Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cắt amidan, cần có chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa

Viêm amidan là một bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa, lạnh, ẩm ướt, mưa. Tuy đây là một bệnh lành tính, nhưng nếu không chữa trị kịp thời và dứt điểm sẽ dẫn tới nguy cơ viêm nhiễm toàn bộ vùng họng, ung thư amidan, ngưng thở khi ngủ, viêm màng tim, viêm khớp, viêm mũi xoang…

Amidan có vai trò gì đối với cơ thể

Amidan (A) một tổ chức lympho tập trung lại thành đám nằm ở 2 bên thành họng tạo nên một vòng bạch huyết (vòng bạch huyết Waldayer) bao gồm A vòm họng mà người ta gọi là V.A (Vegetaion adenoide), amidan khẩu cái và A đáy lưỡi. Khi nói A tức là muốn nói amidan khẩu cái. Bình thường, tổ chức amidan sẽ teo dần bắt đầu từ khi tuổi dậy thì cho đến tuổi trưởng thành. Khi tuổi đã cao, amidan gần như xơ teo gần hết. Về chức năng sinh lý, amidan đóng một vai trò sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể.

Có nghĩa là sẽ tạo ra kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh đường hô hấp trên, đặc biệt là chống lại tác nhân gây nhiễm trùng xâm nhập vào cơ thể theo đường mũi, họng.

Vì vậy, vai trò của amidan vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống đường hô hấp trên khi chúng chưa lâm bệnh.

Thường gặp nhất là viêm amidan cấp tính hoặc viêm mạn tính.

Nhận biết viêm amidan

Cần đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa khi có biểu hiện viêm amidan.

Khô họng, hơi thở có mùi: Do các vi khuẩn tích tụ ở amidan và các dịch mủ tồn đọng, thường đi kèm với một số triệu chứng như hơi thở có mùi, khô họng, ngứa họng, cảm giác họng có dị vật.

Amidan phì đại: Hay gặp ở trẻ em, đôi khi gây khó khăn trong ăn uống, giọng nói không rõ ràng (giọng ngậm hạt thị), hệ hô hấp không thông thoát hoặc gây ngáy khi ngủ hoặc thậm chí ngưng thở khi ngủ.

Nếu amidan phì đại quá mức có thể dẫn đến việc rối loạn cộng hưởng hơi thở, tiếng nói và nuốt. Amidan có hiện tượng xuất huyết, hốc miệng có những chấm mủ trắng hoặc vàng. Xuất hiện hạch bạch huyết trong cổ, đặc biệt là hạch bạch huyết ở thành sau họng, có thể đỏ, sưng to và đau, lượng tế bào bạch huyết tăng đáng kể.

Phản ứng phụ: Khi bị viêm amidan, dịch tiết ra sẽ đi xuống dạ dày, các độc tố tiết ra được hấp thụ và gây phản ứng phụ toàn thân như sốt, khó tiêu, chán ăn, mệt mỏi, sụt cân, đau đầu và một số triệu chứng khác.

Biến chứng của viêm amidan

Viêm amidan nếu không được chữa trị sẽ dễ gây viêm tấy, dẫn đến áp-xe gây đau họng, khó nuốt, nói không ra tiếng, đau đầu, sốt cao, hơi thở có mùi hôi, chảy nước dãi do không thể nuốt được, há miệng hạn chế.

Độc tố của liên cầu khuẩn tiết ra khiến bệnh nhân nổi ban, nổi hạch, đau họng, nhức đầu, nôn mửa, sốt cao, amidan sưng to, họng đỏ, lưỡi đỏ, nhịp tim nhanh.

Có trường hợp gặp phải các biến chứng cấp, viêm nội tâm mạc, biến chứng viêm tai giữa, viêm mũi xoang. Sau biến chứng viêm khớp thường dẫn đến bệnh lý màng tim. Viêm cầu thận sau viêm amidan và có thể chuyển thành viêm thận cấp rất đáng lo ngại.

Rối loạn nhịp thở khi ngủ do amidan phì đại, nếu đồng thời có VA phì đại sẽ xuất hiện triệu chứng ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ…

Viêm amidan nếu không được chữa trị sẽ sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm.

Có nên cắt amidan hay không?

Trên thực tế, chỉ định cắt amidan là rất hạn chế vì amidan có nhiều lợi ích đối với cơ thể, nhất là trẻ em. Đa số các trường hợp viêm amidan nhẹ và không cần thiết phải cắt.

Khi amidan bị viêm nhiễm nhiều, vì amidan hoàn toàn không còn lợi ích cho cơ thể thì mới nghĩ đến cắt bỏ. Người bệnh bị viêm amidan cần đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng điều trị đúng cách hoặc chỉ định cắt  nếu cần thiết.

Chỉ định cắt amidan trong những trường hợp sau: Viêm amidan nhiều đợt cấp từ 5 - 6 lần trong vòng một năm hoặc viêm amidan gây nên những biến chứng: viêm tai giữa, hoặc biến chứng nặng như: thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận...

Amidan có kích thước quá to, cản trở ăn uống, gây ra ngủ ngáy, gây ngưng thở lúc ngủ hoặc gây nhiễm khuẩn tái phát nhiều lần, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người bệnh.

Viêm amidan mạn tính kéo dài, đã điều trị nội khoa tích cực trong 4 - 6 tuần nhưng bệnh nhân vẫn đau họng, viêm hạch cổ, hơi thở hôi. Áp-xe quanh amidan và có ít nhất một lần phải nhập viện điều trị.

Ngoài ra, cắt amidan còn được chỉ định khi có nhiều ngóc ngách của amidan chứa nhiều chất tiết gây hôi miệng (sỏi amidan), nuốt vướng hoặc nghi ngờ khối u ác tính.

Cắt amidan cũng là một phẫu thuật, có thể tiềm ẩn những tai biến khó lường trước được mặc dù hiện nay việc tiến hành thủ thuật cắt amidan bằng nhiều phương pháp hiện đại hơn (cắt bằng dao điện, bằng tia laser…). Vì vậy, cần đề phòng một số tác dụng phụ như do thuốc gây mê (gây dị ứng, sốc phản vệ,…), chảy máu sau cắt hoặc rất hiếm gặp là ảnh hưởng đến phát âm… Do đó rất cần có chỉ định chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Thời tiết thay đổi đột ngột, viêm amiđan hốc mủ dễ tái phát.

BS. Phạm Thắng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm