Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chứng ngủ rũ – tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

Nhiều người than phiền rằng họ rất buồn ngủ vào ban ngày, cho dù buổi tối hôm trước vẫn ngủ đúng giờ và đủ giấc. Vậy đây có phải là chứng ngủ rũ hay không? Chứng bệnh này là gì?

Chứng ngủ rũ là gì?

Chứng ngủ rũ là một chứng rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến khả năng thức và ngủ của người mắc phải. Những người gặp phải chứng ngủ rũ có cảm giác buồn ngủ ban ngày quá mức, không thể kiểm soát được. Họ cũng có thể đột nhiên buồn ngủ bất cứ lúc nào, trong bất kỳ loại hoạt động nào đang diễn ra.

Trong một chu kỳ ngủ điển hình, chúng ta bước vào giai đoạn đầu của giấc ngủ, sau đó là giai đoạn ngủ sâu hơn, và cuối cùng (sau khoảng 90 phút) là giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM). Những người mắc chứng ngủ rũ đi vào giấc ngủ REM gần như ngay lập tức trong chu kỳ ngủ và đôi khi kể cả trong khi họ đang thức.

Chứng ngủ rũ được chia làm 2 loại:

  • Loại 1 - đi kèm với tình trạng mất trương lực cơ đột ngột, gây ra yếu và khiến bạn không thể kiểm soát cơ của bản thân (cataplexy).
  • Loại 2 - là chứng ngủ rũ không có cataplexy.
Các triệu chứng chứng ngủ rũ

Trong giấc ngủ REM, chúng ta có thể mơ và bị tê liệt cơ, điều này giải thích một số triệu chứng của chứng ngủ rũ. Những triệu chứng đó có thể bao gồm:

  • Buồn ngủ quá mức vào ban ngày. Nói chung, tình trạng này gây khó khăn trong thực hiện các hoạt động hàng ngày, ngay cả khi đã ngủ đủ giấc vào ban đêm. Việc thiếu năng lượng có thể khiến khó tập trung, suy giảm trí nhớ và cảm thấy chán nản hoặc kiệt sức.
  • Cataplexy. Điều này có thể gây ra các vấn đề từ nói lắp cho đến suy sụp toàn bộ cơ thể, tùy thuộc vào các cơ liên quan. Tình trạng này cũng thường được kích hoạt bởi những cảm xúc mãnh liệt như ngạc nhiên, cười hoặc tức giận.
  • Ảo giác. Những ảo giác có thể xảy ra bất cứ lúc nào và thường rất sống động và đáng sợ. Chúng chủ yếu là ảo thị, nhưng bất kỳ giác quan nào khác cũng đều có thể gặp phải. Nếu ảo giác xảy ra khi đang ngủ, chúng được gọi là ảo giác hypnagogic. Nếu ảo giác xảy ra khi thức dậy, chúng được gọi là ảo giác hypnopompic.
  • Tê liệt khi ngủ - bóng đè. Cơ thể không thể cử động hoặc nói khi đang ngủ hoặc thức dậy. Các đợt tê liệt thường kéo dài vài giây đến vài phút.
  • Giấc ngủ bị gián đoạn. Khó ngủ có thể xảy ra vào ban đêm vì những xuất hiện những giấc mơ rất thật, sống động; gặp phải các vấn đề về hô hấp hoặc chuyển động của cơ thể.

Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa biết điều gì gây ra chứng ngủ rũ. Một số giả thuyết cho rằng tình trạng này có liên quan đến nhiều yếu tố cùng kết hợp với nhau để gây ra các vấn đề trong não và làm rối loạn giai đoạn giấc ngủ REM.

Điều trị chứng ngủ rũ như thế nào?

Mặc dù hiện nay chứng ngủ rũ vẫn chưa có cách chữa trị, nhưng các triệu chứng của rối loạn này có thể được kiểm soát ở hầu hết những trường hợp nếu được điều trị bằng thuốc. Trong đó buồn ngủ được điều trị bằng các chất kích thích giống như amphetamine, còn các triệu chứng của giấc ngủ REM bất thường được điều trị bằng thuốc chống trầm cảm.

Gần đây đã có một loại thuốc mới được phê duyệt cho những người mắc chứng ngủ rũ có cataplexy. Thuốc này được gọi là sodium oxybate (thuốc Xyrem), giúp những người mắc chứng ngủ rũ có giấc ngủ ngon hơn, làm cho họ ít buồn ngủ hơn vào ban ngày. Ngoài ra, thuốc mới solriamfetol (Sunosi) đã được phê duyệt để giúp những người mắc chứng ngủ rũ tỉnh táo trong thời gian dài hơn. 

Một trong những yếu tố rất cần thiết khác chính là điều chỉnh lối sống như tránh dùng caffeine, rượu, nicotine và các bữa ăn nặng, điều chỉnh lịch trình giấc ngủ, lên lịch ngủ trưa (dài 10 - 15 phút), thiết lập lịch tập thể dục cũng như những bữa ăn khoa học để giúp giảm triệu chứng.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hiện tượng BÓNG ĐÈ!

 

Bình luận
Tin mới
  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa giúp làm dịu triệu chứng bệnh chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

Xem thêm