Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách làm giảm phù tự nhiên không cần dùng thuốc

Phù là tình trạng xảy ra khi có quá nhiều dịch tích tụ trong cơ thể. Dịch thường sẽ bị tích tụ trong hệ tuần hoàn hoặc trong các mô hoặc các khoang. Phù có thể khiến bàn tay, bàn chân, mắt cá và cẳng chân của bạn sưng to lên.

Có rất nhiều nguyên nhân gây phù, bao gồm:

  • Thay đổi hormone: phù có thể xảy ra trong quá trình mang thai hoặc trước chu kỳ kinh nguyệt do sự thay đổi của một số hormone trong cơ thể, ví dụ như progesterone
  • Thiếu vận động: những người ít vận động (cho dù là do tình trạng bệnh lý hoặc do đặc thù công việc) cũng có thể bị phù, đặc biệt là ở cẳng chân.
  • Bệnh thận: vì thận chịu trách nhiệm duy trì lượng dịch trong cơ thể, nên những người bị bệnh thận mạn tính thường sẽ bị phù
  • Suy tim: nếu tim không thể bơm đủ máu đi khắp cơ thể do bị suy, bạn có thể sẽ bị tích tụ dịch ở phổi, cánh tay và chân.
  • Tổn thương các mao mạch: có thể khiến dịch trong lòng mạch đi vào các tế bào, dẫn đến phù
  • Các vấn đề về hệ bạch huyết: hệ bạch huyết đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe hệ miễn dịch và cân bằng điện giải. Chấn thương, nhiễm trùng, một số loại ung thư và thậm chí là điều trị ung thư khu trú cũng có thể gây ra các vấn đề với hệ bạch huyết, dẫn đến tích tụ dịch và sưng phù
  • Béo phì: béo phì có thể sẽ đi kèm với việc tích nước ở khu vực giữ cơ thẻ, cánh tay và cẳng chân
  • Suy dinh dưỡng: thiếu protein nghiêm trọng có thể được đặc trưng bởi tình trạng tích nước và trương phồng ở vùng dạ dày.
  • Nhiễm trùng: một số tình trạng nhiễm trùng có thể gây viêm và sưng phù – đây là đáp ứng miễn dịch bình thường của cơ thể.
  • Dị ứng: khi cơ thể phát hiện ra các kháng nguyên, sẽ giải phóng ra một chất gọi là histamine, khiến dịch tiết vào các mao mạch đến các mô xung quanh, dẫn đến tình trạng viêm và sưng phù tạm thời
  • Dùng thuốc: một số loại thuốc, ví dụ như thuốc tránh thai, corticosteroid, NSAIDs, thuốc chẹn kênh canxi và một số loại thuốc điều trị tiểu đường có thể làm tăng tình trạng phù.

Mặc dù phù có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng khác nhau cần được điều trị, nhưng bạn cũng có thể giảm phù bằng nhiều cách đơn giản, miễn là tình trạng phù của bạn nhẹ và không bị các bệnh lý nền tiềm ẩn.

Dưới đây là các cách làm giảm phù phổ biến:

Ăn ít muối hơn

Muối được tạo thành từ natri và clo. Natri sẽ gắn với nước trong cơ thể và giúp duy trì sự cân bằng dịch trong cơ thể, cả ở bên trong và bên ngoài tế bào. Nếu bạn ăn các thức ăn nhiều muối, ví dụ như thực phẩm chế biến sẵn, có thể sẽ khiến cơ thể tích nước. Trên thực tế, những loại đồ ăn nhiều muối là nguồn cung cấp natri lớn nhất trong chế độ ăn của người phương Tây. Lời khuyên phổ biến nhất để làm giảm tình trạng phù là giảm tiêu thụ natri. Mặc dù có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tăng cường bổ sung natri có thể dẫn đến làm tăng tình trạng phù. Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố khác tham gia vào quá trình điều hòa dịch của cơ thể và ảnh hưởng của muối đến quá trình phù sẽ rất khác nhau giữa mỗi người.

Tăng hàm lượng magie

Magie là một khoáng chất rất quan trọng. Magie tham gia vào hơn 300 phản ứng enzyme khác nhau trong cơ thể. Ngoài ra, tăng hàm lượng magie cũng có thể giúp làm giảm tình trạng phù. Trên thực tế, một số nghiên cứu gợi ý rằng bổ sung magie có thể giúp làm giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt, bao gồm đầy bụng và phù. Ví dụ, một nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng bổ sung 250mg magie một ngày giúp cải thiện đáng kể triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt, bao gồm cả đầy bụng. Các nguồn cung cấp magie từ thực phẩm bao gồm các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám, chocolate đen và rau có lá xanh. Magie cũng có dưới dạng thực phẩm bổ sung.

Bổ sung nhiều vitamin B6

Vitamin B6 là một loại vitamin tan trong nước đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các tế bào hồng cầu, chuyển hóa protein, chức năng não bộ và tham gia hỗ trợ chức năng miễn dịch. Vitamin B6 cũng giúp điều hòa cân bằng dịch cơ thể và giúp làm giảm tình trạng phù. Rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy kết quả tương tự, và lưu ý rằng vitamin B6 phối hợp cùng với các vi chất dinh dưỡng khác, ví dụ như canxi có thể giúp làm giảm tình trạng chướng bụng của hội chứng tiền kinh nguyệt. Mặc dù chưa có đủ bằng chứng về việc liệu vitamin B6 có ảnh hưởng đến tình trạng phù không do hội chứng tiền kinh nguyệt hay không, nhưng bạn có thể dễ dàng bổ sung vitamin B6 bằng cách ăn những thực phẩm như chuối, khoai tây, đậu gà, hạt óc chó và cá ngừ.

Ăn nhiều thực phẩm giàu kali

Kali thực hiện rất nhiều chức năng quan trọng, đặc biệt là đối với chức năng tim mạch, co thắt cơ và chức năng thần kinh. Kali cũng rất quan trọng để duy trì khối lượng máu và cân bằng dịch thể, từ đó giúp làm giảm tình trạng phù. Kali sẽ có tác dụng đối ngược lại với natri để dự phòng tình trạng tích tụ dịch và phù, cũng như làm tăng lượng nước tiểu. Đáng chú ý, hạ kali máu có thể gây ảnh hưởng đến chức năng đường ruột, dẫn đến các vấn đề như đầy bụng hoặc khó chịu ở đường tiêu hóa. Do vậy, bổ sung đủ các thực phẩm giàu kali như chuối, bơ và cà chua là rất quan trọng để cân bằng dịch trong cơ thể.

Thử sử dụng hoa bồ công anh

Hoa bồ công anh từ lâu đã được sử dụng như một loại thuốc lợi tiểu tự nhiên trong y học cổ truyền. Các chất có tính lợi tiểu sẽ giúp làm giảm tình trạng phù, tích nước bằng cách tăng sản xuất nước tiểu. Nghiên cứu trên 17 người sử dụng 3 liều chiết xuất hoa bồ công anh trong vòng 24 giờ cho thấy tăng đáng kể lượng nước tiểu được sản xuất ra. Các nghiên cứu khác trong ống nghiệm và động vật đã chỉ ra rằng thành phần lợi tiểu của hoa bồ công anh có thể giúp bảo vệ khỏi tình trạng sỏi thận. Ngoài ra, hoa bồ công anh còn có các lợi ích khác, ví dụ như kháng virus, chống nấm và chống oxy hóa. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hoa bồ công anh.

Hạn chế lượng carb tinh chế

Các nguồn carb tinh chế như bánh mì trắng, mì ống và bánh quy thường chứa lượng carbohydrate rất cao hoặc được bổ sung thêm nhiều đường, trong khi đó lại chứa rất ít chất xơ và có thể dẫn đến tình trạng tăng vọt đường huyết và insulin. Tăng insulin có thể gây tích tụ natri bằng cách tăng khả năng tái hấp thu khoáng của thận. Tình trạng này sẽ dẫn đến tích tụ nhiều nước trong cơ thể và gây phù. Ngoài ra, gan và cơ dự trữ carbohydrate dưới dạng glycogen – một dạng đường có thể gắn được với nước. Vì mỗi gan glycogen có thể được dự trữ cùng với ít nhất 3 gam nước nên thực hiện chế độ ăn quá nhiều carbohydrate có thể gây phù. Tốt nhất nên lựa chọn chế độ ăn giàu chất xơ với ngũ cốc nguyên cám, ví dụ như quinoa, yến mạch, gạo lứt hoặc bánh mỳ nguyên cám.

Các cách khác để làm giảm tình trạng tích nước

Mặc dù chưa có đầy đủ bằng chứng về các biện pháp tự nhiên giúp làm giảm tình trạng phù, nhưng bạn vẫn có thể thử các cách sau đây:

  • Di chuyển: đi bộ và vận động nhẹ nhàng có thể sẽ hiệu quả trong việc giảm tình trạng phù ở một số khu vực, ví dụ như ở chi dưới. Nâng cao chân khi nằm cũng có thể sẽ giúp ích
  • Uống nhiều nước: nghe hơi vô lý nhưng một số người tin rằng tăng cường uống nước sẽ giúp làm giảm tình trạng phù.
  • Sử dụng các thành phần lợi tiểu tự nhiên: cỏ đuôi ngựa, bụp giấm (hibiscus), tỏi, cây thì là tây, râu ngô, cây tầm ma…

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bạn biết gì về tình trạng phù ở chân?

Ths. Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

  • 16/10/2025

    6 lý do ăn táo giúp bạn 'ít gặp bác sĩ'

    Táo không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe ấn tượng. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của việc ăn táo, cùng với các mẹo nhỏ để thưởng thức chúng một cách an toàn và hiệu quả.

  • 16/10/2025

    Ngủ đủ giấc: Chìa khóa nâng cao hiệu suất học tập hàng ngày

    Trong xã hội hiện đại, nhiều học sinh tin rằng việc cắt giảm giấc ngủ để có thêm thời gian học tập là cách hiệu quả để đạt thành tích cao. Tuy nhiên, quan niệm này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất học tập. Giấc ngủ không phải là thứ có thể hy sinh mà là nền tảng quan trọng giúp học sinh duy trì sự tập trung, cải thiện trí nhớ và nâng cao khả năng sáng tạo. Bài viết này sẽ khám phá tầm quan trọng của giấc ngủ đối với học sinh và cách xây dựng thói quen ngủ khoa học để tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 15/10/2025

    3 thay đổi thói quen ăn uống giúp tránh xa đột quỵ

    Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy có cách nào ngăn ngừa đột quỵ hay không?

  • 15/10/2025

    Bí quyết rạng ngời cho phụ nữ hiện đại

    Làn da rạng rỡ, căng tràn sức sống không chỉ là biểu hiện của vẻ đẹp bên ngoài mà còn phản ánh sức khỏe bên trong. Để có làn da rạng rỡ và duy trì vẻ đẹp lâu dài, phụ nữ hiện đại cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các phương pháp chăm sóc da khoa học. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp phụ nữ luôn tự tin và làm chậm quá trình lão hóa.

Xem thêm