Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cơn đau do sỏi mật

Sỏi mật ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn, tuy nhiên đàn ông cũng có nguy cơ mắc sỏi mật.

Hầu hết mọi người không bao giờ nghĩ về sỏi mật cho đến khi họ phải chịu đựng một cơn đau quặn như xuyên thủng ruột do sỏi mật. Cơn đau thường xảy ra sau khi ăn, đặc biệt là sau bữa ăn giàu chất béo và cholesterol. Cơn đau có thể kéo dài từ 30 phút cho đến 2 hoặc nhiều giờ.

Cơn đau thường bắt đầu ở phía trên bên phải của bụng và có thể lan đến phần lưng, giữa xương bả vai và dưới vai phải. Bạn cũng có thể buồn nôn và nôn.

Bạn không nên lờ đi cơn đau, hoặc cố gắng chịu đựng nó. Những cơn đau do sỏi mật là những dấu hiệu cảnh báo về các biến chứng nặng có thể xảy ra với túi mật.

Sỏi mật được hình thành như thế nào?

Sỏi mật được hình thành vì có quá nhiều cholesterol trong mật của bạn, mật là một loại dịch tạo nên bởi gan ra để tiêu hóa chất béo. Dịch mật được tích trữ và tiết ra trong quá trình tiêu hóa bởi túi mật - một cơ quan nội tạng có hình quả lê nằm dưới gan.

Khi có quá nhiều dịch mật được tạo ra, chúng sẽ hình thành các tinh thể rồi kết lại với nhau tạo thành sỏi. Sỏi rất đa dạng về kích thước, từ cỡ một hạt cát cho đến to bằng quả bóng gôn, nhưng hầu hết là to bằng một hòn đá cuội.

Cơn đau do sỏi mật xảy ra khi sỏi quá lớn hoặc quá nhiều gây tắc đường dẫn mật. Cơn đau không phải do chính các hòn sỏi gây ra mà là do sự co thắt của túi mật khi nó cố gắng đẩy dịch mật đi qua chỗ tắc.

Nếu có quá nhiều dịch mật bị ứ đọng lại, túi mật có thể sẽ bị viêm. Dịch mật cũng có thể quay ngược trở lại và đi vào máu, điều này có thể gây nên bệnh vàng da - một chứng bệnh khiến cho da và lòng trắng của mắt có màu vàng. Những triệu chứng khác có thể bao gồm đổ mồ hôi, lạnh, sốt nhẹ hoặc nước tiểu có màu vàng đậm.

Bạn cần đi khám ngay lập tức nếu có những dấu hiệu trên và khi gặp phải cơn đau do sỏi mật nặng và thường xuyên.

Những yếu tố nguy cơ

Nếu bạn hiện chưa bị sỏi mật, đừng nghĩ là bạn đã có miễn dịch với nó. Sỏi mật thường xuất hiện nhiều ở phụ nữ độ tuổi từ 20 đến 60. Tuy nhiên, chúng thường gặp ở cả hai giới sau tuổi 60.

Những yếu tố khác cũng sẽ làm tăng nguy cơ của bạn. Ví dụ như những người thừa cân thường dễ mắc hơn bởi thừa cân thường là kết quả của việc tiêu thụ quá nhiều đồ ăn giàu năng lượng và chất béo. Gen di truyền cũng là một yếu tố. Những người trong gia đình có tiền sử sỏi mật cũng có nguy cơ cao hơn.

Không có một cách chắn chắn nào có thể phòng ngừa được sỏi mật nhưng bạn có thể thực hiện những bước sao để bảo vệ bản thân: Chế độ ăn và giảm cân đóng một vai trò rất quan trọng. Thực hiện một chế độ ăn kiêng giảm những thực phẩm giàu chất béo và tăng thức phẩm có nguồn gốc thực vật cũng như tập luyện thường xuyên giúp bạn duy trì được cân nặng phù hợp.

Nhưng cố gắng tránh khỏi việc giảm cân quá nhanh vì điều này cũng dẫn đến hình thành sỏi mật. Đặt mục tiêu giảm cân chỉ từ nửa cân đến một cân trong vòng 1 tuần.

Sỏi mật không phải bao giờ cũng là vấn đề nghiêm trọng

Sỏi tuy đã được hình thành nhưng không phải lúc nào cũng cần được loại bỏ. Nếu chúng không ảnh hưởng đến chức năng của túi mật và không gây bất kì dấu hiệu nào thì không cần phải loại bỏ chúng.

Tuy nhiên, nếu những triệu chứng nặng lên, lựa chọn tốt nhất là cắt túi mật, cũng chính là loại bỏ sỏi. Phẫu thuật cắt túi mật là một trong những thủ thuật phổ biến nhất. Bệnh nhân có thể nhanh chóng hồi phục và quay lại với cuộc sống hằng ngày chỉ trong vài ngày.

Cuộc sống khi không có túi mật

Khi túi mật của bạn đã bị cắt, bạn vẫn có thể sống một cuộc sống hoàn toàn khỏe mạnh. Mật sẽ chảy thẳng vào gan và ruột mà không cần phải tích trữ. Tuy nhiên, mật sẽ ít đặc hơn, do vậy, bạn sẽ thường bị tiêu chảy. Bạn có thể làm chủ được vấn đề này bằng cách ăn chế độ ăn ít chất béo hơn để mật tiết ra ít hơn và tăng cường lượng chất xơ trong khẩu phần.

Bình luận
Tin mới
  • 16/06/2025

    5 động tác tăng cơ chỉ trong 20 phút

    Để tăng cơ thường cần có chế độ ăn uống và kế hoạch tập luyện phù hợp, lâu dài. Tuy nhiên với chuỗi bài tập 20 phút dưới đây, bạn có thể tăng cơ bắp hiệu quả.

  • 16/06/2025

    Phụ huynh "đồng hành" cùng con mùa thi: Bí quyết giảm áp lực và tăng động lực

    Mùa thi luôn là thời điểm thử thách không chỉ đối với các thí sinh mà còn đối với phụ huynh. Khi kỳ thi chuyển cấp hay thi tốt nghiệp THPT đến gần, không khí gia đình thường trở nên căng thẳng, với những kỳ vọng lớn lao đặt lên vai các em học sinh.

  • 15/06/2025

    BMI: Liệu có còn là thước đo sức khỏe đáng tin cậy?

    Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.

  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

Xem thêm