Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cắt amidan, cần có chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa

Viêm amidan là một bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa, lạnh, ẩm ướt, mưa. Tuy đây là một bệnh lành tính, nhưng nếu không chữa trị kịp thời và dứt điểm sẽ dẫn tới nguy cơ viêm nhiễm toàn bộ vùng họng, ung thư amidan, ngưng thở khi ngủ, viêm màng tim, viêm khớp, viêm mũi xoang…

Amidan có vai trò gì đối với cơ thể

Amidan (A) một tổ chức lympho tập trung lại thành đám nằm ở 2 bên thành họng tạo nên một vòng bạch huyết (vòng bạch huyết Waldayer) bao gồm A vòm họng mà người ta gọi là V.A (Vegetaion adenoide), amidan khẩu cái và A đáy lưỡi. Khi nói A tức là muốn nói amidan khẩu cái. Bình thường, tổ chức amidan sẽ teo dần bắt đầu từ khi tuổi dậy thì cho đến tuổi trưởng thành. Khi tuổi đã cao, amidan gần như xơ teo gần hết. Về chức năng sinh lý, amidan đóng một vai trò sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể.

Có nghĩa là sẽ tạo ra kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh đường hô hấp trên, đặc biệt là chống lại tác nhân gây nhiễm trùng xâm nhập vào cơ thể theo đường mũi, họng.

Vì vậy, vai trò của amidan vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống đường hô hấp trên khi chúng chưa lâm bệnh.

Thường gặp nhất là viêm amidan cấp tính hoặc viêm mạn tính.

Nhận biết viêm amidan

Cần đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa khi có biểu hiện viêm amidan.

Khô họng, hơi thở có mùi: Do các vi khuẩn tích tụ ở amidan và các dịch mủ tồn đọng, thường đi kèm với một số triệu chứng như hơi thở có mùi, khô họng, ngứa họng, cảm giác họng có dị vật.

Amidan phì đại: Hay gặp ở trẻ em, đôi khi gây khó khăn trong ăn uống, giọng nói không rõ ràng (giọng ngậm hạt thị), hệ hô hấp không thông thoát hoặc gây ngáy khi ngủ hoặc thậm chí ngưng thở khi ngủ.

Nếu amidan phì đại quá mức có thể dẫn đến việc rối loạn cộng hưởng hơi thở, tiếng nói và nuốt. Amidan có hiện tượng xuất huyết, hốc miệng có những chấm mủ trắng hoặc vàng. Xuất hiện hạch bạch huyết trong cổ, đặc biệt là hạch bạch huyết ở thành sau họng, có thể đỏ, sưng to và đau, lượng tế bào bạch huyết tăng đáng kể.

Phản ứng phụ: Khi bị viêm amidan, dịch tiết ra sẽ đi xuống dạ dày, các độc tố tiết ra được hấp thụ và gây phản ứng phụ toàn thân như sốt, khó tiêu, chán ăn, mệt mỏi, sụt cân, đau đầu và một số triệu chứng khác.

Biến chứng của viêm amidan

Viêm amidan nếu không được chữa trị sẽ dễ gây viêm tấy, dẫn đến áp-xe gây đau họng, khó nuốt, nói không ra tiếng, đau đầu, sốt cao, hơi thở có mùi hôi, chảy nước dãi do không thể nuốt được, há miệng hạn chế.

Độc tố của liên cầu khuẩn tiết ra khiến bệnh nhân nổi ban, nổi hạch, đau họng, nhức đầu, nôn mửa, sốt cao, amidan sưng to, họng đỏ, lưỡi đỏ, nhịp tim nhanh.

Có trường hợp gặp phải các biến chứng cấp, viêm nội tâm mạc, biến chứng viêm tai giữa, viêm mũi xoang. Sau biến chứng viêm khớp thường dẫn đến bệnh lý màng tim. Viêm cầu thận sau viêm amidan và có thể chuyển thành viêm thận cấp rất đáng lo ngại.

Rối loạn nhịp thở khi ngủ do amidan phì đại, nếu đồng thời có VA phì đại sẽ xuất hiện triệu chứng ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ…

Viêm amidan nếu không được chữa trị sẽ sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm.

Có nên cắt amidan hay không?

Trên thực tế, chỉ định cắt amidan là rất hạn chế vì amidan có nhiều lợi ích đối với cơ thể, nhất là trẻ em. Đa số các trường hợp viêm amidan nhẹ và không cần thiết phải cắt.

Khi amidan bị viêm nhiễm nhiều, vì amidan hoàn toàn không còn lợi ích cho cơ thể thì mới nghĩ đến cắt bỏ. Người bệnh bị viêm amidan cần đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng điều trị đúng cách hoặc chỉ định cắt  nếu cần thiết.

Chỉ định cắt amidan trong những trường hợp sau: Viêm amidan nhiều đợt cấp từ 5 - 6 lần trong vòng một năm hoặc viêm amidan gây nên những biến chứng: viêm tai giữa, hoặc biến chứng nặng như: thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận...

Amidan có kích thước quá to, cản trở ăn uống, gây ra ngủ ngáy, gây ngưng thở lúc ngủ hoặc gây nhiễm khuẩn tái phát nhiều lần, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người bệnh.

Viêm amidan mạn tính kéo dài, đã điều trị nội khoa tích cực trong 4 - 6 tuần nhưng bệnh nhân vẫn đau họng, viêm hạch cổ, hơi thở hôi. Áp-xe quanh amidan và có ít nhất một lần phải nhập viện điều trị.

Ngoài ra, cắt amidan còn được chỉ định khi có nhiều ngóc ngách của amidan chứa nhiều chất tiết gây hôi miệng (sỏi amidan), nuốt vướng hoặc nghi ngờ khối u ác tính.

Cắt amidan cũng là một phẫu thuật, có thể tiềm ẩn những tai biến khó lường trước được mặc dù hiện nay việc tiến hành thủ thuật cắt amidan bằng nhiều phương pháp hiện đại hơn (cắt bằng dao điện, bằng tia laser…). Vì vậy, cần đề phòng một số tác dụng phụ như do thuốc gây mê (gây dị ứng, sốc phản vệ,…), chảy máu sau cắt hoặc rất hiếm gặp là ảnh hưởng đến phát âm… Do đó rất cần có chỉ định chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Thời tiết thay đổi đột ngột, viêm amiđan hốc mủ dễ tái phát.

BS. Phạm Thắng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 03/10/2024

    Tại sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần bổ sung vitamin D3?

    Vitamin D có những vai trò rất quan trọng trọng việc hấp thu canxi, tham gia vào nhiều chức năng khác như tạo xương, miễn dịch, tăng trưởng. Việc thiếu hay thừa vitamin D đều để lại những ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Bổ sung vitamin D là điều được nhiều chuyên gia y tế khuyến cáo, tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ - trong đó vitamin D3 là dạng bổ sung được khuyến nghị tốt nhất.

  • 02/10/2024

    Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm sau mưa lũ

    Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, khi trời mưa nhiều, độ ẩm tăng cao sẽ tạo môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn sinh sôi, do đó thức ăn dễ bị ôi, thiu, mốc và sinh ra độc tố gây ngộ độc thực phẩm.

  • 02/10/2024

    Cần lưu ý gì khi tiêm vaccine Qdenga phòng sốt xuất huyết?

    Vaccine Qdenga đang được khuyến nghị tiêm cho trẻ em trên 4 tuổi và người lớn để phòng chống sốt xuất huyết, cùng tìm hiểu về loại vaccine này qua bài viết sau đây.

  • 01/10/2024

    Tác động của Vitamin D với sức khỏe

    Vitamin D (còn được gọi là calciferol) là một loại vitamin tan trong dầu, có mặt trong một số thực phẩm tự nhiên. Vitamin D cũng được sản xuất nội sinh khi tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời chiếu vào da và kích thích quá trình tổng hợp vitamin D.

  • 30/09/2024

    Thừa cân béo phì ở trẻ em

    Về định nghĩa, thừa cân là tình trạng cân nặng vượt quá cân nặng “nên có” so với chiều cao. Còn béo phì là tình trạng tích lũy mỡ ở mức vượt quá và không bình thường một cách cục bộ hay toàn thể tới mức ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ.

  • 30/09/2024

    Suy thận ở trẻ em

    Suy thận ở trẻ em tuy hiếm gặp nhưng lại là bệnh lý cần phải được điều trị tích cực ở trẻ. Có 2 loại suy thận là cấp tính và mạn tính. Dấu hiệu nào để nhận biết suy thận ở trẻ? Cùng Bác sĩ của Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu qua bài viết sau đây.

  • 29/09/2024

    Ho do viêm thực quản ái toan là gì?

    Viêm thực quản ái toan là tình trạng mạn tính của hệ miễn dịch, do dị ứng thực phẩm gây ra, biểu hiện với nhiều triệu chứng khác nhau. Ở một số người, viêm thực quản ái toan không được kiểm soát có thể gây ho. Những người bị viêm thực quản ái toan chủ yếu ho do dị ứng hoặc hen suyễn, đồng thời cũng có thể do trào ngược axit.

  • 29/09/2024

    Nguy cơ của việc thiếu hụt Vitamin K2 ở trẻ em

    Vitamin K2, một dưỡng chất ít được biết đến nhưng có vai trò vô cùng quan trọng, đối với sức khỏe của trẻ em, đặc biệt là trong sự phát triển của xương và tim mạch. Thiếu hụt vitamin K2 có thể gây nên nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là trong giai đoạn tăng trưởng quan trọng của trẻ em. Mặc dù vậy, việc thiếu hụt Vitamin K2 còn chưa được chú ý đúng mức với cộng đồng và ngay cả giới chuyên môn nhi khoa.

Xem thêm