Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấy ghép tủy xương - Phần 1

Ghép tủy xương là một kĩ thuật y tế được thực hiện để thay thế tủy xương đã bị hư hỏng hoặc bị phá hủy do bệnh tật, nhiễm trùng hoặc hóa trị.

Ghép tủy xương là gì?

Tủy xương là những mô mềm, xốp nằm trong các xương lớn (như xương ức, xương chậu, xương sườn và cột sống), từ đây các tế bào máu được sản sinh. Các tế bào máu được tạo ra bao gồm:

  • Hồng cầu, mang oxy và chất dinh dưỡng khắp cơ thể
  • Bạch cầu chống lại nhiễm khuẩn
  • Tiểu cầu, có vai trò trong quá trình đông máu.

Tuỷ xương chứa các tế bào gốc tạo máu đa năng (pluripotential hemopoietic stem cell). Các tế bào này sinh sản liên tục trong suốt cuộc đời. Một phần nhỏ sẽ được giữ lại như là các tế bào nguồn, tuy rằng số lượng sẽ giảm dần theo tuổi. Phần lớn được biệt hoá thành các tế bào máu khác nhau.

Cấy ghép tủy xương bao gồm việc cấy ghép các tế bào gốc, các tế bào gốc sẽ di chuyển đến tủy xương là nơi chúng tạo ra các tế bào máu mới và kích thích sự phát triển của tủy mới. Cấy ghép tủy xương thay thế tế bào gốc bị hư hỏng bằng các tế bào khỏe mạnh. Điều này giúp cơ thể bạn tạo ra đủ số lượng tế bào máu hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu tham gia các quá trình sinh lí chống nhiễm trùng, rối loạn chảy máu hoặc thiếu máu.

Tế bào gốc khỏe mạnh có thể được người khác hiến tặng, hoặc bạn có thể sử dụng tế bào gốc của chính mình. Trong những trường hợp như vậy, tế bào gốc có thể lấy ra trước khi bạn bắt đầu quá trình hóa trị hoặc xạ trị. Những tế bào gốc khỏe mạnh sau đó được lưu trữ và sử dụng trong cấy ghép.

Tại sao bạn cần cấy ghép tủy xương

Việc cấy ghép tủy xương được thực hiện khi tủy xương không còn duy trì được chức năng sinh lí bình thường. Nguyên nhân thường do nhiễm trùng mạn tính, bệnh tật hoặc điều trị ung thư. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

  • Thiếu máu bất sản, là một rối loạn trong đó tủy xương ngừng tạo ra các tế bào máu mới
  • Các bệnh ung thư ảnh hưởng đến tủy xương, chẳng hạn như bệnh bạch cầu, u lympho và đa u tủy
  • Tủy xương bị hư hỏng do điều trị hóa trị
  • Giảm bạch cầu bẩm sinh, là một rối loạn di truyền gây nhiễm trùng thường xuyên
  • Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, là một rối loạn máu di truyền gây nên hình dạng bất thường của các tế bào hồng cầu.
  • Thalassaemia, là một rối loạn máu di truyền, cơ thể tạo ra một dạng hemoglobin bất thường (hemoglobin là một phần quan trọng của các tế bào hồng cầu)

Các biến chứng liên quan đến cấy ghép tủy xương là gì?

Ghép tủy xương được coi là một kỹ thuật y tế và bất kì thủ thuật nào cũng có những rủi ro. Đó là

  • Tụt huyết áp
  • Đau đầu
  • Buồn nôn
  • Đau
  • Khó thở
  • Ớn lạnh
  • Sốt

Các triệu chứng trên thường ngắn hạn, nhưng ghép tủy xương có thể gây ra các biến chứng. Cơ hội phát triển các biến chứng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: tuổi, sức khỏe tổng quát, các bệnh đang điều trị, loại cấy ghép của bạn.

Biến chứng có thể nhẹ hoặc rất nghiêm trọng và có thể bao gồm:

  • Tình trạng tế bào ghép tấn công cơ thể của bạn (GVHD)
  • Cấy ghép thất bại, xảy ra khi các tế bào cấy ghép không sản xuất ra các tế bào mới
  • Chảy máu tại phổi, não và các mô cơ quan khác của cơ thể
  • Đục thủy tinh thể
  • Tổn thương các cơ quan quan trọng
  • Mãn kinh sớm
  • Thiếu máu, xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ số lượng tế bào hồng cầu
  • Nhiễm trùng
  • Buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy
  • Viêm và đau nhức niêm mạc miệng, cổ họng và dạ dày

Trao đổi với bác sĩ nếu bạn thấy có bất kì triệu chứng bất thường nào sau quá trình cấy ghép.

Mời các bạn đón đọc bài viết "Cấy ghép tủy xương - Phần 2" tại website Viện Y học ứng dụng Việt Nam

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thiếu máu bất sản (suy tủy xương)

Bs. Nguyễn Thế Võ -Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm