thể xảy ra vì nhiều lí do. Một nguyên nhân được biết đến là đột biến gen MKRN3. Gen này đóng vai trò quyết định thời điểm bắt đầu dậy thì. Đột biến gen này có thể được truyền lại trong gia đình. Khoảng 5% bé trai dậy thì sớm là do di truyền.

Các yếu tố liên quan đến não bộ cũng có thể là nguyên nhân gây dậy thì sớm, bao gồm:

  • Chấn thương sọ não
  • Nhiễm trùng
  • Điều trị ung thư hoặc bức xạ
  • U não
  • Sự phát triển não bộ không điển hình khác

Bước vào tuổi dậy thì quá sớm cũng có thể là kết quả của vấn đề về buồng trứng hoặc tuyến giáp ở bé gái. Các rối loạn di truyền như Hội chứng McCune-Albright là một nguyên nhân tiềm ẩn khác. Ở bé gái, 90% - 95% trường hợp dậy thì sớm không rõ nguyên nhân. Ở bé trai, nguyên nhân có thể được xác định thường xuyên hơn.

Dấu hiệu dậy thì sớm ở bé gái có thể bao gồm:

  • Kinh nguyệt bắt đầu trước 10 tuổi
  • Ngực phát triển trước 8 tuổi
  • Tăng trưởng vượt bậc trước 8 tuổi

Dấu hiệu dậy thì sớm ở bé trai có thể bao gồm:

  • Tăng trưởng vượt bậc trước 9 tuổi
  • Tăng kích thước dương vật hoặc tinh hoàn trước 9 tuổi

Ở cả bé trai và bé gái, có một số thay đổi có thể liên quan đến dậy thì sớm nhưng cũng có thể chỉ là những dấu hiệu phát triển điển hình. Bao gồm:

  • Mùi cơ thể thay đổi
  • Lông mu, nách hoặc lông mặt phát triển
  • Giọng nói trầm hơn
  • Mụn

Trẻ nữ thừa cân, béo phì có nguy cơ dậy thì sớm cao hơn những trẻ khác. Trẻ dậy thì sớm có thể gặp nhiều thách thức, bao gồm cả việc không đạt được chiều cao tối đa tiềm năng, các mối quan tâm về xã hội và cảm xúc cũng như những thách thức liên quan đến ham muốn tình dục khởi phát sớm. Hãy gặp bác sĩ nhi khoa nếu bạn nhận thấy dấu hiệu dậy thì sớm hơn độ tuổi dự kiến ở con mình.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ  em và người lớn với cam kết hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân,… Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0935 18 3939 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Hồ Mai Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

Xem thêm