Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản xảy ra khi các tĩnh mạch ở phần thấp thực quản bị giãn và vỡ ra gây chảy máu, có thể gây nhiều biến chứng phức tạp và đe dọa tính mạng.

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Thực quản là ống cơ nối từ miệng xuống dạ dày. Các tĩnh mạch ở phấn thấp thực quản có thể bị giãn khi lưu lượng máu đến gan bị giảm. Điều này có thể là do mô sẹo hoặc một cục máu đông.

Khi dòng máu bị tắc nghẽn, máu tích tụ trong mạch máu khác gần đó, bao gồm cả những mạch máu ở phần dưới của thực quản. Tuy nhiên, các tĩnh mạch nhỏ hơn nhiều và không có khả năng mang theo một lượng lớn máu. Vì vậy chúng bị giãn và phồng lên khi lưu lượng máu tăng lên.   

Các tĩnh mạch phồng lên được gọi là giãn tĩnh mạch thực quản.

Giãn tĩnh mạch thực quản có gây rò rỉ máu và cuối cùng có thể vỡ. Điều này có thể dẫn đến chảy máu nặng và các biến chứng đe dọa tính mạng. Khi đó hãy đến phòng cấp cứu gần nhất hoặc gọi 115.

Triệu chứng

Giãn tĩnh mạch thực quản có thể không gây ra triệu chứng nào trừ khi chúng bị vỡ. Khi đó, bạn có thể xuất hiện các triệu chứng:

  • Nôn ra máu
  • Đau bụng
  • Chóng mặt
  • Ỉa phân đen
  • Ỉa ra máu (một vài trường hợp hiếm gặp)
  • Sốc (ở những trường hợp nặng, do mất quá nhiều máu)

Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào kể trên.

Nguyên nhân

Tĩnh mạch cửa vận chuyển máu từ một số cơ quan trong đường tiêu hóa đến gan. Giãn tĩnh mạch thực quản là một hậu quả trực tiếp của tình trạng áp lực cao trong tĩnh mạch cửa. Tình trạng này được gọi là tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Nó gây ra tích tụ máu trong các mạch máu gần đó, bao gồm cả những tĩnh mạch trong thực quản của bạn. Tĩnh mạch bắt đầu giãn ra và phồng lên do tăng lưu lượng máu.

Xơ gan là nguyên nhân thường gặp nhất của tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Xơ gan có thể phát triển do nghiện rượu hoặc các nhiễm trùng nặng, ví dụ như viêm gan. Một nguyên nhân khác có thể gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa là huyết khối (cục máu đông trong tĩnh mạch cửa).

Một vài trường hợp hiếm gặp, tăng áp lực tĩnh mạch cửa có thể không tìm ra nguyên nhân, được đề cập đến là tăng áp lực tĩnh mạch cửa vô căn.

Yếu tố nguy cơ

Giãn tĩnh mạch thực quản có thể gây chảy máu nếu:

  • Giãn tĩnh mạch thực quản lớn
  • Tăng áp lực tĩnh mạch cửa
  • Xơ gan nặng
  • Nhiễm khuẩn
  • Nghiện rượu

Hãy nói chuyện với bác sĩ về nguy cơ của bạn, đặc biệt là nếu bạn có tiền sử gia đình về bệnh gan.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thực quản, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và hỏi thông tin về các triệu chứng của bạn. Họ cũng có thể sử dụng một hoặc nhiều hơn các xét nghiệm sau đây để xác định chẩn đoán:

  • Xét nghiệm máu
  • Nội soi thực quản
     
  • Chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ để quan sát hình ảnh của gan và các tĩnh mạch ở phần thấp của thực quản

Điều trị

Mục đích chính của điều trị giãn tĩnh mạch thực quản là ngăn chặn biến chứng vỡ và chảy máu.

Kiểm soát tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa bằng các thuốc chẹn beta, tiêm thuốc làm xơ hóa các tĩnh mạch thực quản bị giãn qua nội soi, thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi.

Bạn có thể cần điều trị nhiều hơn nếu như các tĩnh mạch này đã vỡ.

Sau khi các tĩnh mạch bị vỡ và chảy máu

Các bác sĩ cũng có thể sử dụng thủ thuật tiêm xơ hoặc thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi khi chúng bắt đầu bị chảy máu.

Một lựa chọn khác đó là nối thông giữa tĩnh mạch cửa và tình mạch gan để làm giảm áp lực của tĩnh mạch cửa.

Ở một vài trường hợp hiếm gặp, việc cấy ghép gan có thể được tiến hành.

Tiên lượng

Nếu không được điều trị kịp thời, các tĩnh mạch thực quản vẫn tiếp tục chảy máu và có thể gây tử vong.

Sau khi được điều trị, bạn cần được theo dõi thường xuyên để đảm bảo việc điều trị thành công.

Phòng bệnh

Cách tốt nhất để ngăn ngừa giãn tĩnh mạch thực quản là điều trị nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Nếu bạn có bệnh gan, hãy xem xét các biện pháp phòng ngừa sau đây để làm giảm nguy cơ phát triển giãn tĩnh mạch thực quản:

  • Chế độ ăn lành mạnh bao gồm phần lớn các protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau xanh
     
  • Ngừng uống rượu
  • Duy trì cân nặng hợp lí
  • Giảm nguy cơ viêm gan bằng cách quan hệ tình dục an toàn. Không dùng chung kim tiêm hay dao cạo, và tránh tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể của người bệnh.

Điều quan trọng là nếu bạn bị giãn tĩnh mạch thực quản, bạn cần đến bác sĩ kiểm tra thường xuyên.

Gọi 115 hoặc đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn nghĩ rằng các tĩnh mạch thực quản của bạn đã bị vỡ. Chảy máu do vỡ tĩnh mạch thực quản có thể gây những biến chứng phức tạp và đe dọa đến tính mạng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Co thắt thực quản - rối loạn nhu động thực quản

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm