Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản xảy ra khi các tĩnh mạch ở phần thấp thực quản bị giãn và vỡ ra gây chảy máu, có thể gây nhiều biến chứng phức tạp và đe dọa tính mạng.

Chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Thực quản là ống cơ nối từ miệng xuống dạ dày. Các tĩnh mạch ở phấn thấp thực quản có thể bị giãn khi lưu lượng máu đến gan bị giảm. Điều này có thể là do mô sẹo hoặc một cục máu đông.

Khi dòng máu bị tắc nghẽn, máu tích tụ trong mạch máu khác gần đó, bao gồm cả những mạch máu ở phần dưới của thực quản. Tuy nhiên, các tĩnh mạch nhỏ hơn nhiều và không có khả năng mang theo một lượng lớn máu. Vì vậy chúng bị giãn và phồng lên khi lưu lượng máu tăng lên.   

Các tĩnh mạch phồng lên được gọi là giãn tĩnh mạch thực quản.

Giãn tĩnh mạch thực quản có gây rò rỉ máu và cuối cùng có thể vỡ. Điều này có thể dẫn đến chảy máu nặng và các biến chứng đe dọa tính mạng. Khi đó hãy đến phòng cấp cứu gần nhất hoặc gọi 115.

Triệu chứng

Giãn tĩnh mạch thực quản có thể không gây ra triệu chứng nào trừ khi chúng bị vỡ. Khi đó, bạn có thể xuất hiện các triệu chứng:

  • Nôn ra máu
  • Đau bụng
  • Chóng mặt
  • Ỉa phân đen
  • Ỉa ra máu (một vài trường hợp hiếm gặp)
  • Sốc (ở những trường hợp nặng, do mất quá nhiều máu)

Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào kể trên.

Nguyên nhân

Tĩnh mạch cửa vận chuyển máu từ một số cơ quan trong đường tiêu hóa đến gan. Giãn tĩnh mạch thực quản là một hậu quả trực tiếp của tình trạng áp lực cao trong tĩnh mạch cửa. Tình trạng này được gọi là tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Nó gây ra tích tụ máu trong các mạch máu gần đó, bao gồm cả những tĩnh mạch trong thực quản của bạn. Tĩnh mạch bắt đầu giãn ra và phồng lên do tăng lưu lượng máu.

Xơ gan là nguyên nhân thường gặp nhất của tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Xơ gan có thể phát triển do nghiện rượu hoặc các nhiễm trùng nặng, ví dụ như viêm gan. Một nguyên nhân khác có thể gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa là huyết khối (cục máu đông trong tĩnh mạch cửa).

Một vài trường hợp hiếm gặp, tăng áp lực tĩnh mạch cửa có thể không tìm ra nguyên nhân, được đề cập đến là tăng áp lực tĩnh mạch cửa vô căn.

Yếu tố nguy cơ

Giãn tĩnh mạch thực quản có thể gây chảy máu nếu:

  • Giãn tĩnh mạch thực quản lớn
  • Tăng áp lực tĩnh mạch cửa
  • Xơ gan nặng
  • Nhiễm khuẩn
  • Nghiện rượu

Hãy nói chuyện với bác sĩ về nguy cơ của bạn, đặc biệt là nếu bạn có tiền sử gia đình về bệnh gan.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thực quản, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và hỏi thông tin về các triệu chứng của bạn. Họ cũng có thể sử dụng một hoặc nhiều hơn các xét nghiệm sau đây để xác định chẩn đoán:

  • Xét nghiệm máu
  • Nội soi thực quản
     
  • Chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ để quan sát hình ảnh của gan và các tĩnh mạch ở phần thấp của thực quản

Điều trị

Mục đích chính của điều trị giãn tĩnh mạch thực quản là ngăn chặn biến chứng vỡ và chảy máu.

Kiểm soát tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa bằng các thuốc chẹn beta, tiêm thuốc làm xơ hóa các tĩnh mạch thực quản bị giãn qua nội soi, thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi.

Bạn có thể cần điều trị nhiều hơn nếu như các tĩnh mạch này đã vỡ.

Sau khi các tĩnh mạch bị vỡ và chảy máu

Các bác sĩ cũng có thể sử dụng thủ thuật tiêm xơ hoặc thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi khi chúng bắt đầu bị chảy máu.

Một lựa chọn khác đó là nối thông giữa tĩnh mạch cửa và tình mạch gan để làm giảm áp lực của tĩnh mạch cửa.

Ở một vài trường hợp hiếm gặp, việc cấy ghép gan có thể được tiến hành.

Tiên lượng

Nếu không được điều trị kịp thời, các tĩnh mạch thực quản vẫn tiếp tục chảy máu và có thể gây tử vong.

Sau khi được điều trị, bạn cần được theo dõi thường xuyên để đảm bảo việc điều trị thành công.

Phòng bệnh

Cách tốt nhất để ngăn ngừa giãn tĩnh mạch thực quản là điều trị nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Nếu bạn có bệnh gan, hãy xem xét các biện pháp phòng ngừa sau đây để làm giảm nguy cơ phát triển giãn tĩnh mạch thực quản:

  • Chế độ ăn lành mạnh bao gồm phần lớn các protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau xanh
     
  • Ngừng uống rượu
  • Duy trì cân nặng hợp lí
  • Giảm nguy cơ viêm gan bằng cách quan hệ tình dục an toàn. Không dùng chung kim tiêm hay dao cạo, và tránh tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể của người bệnh.

Điều quan trọng là nếu bạn bị giãn tĩnh mạch thực quản, bạn cần đến bác sĩ kiểm tra thường xuyên.

Gọi 115 hoặc đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn nghĩ rằng các tĩnh mạch thực quản của bạn đã bị vỡ. Chảy máu do vỡ tĩnh mạch thực quản có thể gây những biến chứng phức tạp và đe dọa đến tính mạng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Co thắt thực quản - rối loạn nhu động thực quản

Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm