Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách làm giảm phù tự nhiên không cần dùng thuốc

Phù là tình trạng xảy ra khi có quá nhiều dịch tích tụ trong cơ thể. Dịch thường sẽ bị tích tụ trong hệ tuần hoàn hoặc trong các mô hoặc các khoang. Phù có thể khiến bàn tay, bàn chân, mắt cá và cẳng chân của bạn sưng to lên.

Có rất nhiều nguyên nhân gây phù, bao gồm:

  • Thay đổi hormone: phù có thể xảy ra trong quá trình mang thai hoặc trước chu kỳ kinh nguyệt do sự thay đổi của một số hormone trong cơ thể, ví dụ như progesterone
  • Thiếu vận động: những người ít vận động (cho dù là do tình trạng bệnh lý hoặc do đặc thù công việc) cũng có thể bị phù, đặc biệt là ở cẳng chân.
  • Bệnh thận: vì thận chịu trách nhiệm duy trì lượng dịch trong cơ thể, nên những người bị bệnh thận mạn tính thường sẽ bị phù
  • Suy tim: nếu tim không thể bơm đủ máu đi khắp cơ thể do bị suy, bạn có thể sẽ bị tích tụ dịch ở phổi, cánh tay và chân.
  • Tổn thương các mao mạch: có thể khiến dịch trong lòng mạch đi vào các tế bào, dẫn đến phù
  • Các vấn đề về hệ bạch huyết: hệ bạch huyết đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe hệ miễn dịch và cân bằng điện giải. Chấn thương, nhiễm trùng, một số loại ung thư và thậm chí là điều trị ung thư khu trú cũng có thể gây ra các vấn đề với hệ bạch huyết, dẫn đến tích tụ dịch và sưng phù
  • Béo phì: béo phì có thể sẽ đi kèm với việc tích nước ở khu vực giữ cơ thẻ, cánh tay và cẳng chân
  • Suy dinh dưỡng: thiếu protein nghiêm trọng có thể được đặc trưng bởi tình trạng tích nước và trương phồng ở vùng dạ dày.
  • Nhiễm trùng: một số tình trạng nhiễm trùng có thể gây viêm và sưng phù – đây là đáp ứng miễn dịch bình thường của cơ thể.
  • Dị ứng: khi cơ thể phát hiện ra các kháng nguyên, sẽ giải phóng ra một chất gọi là histamine, khiến dịch tiết vào các mao mạch đến các mô xung quanh, dẫn đến tình trạng viêm và sưng phù tạm thời
  • Dùng thuốc: một số loại thuốc, ví dụ như thuốc tránh thai, corticosteroid, NSAIDs, thuốc chẹn kênh canxi và một số loại thuốc điều trị tiểu đường có thể làm tăng tình trạng phù.

Mặc dù phù có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng khác nhau cần được điều trị, nhưng bạn cũng có thể giảm phù bằng nhiều cách đơn giản, miễn là tình trạng phù của bạn nhẹ và không bị các bệnh lý nền tiềm ẩn.

Dưới đây là các cách làm giảm phù phổ biến:

Ăn ít muối hơn

Muối được tạo thành từ natri và clo. Natri sẽ gắn với nước trong cơ thể và giúp duy trì sự cân bằng dịch trong cơ thể, cả ở bên trong và bên ngoài tế bào. Nếu bạn ăn các thức ăn nhiều muối, ví dụ như thực phẩm chế biến sẵn, có thể sẽ khiến cơ thể tích nước. Trên thực tế, những loại đồ ăn nhiều muối là nguồn cung cấp natri lớn nhất trong chế độ ăn của người phương Tây. Lời khuyên phổ biến nhất để làm giảm tình trạng phù là giảm tiêu thụ natri. Mặc dù có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tăng cường bổ sung natri có thể dẫn đến làm tăng tình trạng phù. Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố khác tham gia vào quá trình điều hòa dịch của cơ thể và ảnh hưởng của muối đến quá trình phù sẽ rất khác nhau giữa mỗi người.

Tăng hàm lượng magie

Magie là một khoáng chất rất quan trọng. Magie tham gia vào hơn 300 phản ứng enzyme khác nhau trong cơ thể. Ngoài ra, tăng hàm lượng magie cũng có thể giúp làm giảm tình trạng phù. Trên thực tế, một số nghiên cứu gợi ý rằng bổ sung magie có thể giúp làm giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt, bao gồm đầy bụng và phù. Ví dụ, một nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng bổ sung 250mg magie một ngày giúp cải thiện đáng kể triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt, bao gồm cả đầy bụng. Các nguồn cung cấp magie từ thực phẩm bao gồm các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám, chocolate đen và rau có lá xanh. Magie cũng có dưới dạng thực phẩm bổ sung.

Bổ sung nhiều vitamin B6

Vitamin B6 là một loại vitamin tan trong nước đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các tế bào hồng cầu, chuyển hóa protein, chức năng não bộ và tham gia hỗ trợ chức năng miễn dịch. Vitamin B6 cũng giúp điều hòa cân bằng dịch cơ thể và giúp làm giảm tình trạng phù. Rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy kết quả tương tự, và lưu ý rằng vitamin B6 phối hợp cùng với các vi chất dinh dưỡng khác, ví dụ như canxi có thể giúp làm giảm tình trạng chướng bụng của hội chứng tiền kinh nguyệt. Mặc dù chưa có đủ bằng chứng về việc liệu vitamin B6 có ảnh hưởng đến tình trạng phù không do hội chứng tiền kinh nguyệt hay không, nhưng bạn có thể dễ dàng bổ sung vitamin B6 bằng cách ăn những thực phẩm như chuối, khoai tây, đậu gà, hạt óc chó và cá ngừ.

Ăn nhiều thực phẩm giàu kali

Kali thực hiện rất nhiều chức năng quan trọng, đặc biệt là đối với chức năng tim mạch, co thắt cơ và chức năng thần kinh. Kali cũng rất quan trọng để duy trì khối lượng máu và cân bằng dịch thể, từ đó giúp làm giảm tình trạng phù. Kali sẽ có tác dụng đối ngược lại với natri để dự phòng tình trạng tích tụ dịch và phù, cũng như làm tăng lượng nước tiểu. Đáng chú ý, hạ kali máu có thể gây ảnh hưởng đến chức năng đường ruột, dẫn đến các vấn đề như đầy bụng hoặc khó chịu ở đường tiêu hóa. Do vậy, bổ sung đủ các thực phẩm giàu kali như chuối, bơ và cà chua là rất quan trọng để cân bằng dịch trong cơ thể.

Thử sử dụng hoa bồ công anh

Hoa bồ công anh từ lâu đã được sử dụng như một loại thuốc lợi tiểu tự nhiên trong y học cổ truyền. Các chất có tính lợi tiểu sẽ giúp làm giảm tình trạng phù, tích nước bằng cách tăng sản xuất nước tiểu. Nghiên cứu trên 17 người sử dụng 3 liều chiết xuất hoa bồ công anh trong vòng 24 giờ cho thấy tăng đáng kể lượng nước tiểu được sản xuất ra. Các nghiên cứu khác trong ống nghiệm và động vật đã chỉ ra rằng thành phần lợi tiểu của hoa bồ công anh có thể giúp bảo vệ khỏi tình trạng sỏi thận. Ngoài ra, hoa bồ công anh còn có các lợi ích khác, ví dụ như kháng virus, chống nấm và chống oxy hóa. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hoa bồ công anh.

Hạn chế lượng carb tinh chế

Các nguồn carb tinh chế như bánh mì trắng, mì ống và bánh quy thường chứa lượng carbohydrate rất cao hoặc được bổ sung thêm nhiều đường, trong khi đó lại chứa rất ít chất xơ và có thể dẫn đến tình trạng tăng vọt đường huyết và insulin. Tăng insulin có thể gây tích tụ natri bằng cách tăng khả năng tái hấp thu khoáng của thận. Tình trạng này sẽ dẫn đến tích tụ nhiều nước trong cơ thể và gây phù. Ngoài ra, gan và cơ dự trữ carbohydrate dưới dạng glycogen – một dạng đường có thể gắn được với nước. Vì mỗi gan glycogen có thể được dự trữ cùng với ít nhất 3 gam nước nên thực hiện chế độ ăn quá nhiều carbohydrate có thể gây phù. Tốt nhất nên lựa chọn chế độ ăn giàu chất xơ với ngũ cốc nguyên cám, ví dụ như quinoa, yến mạch, gạo lứt hoặc bánh mỳ nguyên cám.

Các cách khác để làm giảm tình trạng tích nước

Mặc dù chưa có đầy đủ bằng chứng về các biện pháp tự nhiên giúp làm giảm tình trạng phù, nhưng bạn vẫn có thể thử các cách sau đây:

  • Di chuyển: đi bộ và vận động nhẹ nhàng có thể sẽ hiệu quả trong việc giảm tình trạng phù ở một số khu vực, ví dụ như ở chi dưới. Nâng cao chân khi nằm cũng có thể sẽ giúp ích
  • Uống nhiều nước: nghe hơi vô lý nhưng một số người tin rằng tăng cường uống nước sẽ giúp làm giảm tình trạng phù.
  • Sử dụng các thành phần lợi tiểu tự nhiên: cỏ đuôi ngựa, bụp giấm (hibiscus), tỏi, cây thì là tây, râu ngô, cây tầm ma…

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bạn biết gì về tình trạng phù ở chân?

Ths. Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

Xem thêm