Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Công nghệ chuỗi khối trong chăm sóc sức khỏe

Blockchain (công nghệ chuỗi khối) là một cơ sở dữ liệu phân cấp lưu trữ thông tin trong các khối thông tin được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng theo thời gian.

Mỗi khối thông tin đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết tới khối trước đó kèm một mã thời gian và dữ liệu giao dịch. Công nghệ chuỗi khối được thiết kế để chống lại việc thay đổi của dữ liệu: Một khi dữ liệu đã được mạng lưới chấp nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được nó. Chính vì vậy, công nghệ chuỗi khối phù hợp để ghi lại những sự kiện, hồ sơ y tế, xử lý giao dịch, công chứng, danh tính và chứng minh nguồn gốc. Công nghệ này nếu được sử dụng đúng cách có khả năng cải thiện tính bảo mật của dữ liệu chăm sóc sức khỏe (CSSK) và đồng thời phục vụ một số lượng lớn người dùng với quyền truy cập đơn giản nhưng an toàn.

Khả năng biến đổi CSSK của công nghệ chuỗi khối

Theo các chuyên gia y tế Hoa Kỳ, công nghệ chuỗi khối có khả năng đặt bệnh nhân vào trung tâm của hệ sinh thái CSSK và tăng tính bảo mật, quyền riêng tư và khả năng tương tác của dữ liệu sức khỏe. Công nghệ này còn có khả năng bao quát kết nối các đối tượng liên quan với nhau trong hệ sinh thái CSSK, kết nối các hệ thống phân mảnh để tạo ra hiểu biết tổng thể, cung cấp cho các y bác sĩ hồ sơ y tế điện tử giúp cho các y bác sĩ cải thiện hiệu quả điều trị, đưa đến kết quả tốt hơn cho bệnh nhân. Công nghệ này có thể cung cấp một mô hình mới để trao đổi thông tin y tế (HIE) bằng cách làm cho hồ sơ y tế điện tử hiệu quả hơn, không bị phân tán và an toàn. Mặc dù nó không phải là thuốc chữa bách bệnh, song lĩnh vực mới đang phát triển nhanh chóng này cung cấp mảnh đất màu mỡ để thử nghiệm, đầu tư.

Công nghệ chuỗi khối cho phép các công ty khác nhau hoạt động trong lĩnh vực CSSK sử dụng các phần mềm cơ sở dữ liệu khác nhau để lưu trữ và bảo mật dữ liệu của nhiều bệnh nhân. Dữ liệu này về cơ bản là các báo cáo y tế có thể được sử dụng để xác định tình trạng sức khoẻ của bất kỳ cá nhân nào lưu thông tin trong hệ thống và cũng là nguồn tham khảo chung cho các tư vấn y tế trong tương lai. Trong hệ thống Luật pháp Hoa Kỳ, thông tin này có tên là Thông tin sức khỏe được bảo vệ (PHI) theo nghĩa chống lại việc trích xuất dữ liệu do các tin tặc xâm nhập vào hệ thống thông tin y tế để lấy dữ liệu bán ra ngoài thị trường hàng lậu, dẫn đến nguy cơ các thông tin về sức khoẻ cá nhân bị tiết lộ. Hàng năm, một số lượng khổng lồ các thông tin sức khoẻ lưu trữ trong các các công ty CSSK ở Mỹ từng bị tin tặc khai thác để bán trên các web đen. Trong bối cảnh đó, công nghệ chuỗi khối được ngành CSSK Hoa Kỳ chú ý sử dụng để lưu trữ dữ liệu của bệnh nhân một cách an toàn và truy cập thông tin cập nhật theo thời gian thực, tăng tính minh bạch và tăng tính bảo mật. Mặt khác, thông tin y tế được lưu trữ bởi công nghệ chuỗi khối có thể được truy cập qua các trung gian cần thiết khác bằng cách áp dụng mật khẩu để mở khóa thông tin được mã hóa.

Công nghệ chuỗi khối còn có khả năng bao quát kết nối các đối tượng liên quan với nhau trong hệ sinh thái CSSK, kết nối các hệ thống phân mảnh để tạo ra hiểu biết chung và đánh giá tổng quát những giá trị của các dịch vụ CSSK khác nhau. Về lâu dài, một mạng lưới công nghệ chuỗi khối toàn quốc sẽ cung cấp cho các y bác sĩ Hồ sơ y tế điện tử với các dữ liệu xác thực và đáng tin cậy được mã hoá, có tính bảo mật cao, đảm bảo quyền riêng tư, có thể giúp cải thiện hiệu quả điều trị, đưa đến kết quả tốt hơn cho bệnh nhân. Mặt khác, công nghệ chuỗi khối cũng cho phép các nhà nghiên cứu, bệnh nhân và chuyên gia CSSK có thể truy cập dữ liệu được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của nó rất dễ dàng. Nó cũng hỗ trợ một loạt nguồn bao gồm từ các ứng dụng di động, thiết bị đeo được, tài liệu và hình ảnh. Dữ liệu được lưu trữ trong nền tảng này có thể được phân phối nhanh chóng các máy chủ ở các khu vực khác nhau mà không gặp sự cố hoặc thảm họa. Ngoài ra, công nghệ chuỗi khối còn có khả năng phát hiện thuốc giả, tổng kết các báo cáo kết quả xét nghiệm thực phẩm và thuốc, các báo cáo thử nghiệm lâm sàng...

cong-nghe-chuoi-khoi-trong-cham-soc-suc-khoe-1

cong-nghe-chuoi-khoi-trong-cham-soc-suc-khoe-2

Theo các chuyên gia y tế Hoa Kỳ, công nghệ chuỗi khối có khả năng đặt bệnh nhân vào trung tâm của hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe và tăng tính bảo mật, quyền riêng tư và khả năng tương tác của dữ liệu sức khỏe.

Lợi thế của công nghệ chuỗi khối CSSK

Theo các chuyên gia công nghệ y học Hoa Kỳ, hệ thống công nghệ chuỗi khối có những khả năng và lợi thế sau:

• Nó có khả năng giải quyết các vấn đề tương tác, tích hợp và trao đổi dữ liệu không quá phức tạp trong hệ sinh thái sức khỏe để đáp ứng nhu cầu sử dụng công cộng, giúp cho các nhà nghiên cứu, bệnh nhân và chuyên gia công nghệ chuỗi khối có thể truy cập dữ liệu được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của nó một cách dễ dàng.

• Nó cũng hỗ trợ một loạt nguồn thông tin hay tài liệu và hình ảnh từ các ứng dụng di động, thiết bị đeo được.

• Blockchain tương thích với các giao thức và thuật toán tiêu chuẩn để mã hóa dữ liệu, giúp bảo mật dữ liệu cho người dùng.

• Dữ liệu được lưu trữ trong nền tảng này có thể được phân phối nhanh chóng các máy chủ ở các khu vực khác nhau mà không gặp sự cố hay thảm họa.

Những thách thức phải đối mặt trong việc thực hiện công nghệ chuỗi khối trong ngành y tế

• Chi phí vận hành: Chi phí vận hành hoàn toàn hệ thống phần mềm này vẫn chưa được biết chính xác. Nhưng số lượng tài nguyên mà chính phủ và các tổ chức y tế dành riêng cho các hệ thống thông tin rất đa dạng và phức tạp của blockchain hiện tại là rất tốn kém.

• Hạn chế về khả năng mở rộng: Số lượng người đăng ký ngày càng tăng khiến giao dịch chậm hơn, đòi hỏi nhiều thời gian và nguồn lực để phát triển và nâng cấp công nghệ để đáp ứng số lượng người dùng khổng lồ tại một thời điểm.

• Ưu đãi và chấp nhận tham gia: Để ý tưởng trở thành hiện thực, phải có 2 ưu đãi cần thiết là: 1) Một mạng lưới máy tính được kết nối với nhau để tạo ra các khối khi gửi giao dịch; 2) Ưu đãi tiền tệ dưới dạng tiền điện tử để khuyến khích hoạt động cho vay điện toán của các cá nhân.

Những hạn chế và thách thức

Cũng theo các chuyên gia Hoa Kỳ, công nghệ chuỗi khối mang lại nhiều cơ hội công nghệ chuỗi khối, tuy nhiên, cho đến lúc này, nó vẫn chưa hoàn toàn trưởng thành, cũng không phải là thuốc chữa bách bệnh có thể được áp dụng ngay lập tức. Hiện nay, công nghệ chuỗi khối vấp phải một số thách thức kinh tế kỹ thuật, tổ chức và hành vi phải được giải quyết trước khi một blockchain công nghệ chuỗi khối có thể được các tổ chức trên toàn quốc chấp nhận. Cụ thể:

Chi phí vận hành: Chi phí vận hành hoàn toàn phần mềm này vẫn chưa được biết chính xác. Nhưng, theo số liệu về số lượng tài nguyên mà chính phủ và các tổ chức y tế đã dành riêng cho các hệ thống thông tin hiện tại thì hệ thống blockchain rất phức tạp và  tốn kém.

Hạn chế về khả năng mở rộng: Số lượng người đăng ký sử dụng hệ thống chuỗi khối trong CSSK sẽ ngày càng tăng khiến giao dịch bị chậm hơn. Cần có nhiều thời gian và nguồn lực để phát triển và nâng cấp công nghệ đáp ứng số lượng người dùng khổng lồ tại một thời điểm.

Ưu đãi và chấp nhận tham gia: Để có ý tưởng thành hiện thực, phải có 2 ưu đãi cần thiết: 1. Một mạng lưới máy tính được kết nối với nhau để tạo ra các khối khi gửi giao dịch; 2. Ưu đãi tiền tệ dưới dạng tiền điện tử để khuyến khích các cá nhân vay và cho vay tiền điện tử.

Hiện nay, ở Hoa Kỳ, Văn phòng Điều phối viên Quốc gia về Công nghệ Thông tin Y tế đã ban hành lộ trình tương tác chung trên toàn quốc, trong đó xác định chính sách quan trọng và các thành phần kỹ thuật cần thiết cho khả năng tương tác trên toàn quốc, bao gồm:

1. Cơ sở hạ tầng mạng an toàn, phổ biến.

2. Xác minh danh tính và xác thực của tất cả những người tham gia.

3. Đại diện ủy quyền nhất quán để truy cập thông tin y tế điện tử và một số yêu cầu khác.

Tuy nhiên, các công nghệ hiện tại của Hoa Kỳ chưa giải quyết đầy đủ các yêu cầu này, do những hạn chế liên quan đến bảo mật, quyền riêng tư và khả năng tương tác với toàn bộ hệ sinh thái trong xã hội.

Những cân nhắc trong thực hiện

Định hình tương lai blockchain: Công nghệ chuỗi khối tạo ra các cơ hội duy nhất để giảm độ phức tạp, cho phép cộng tác không tin cậy và tạo thông tin an toàn bất biến. Bộ Y tế và Nhân sinh Hoa Kỳ được Chính phủ trao quyền theo dõi lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này để xác định xu hướng và cảm nhận các lĩnh vực có thể cần sự hỗ trợ của Chính phủ để nhận ra tiềm năng đầy đủ của blockchain trong chăm sóc sức khỏe. Để định hình tương lai của blockchain, Bộ Y tế nên xem xét lập bản đồ và mô hình hoá hệ sinh thái blockchain, thiết lập khung blockchain để phối hợp những người đi tiên phong và hỗ trợ một tập đoàn chuyên ngành để cùng đối thoại và khám phá.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Lời thề Hippocrates sẽ thay đổi thế nào trong kỷ nguyên số - Phần 1, Lời thề Hippocrates sẽ thay đổi thế nào trong kỷ nguyên số - Phần 2

Đỗ Minh Tuấn - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
Xem thêm