Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh lý rối loạn chuyển hóa bẩm sinh: Phát hiện và phòng ngừa ra sao?

Bệnh lý rối loạn chuyển hóa acid béo bẩm sinh ở trẻ sơ sinh được cho là nguyên nhân khiến 1 trẻ tử vong sau khi tiêm vaccine viêm gan B. Đây là bệnh do đột biến gene hiếm gặp chỉ có thể phát hiện bằng phát hiện gene chuyên sâu.

Phát hiện sớm rối loạn chuyển hóa bẩm sinh là "chìa khóa" để cứu sống trẻ.

Ngày 11/9, Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc thông tin về vụ việc 2 trẻ sơ sinh gặp tai biến sau tiêm vaccine viêm gan B tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh (một trẻ đã tử vong).

Một bé sau khi gặp biến cố đã được chuyển lên cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương, từ kết quả xét nghiệm gene của trẻ, các bác sĩ xác định nguyên nhân là do trẻ rối loạn chuyển hóa acid béo.

Đây là 1 trong 2 phổ của rối loạn chuyển hóa bẩm sinh ở trẻ, do đột biến gene hiếm gặp, chỉ có thể xác định bằng xét nghiệm gene chuyên sâu. Vài năm trở lại đây, Bệnh viện Nhi Trung ương đã gặp 10 trường hợp tử vong sau khi tiêm vaccine viêm gan B. Nguyên nhân không phải do tiêm vaccine, mà do thời gian tiêm viêm gan B (sau 1 ngày trẻ sinh) trùng với thời gian triệu chứng rối loạn chuyển hóa bẩm sinh thường nặng lên.

Theo Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, rối loạn chuyển hóa acid béo ở trẻ sơ sinh ảnh hưởng tới khả năng phân giải mỡ ở trẻ sơ sinh. Thông thường, cơ thể sẽ chuyển hóa glucose từ tinh bột và đường để tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống và khi nguồn năng lượng này bị cạn kiệt thì cơ thể sẽ sử dụng nguồn năng lượng dự trữ từ chất béo.

Tuy nhiên, trẻ mắc hội chứng rối loạn chuyển hóa acid béo không thể sử dụng chất béo để sản sinh năng lượng. Do đó, nồng độ đường huyết của trẻ mắc bệnh luôn ở mức thấp và máu tích lũy nhiều chất độc hại.

Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, nếu được sàng lọc và chẩn đoán rối loạn chuyển hóa acid béo trước khi có triệu chứng xuất hiện, tỷ lệ trẻ được cứu sống và phát triển bình thường là 80%. Nếu được chẩn đoán và điều trị khi có xuất hiện triệu chứng, tỷ lệ chỉ còn 20%. 

Phần lớn các bệnh lý rối loạn nội tiết - chuyển hóa và di truyền trong thời kỳ sơ sinh hay một số năm đầu đời thường chưa bộc lộ triệu chứng rõ ràng, rất khó phát hiện. Theo khuyến cáo, tất cả các trẻ sau sinh 24 giờ nên được lấy máu gót chân làm sàng lọc rối loạn chuyển hóa bẩm sinh để phát hiện bệnh sớm khi chưa có biểu hiện lâm sàng.

Việc sàng lọc sơ sinh lấy vài giọt máu ở gót chân không gây nguy hiểm cho trẻ

Việc sàng lọc sơ sinh lấy vài giọt máu ở gót chân không gây nguy hiểm cho trẻ.

Một số đối tượng có nguy cơ sinh con bị rối loạn chuyển hóa bẩm sinh:

  • Thai phụ có tiền sử sinh con bị rối loạn chuyển hóa bẩm sinh;

  • Bố hoặc mẹ hoặc cả hai mang gene mắc bệnh; 

  • Các gia đình có một hoặc nhiều con tử vong không rõ nguyên nhân.

Nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh là bệnh di truyền nên có thể di truyền cho thế hệ sau và các lần sinh sau.

Để giảm khả năng sinh con bị rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, các cặp đôi cần lưu ý không kết hôn cận huyết; Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra di truyền trước hôn nhân. Khi lên kế hoạch mang thai, cần thực hiện chẩn đoán sàng lọc trước sinh tại các cơ sở y tế uy tín; Thực hiện sàng lọc sơ sinh cho trẻ khi mới được sinh ra và thông báo cho bác sĩ nếu mẹ có các yếu tố nguy cơ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Rối loạn chuyển hóa bẩm sinh (RLCHBS): nhận biết sớm là chìa khóa thoát tử vong.

Quỳnh Trang - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 05/04/2025

    10 lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho bệnh sởi

    Người mắc bệnh sởi cần một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch và nhanh chóng phục hồi.

  • 05/04/2025

    Đi tiểu thường xuyên vào ban đêm có phải là dấu hiệu của bệnh tiểu đường không?

    Nếu bạn thường xuyên thức dậy vào ban đêm để đi tiểu, bạn có thể tự hỏi liệu có vấn đề gì không. Hầu hết người trưởng thành không cần đi vệ sinh nhiều hơn một lần trong 6-8 giờ ngủ. Nếu bạn đi tiểu nhiều lần trong đêm, có thể bạn đã mắc chứng tiểu đêm hoặc cũng có thể là dấu hiệu báo hiệu một vấn đề như bệnh tiểu đường.

  • 04/04/2025

    Ăn sáng bằng trái cây để giảm cân, lợi hại thế nào?

    Bữa sáng bằng trái cây được nhiều người lựa chọn khi muốn giảm cân vì giàu vitamin, chất xơ và ít calo. Tuy nhiên, chỉ ăn trái cây vào buổi sáng có thực sự tốt cho sức khỏe và hỗ trợ giảm cân hiệu quả?

  • 04/04/2025

    Làm thế nào để cải thiện lưu thông máu của bạn?

    Khi chân tay không nhận đủ máu, tay hoặc chân của bạn có thể cảm thấy lạnh hoặc tê. Nếu bạn có làn da sáng, chân của bạn có thể chuyển sang màu xanh. Lưu thông máu kém cũng có thể làm khô da, khiến móng tay giòn và khiến tóc rụng, đặc biệt là ở chân và bàn chân. Một số nam giới có thể gặp khó khăn trong việc cương cứng hoặc duy trì sự cương cứng. Và nếu bạn bị tiểu đường, vết trầy xước, vết loét hoặc vết thương của bạn có xu hướng lành chậm hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn một số mẹo để cải thiện lưu thông máu.

  • 03/04/2025

    Ăn gì cho đẹp da, khắc phục da sần sùi do vảy nến?

    Người bị vảy nến nên bổ sung các loại thực phẩm chống viêm, giàu vitamin đồng thời hạn chế những thực phẩm có khả năng khiến bệnh phát triển, góp phần kiểm soát tốt bệnh và giúp làn da đẹp mịn màng hơn.

  • 03/04/2025

    Cùng bé vươn cao, chạm đỉnh dễ dàng - Mừng sinh nhật VIAM Clinic 7 tuổi

    Bạn có bao giờ lo lắng khi thấy con chậm lớn, thấp còi hơn bạn bè cùng trang lứa? Hay những bữa ăn đầy ắp yêu thương lại trở thành "cuộc chiến" với bé biếng ăn, gầy gò? Đừng lo, bởi suốt 7 năm qua, Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM đã đồng hành cùng hàng nghìn gia đình, giúp các bé không chỉ tăng chiều cao mà còn khỏe mạnh, tự tin trong cuộc sống.

  • 03/04/2025

    Đẻ mắc vai hay dấu hiệu “con rùa” trong sản khoa

    Đẻ mắc vai hay còn gọi là dấu hiệu “con rùa” - là tình trạng xảy ra khi một hoặc cả hai vai của em bé bị kẹt trong quá trình sinh thường. Không có dấu hiệu báo trước và không có cách nào để ngăn ngừa tình trạng này xảy ra. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể bao gồm việc em bé quá lớn, xương chậu của mẹ nhỏ hoặc đỡ đẻ sai tư thế. Tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng bao gồm cả chấn thương thần kinh cho em bé. Cùng đọc bài viết sau để hiểu thêm về tình trạng này!

  • 02/04/2025

    Nâng cao tầm vóc Việt

    Tầm vóc không chỉ là thước đo chiều cao đơn thuần mà còn phản ánh sức khỏe và sự phát triển toàn diện của một dân tộc. Tuy nhiên, thực trạng chiều cao của người Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế so với bạn bè quốc tế

Xem thêm