Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Biên soạn tiền sử bệnh tật của gia đình bạn

Biết được tiền sử bệnh tật của các thành viên trong gia đình sẽ giúp bạn và những thế hệ sau này ý thức được một số nguy cơ mắc bệnh, từ đó, có biện pháp dự phòng hiệu quả hơn.

Biên soạn tiền sử bệnh tật của gia đình bạn

Làm thế nào để bắt đầu biên soạn gia phả y tế của gia đình bạn

Bắt đầu thiết lập cây bệnh tật của gia đình bạn bằng cách làm một danh sách nhóm máu của họ hàng, cả những người sống và người đã mất:

  • Người thân cấp độ đầu tiên: cha mẹ, anh chị em, và con cái
  • Người thân cấp độ thứ hai: ông bà, cô dì, chú bác, cháu gái, cháu trai và anh chị em cùng mẹ hoặc cha
  • Người thân cấp độ thứ ba (nếu biết): cụ, anh chị em họ đầu tiên, bà cô, bà chú

Ghi lại gần đúng nhất bất cứ ngày sinh và ngày mất của họ hàng bạn. Không bao gồm những người có liên quan đến bạn bằng hôn nhân hay nhận con nuôi.

Đừng lo lắng nếu có những khoảng trống trong cây gia đình của bạn. Thường không biết nhiều về họ hàng cấp độ hai và ba. Cha mẹ hoặc anh chị em có thể cung cấp một số thông tin còn thiếu khi bạn nói chuyện với họ.

Trao đổi với gia đình về sức khỏe

Hãy nhớ rằng, bạn hoàn toàn có thể đặt câu hỏi về sức khỏe, ngay cả khi các vấn đề y tế thường không được thảo luận trong gia đình của bạn. Bạn có quyền được thông tin đó sẽ giúp bạn đưa ra quyết định về chăm sóc sức khỏe của bạn và của con em mình. Một khi bạn bắt đầu cuộc trò chuyện, bạn có thể ngạc nhiên làm sao một số người sẵn sàng bật mí.

Bạn biết tốt nhất về gia đình mình. Bạn có thể cân nhắc xem liệu họ sẽ được thoải mái hơn khi nói chuyện trong một nhóm người, nói chuyện riêng, nói chuyện qua điện thoại, hoặc qua e-mail. Nếu bạn nghĩ rằng một số người thân của bạn có thái độ cởi mở, hãy tiếp cận họ đầu tiên. Họ có thể cho bạn biết về bệnh của các thành viên khác trong gia đình cũng như của chính họ.

Chuẩn bị các câu hỏi của bạn trước và suy nghĩ về làm thế nào để phát triển chúng mà không gây buồn đau hoặc hành vi phạm tội. Giải thích lý do tại sao bạn đang tìm kiếm thông tin này và làm thế nào nó sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và con mình tránh bệnh tật. Đảm bảo người thân của bạn rằng các chi tiết y tế cá nhân của họ sẽ không bị lạm dụng hoặc chia sẻ mà không có sự cho phép của họ.

Những gì cần tìm kiếm trong lịch sử gia đình bạn

1. Dân tộc

Điều quan trọng là phải biết tổ tiên của bạn đến từ nơi nào bởi vì một số rối loạn di truyền xảy ra thường xuyên hơn ở một nhóm dân tộc so với những nhóm khác. Hãy thử theo dõi đặc điểm dân tộc mình trên cả hai phía họ mẹ và họ cha và lưu ý đặc biệt cho dù cha mẹ, ông bà, hoặc các cụ của bạn đến từ một nhóm dân tộc có nguy cơ cao hơn về bệnh tật nào đó.

2. Vấn đề sức khoẻ:

Biết được bệnh đã ảnh hưởng đến cha mẹ, anh chị em và người thân khác của bạn sẽ giúp nhân viên tư vấn di truyền của bạn đánh giá nguy cơ bạn đối với một rối loạn di truyền. Bắt đầu với người thân cấp độ đầu tiên của bạn và di chuyển xa hơn, tìm kiếm bằng chứng về:

  • Sẩy thai hoặc thai chết lưu
  • Chậm phát triển tâm thần
  • Dị tật bẩm sinh
  • Trẻ em mất sớm
  • Kết quả kiểm tra dương tính của một bệnh di truyền
  • Ung thư
  • Bệnh tim, huyết áp cao, đột quỵ
  • Bệnh tiểu đường
  • Hen suyễn
  • Bệnh tâm thần
  • Bệnh thận
  • Nghiện rượu
  • Vấn đề thị lực hoặc mất thính lực ở tuổi trẻ

Hãy cố gắng thu thập càng nhiều chi tiết càng tốt về bất kỳ bệnh bạn khám phá. Hãy ghi chép:

  • Giới tính và ngày sinh của các đối tượng có ảnh hưởng
  • Quan hệ với bạn (ví dụ dì của mẹ, anh em họ đầu tiên về phía cha)
  • Tuổi lúc chẩn đoán
  • Tuổi khi chết và nguyên nhân chết (nếu đã qua đời)
  • Chi tiết về các vấn đề sức khỏe
  • Thậm chí bạn cũng nên ghi chép cả việc các thành viên trong gia đình đã từng hút thuốc, thừa cân hay có tiền sử lạm dụng thuốc

Bạn càng biết nhiều về bệnh sử gia đình của bạn, bạn càng có khả năng bảo vệ sức khỏe của mình và con em mình.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Gen di truyền ảnh hưởng thế nào đến đứa con tương lai của bạn

CTV Hà My - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Know your genes
Bình luận
Tin mới
  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

  • 24/11/2025

    Vì sao ăn kiêng mãi mà không giảm cân?

    Khi nói đến giảm cân, chúng ta thường tập trung vào chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Tuy nhiên, có hai yếu tố sinh học mạnh mẽ thường bị bỏ qua nhưng lại là chìa khóa để đạt được và duy trì cân nặng lý tưởng: chất lượng giấc ngủ và mức độ stress.

  • 24/11/2025

    Chăm sóc đường hô hấp & phòng tránh viêm họng, cảm cúm hiệu quả

    Thời điểm giao mùa thu đông thời tiết thay đổi thất thường, nhiệt độ giảm và độ ẩm tăng, là điều kiện lý tưởng để các tác nhân gây bệnh đường hô hấp như virus và vi khuẩn phát triển mạnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các biện pháp thiết thực để phòng bệnh hô hấp, giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe khi giao mùa.

Xem thêm