Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bạn có thể bị cháy nắng ngay cả trong ngày nhiều mây

Bạn có thể sẽ nghĩ rằng mình có thể không cần chống nắng khi không thể nhìn thấy ánh nắng mặt trời. Nhưng bức xạ tia cực tím (UV) của mặt trời, mặc dù vô hình, nhưng vẫn rất mạnh. Bức xạ UV vẫn có thể gây hại cho làn da của bạn vào những ngày nhiều mây, gây cháy nắng và tổn thương da, làm tăng nguy cơ ung thư da. Đó là lý do tại sao việc thường xuyên ở trong bóng râm và sử dụng biện pháp chống nắng quanh năm là rất quan trọng.

Tại sao có thể bị cháy nắng ngay cả trong một ngày nhiều mây?

Bức xạ tia cực tím của mặt trời là một loại nguồn năng lượng tự nhiên mà chúng ta không thể nhìn thấy. Nhưng chúng ta có thể cảm nhận được năng lượng tia cực tím của mặt trời. Đây là lý do tại sao làn da không được bảo vệ cảm thấy nóng hoặc ấm vào ban ngày khi ra nắng. Bức xạ tia cực tím của mặt trời mạnh nhất và gây hại nhất trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Bức xạ UV thậm chí còn phát triển mạnh hơn và có khả năng gây hại trong mùa hè, khi trái đất nghiêng góc về phía mặt trời. Nếu bạn sống gần đường xích đạo, bức xạ tia cực tím của mặt trời mạnh quanh năm vì phần này của Trái đất nhô ra gần mặt trời nhất. Những người sống, làm việc hoặc sinh sống ở độ cao cũng bị phơi nắng mạnh vì những lý do tương tự. Bức xạ tia cực tím của mặt trời có thể được tăng cường và gây hại nhiều hơn khi nó chiếu vào các bề mặt phản chiếu như nước, xi măng, cát và tuyết. Vì vậy, điều đặc biệt quan trọng là phải đảm bảo bạn được bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời đầy đủ khi ở những nơi hoặc tình huống mà bạn sẽ gặp phải những yếu tố phóng đại ánh nắng mặt trời này, chẳng hạn như khi:

  • bơi lội
  • ở bãi biển
  • đi bộ xuống vỉa hè
  • cào tuyết hoặc đi trượt tuyết

Đúng là các đám mây có thể chặn một số tia UV. Nhưng hơn 90% bức xạ UV của mặt trời vẫn có thể xuyên qua các đám mây vào những ngày u ám nhẹ và gây ra cháy nắng.

Các loại bức xạ tia cực tím (UV)

Mặt trời là nguồn tia UV tự nhiên duy nhất và lớn nhất mà chúng ta tiếp xúc. Các nguồn tia UV nhân tạo, như giường tắm nắng, cũng có thể gây cháy nắng và cực kỳ nguy hiểm. Mặt trời không chỉ tỏa ra một loại tia UV, mà có ba loại. Mỗi loại có những đặc điểm khác nhau dựa trên mức năng lượng, hoặc bước sóng của nó, và mang những nguy cơ khác nhau đối với sức khỏe của chúng ta.

Tia cực tím A (UVA)

UVA có bước sóng cao nhất. Nó đi xuyên qua tầng ôzôn bảo vệ của Trái đất vào sâu trong da của chúng ta, gây ra rám nắng và cháy nắng. Tia UVA cũng có thể gây ra tổn thương di truyền cho các tế bào da, góp phần đáng kể vào nguy cơ ung thư da. Mặc dù yếu hơn hai loại tia UV còn lại, nhưng tia UVA được mặt trời phát ra với số lượng khá ổn định trong suốt cả năm.

Tia cực tím B (UVB)

UVB có bước sóng trung bình. Nó xâm nhập vào các lớp ngoài cùng của da và cũng có thể gây sạm da và cháy nắng. Tầng ôzôn hấp thụ một số tia UVB trước khi nó đến Trái đất. Mức độ của tia UVB thay đổi trong ngày và cũng theo mùa: UVB mạnh nhất vào sáng muộn đến giữa buổi chiều, và từ mùa xuân đến mùa thu ở các vùng khí hậu ôn đới. Nhưng tia UVB có thể gây hại cho làn da của bạn quanh năm.

Tia cực tím C (UVC)

UVC có bước sóng ngắn nhất. Tầng ôzôn hấp thụ hoàn toàn nên không gây nhiều nguy hiểm cho sức khỏe con người.

Ai có nguy cơ bị cháy nắng cao, ngay cả trong một ngày nhiều mây?

Một số người có nguy cơ bị cháy nắng cao hơn, ngay cả trong một ngày nhiều mây. Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào sau đây, hãy chống nắng cẩn thận hơn để bảo vệ mình khỏi tia nắng mặt trời:

  • có da hoặc mắt sáng hơn
  • đã bị cháy nắng trong quá khứ
  • đang dùng các loại thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như thuốc kháng sinh và thuốc tránh thai
  • sử dụng một số sản phẩm chăm sóc da được biết là làm tăng nguy cơ cháy nắng, như retinoids và benzoyl peroxide
Một lưu ý về màu da

Một nghiên cứu lớn năm 2010, liên quan đến người da đen sống ở California cho thấy rằng trong số hơn 2.000 người trưởng thành, chỉ có 31% sử dụng một số loại chống nắng thường xuyên và 63% không bao giờ sử dụng kem chống nắng. Những người có tông màu da sẫm hơn có mức độ hắc tố trong da cao hơn những người có tông màu da sáng hơn. Melanin bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời nhưng chỉ ở một mức độ nhất định. Ngay cả những người có làn da sẫm màu chứa hàm lượng melanin cao hơn cũng có nguy cơ bị tổn thương do ánh nắng mặt trời và ung thư da.

Các triệu chứng của cháy nắng

Mọi người đều có nguy cơ bị cháy nắng, ngay cả trong những ngày nhiều mây. Các triệu chứng của cháy nắng có thể biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào màu da của bạn và mức độ nghiêm trọng của vết cháy nắng. Cháy nắng thường biểu hiện các triệu chứng dữ dội nhất từ ​​24 đến 36 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nó thường lành trong vòng vài ngày đến một tuần. Một số triệu chứng phổ biến nhất của cháy nắng nhẹ đến trung bình bao gồm:

  • rộp da
  • nhầm lẫn, suy nhược, choáng ngất
  • ớn lạnh
  • da khô, ngứa hoặc bong tróc
  • sốt
  • đau
  • sưng tấy

Những người có tông màu da sáng hơn hầu như luôn bị mẩn đỏ nghiêm trọng kèm theo cháy nắng.

Cách bảo vệ bạn khỏi ánh nắng mặt trời vào những ngày nhiều mây

Sẽ có lợi nhất khi sử dụng nhiều loại kem chống nắng. Không có một loại nào làm được tất cả. Vào cả những ngày nắng và nhiều mây, hãy cố gắng thực hiện nhiều bước chống nắng nhất có thể:

  • Che da bằng quần áo và tìm nhãn "yếu tố bảo vệ tia cực tím" trên quần áo bạn mua.
  • Đeo kính râm. Tiếp xúc với tia cực tím cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng về mắt theo thời gian.
  • Thoa kem chống nắng phổ rộng (ngăn chặn cả tia UVA và UVB) với chỉ số SPF ít nhất là 30 (và 50 đối với da dễ bị cháy nắng hơn). Thoa rộng khắp những phần da lộ ra và thoa lại theo chỉ dẫn trên nhãn.
  • Dành thời gian trong bóng râm khi ở ngoài trời, đặc biệt là vào những ngày có chỉ số tia cực tím cao. Bạn có thể tìm hiểu chỉ số UV trong ngày trên hầu hết các kênh thời tiết, ứng dụng và trang web.
  • Đội mũ rộng vành hoặc mũ có vành che mặt.
  • Cố gắng ra ngoài trời khi mặt trời yếu nhất, vào sáng sớm và chiều tối.
  • Cháy nắng có thể chỉ là tạm thời, nhưng tổn thương da mà chúng gây ra là vĩnh viễn.

Bạn nên thoa loại kem chống nắng nào vào ngày nhiều mây?

Thoa kem chống nắng sẽ sử dụng vào ngày nắng hoặc những ngày nhiều mây tức là kem chống nắng phổ rộng với SPF ít nhất là 30. Lưu ý rằng kem chống nắng có nguồn gốc tự nhiên “an toàn cho da” cũng tốt hơn cho cơ thể, vì chúng không chứa các hóa chất độc hại oxybenzone và octinoxate. Che tất cả các vùng da trần của bạn bằng kem chống nắng, bao gồm cả bàn tay, tai và cổ của bạn. Kem chống nắng không thấm nước thích hợp hơn cho những người hoạt động thể chất hoặc có thể ở trong hoặc gần nước.

Bạn nên thoa bao nhiêu kem chống nắng vào một ngày nhiều mây?

Bạn nên thoa khoảng 28g kem chống nắng cho mỗi lần thoa để che phủ toàn bộ cơ thể của mình. Đảm bảo bạn thoa đều kem chống nắng lên da. Cần khoảng 15 phút để kem chống nắng được hấp thụ vào da của bạn, vì vậy tốt nhất bạn nên thoa trước khi ra ngoài trời. Thoa lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ khi bạn ở ngoài nắng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều không nên làm sau khi bị cháy nắng

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 03/11/2025

    Nên ăn gì khi niềng răng để đảm bảo dinh dưỡng?

    Niềng răng là một quá trình quan trọng giúp cải thiện vẻ đẹp của hàm răng và nụ cười. Chế độ ăn uống trong thời gian này cần được chú ý để bảo vệ sức khỏe răng miệng và đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra suôn sẻ.

  • 03/11/2025

    Tã giấy dùng một lần: Lựa chọn tiện lợi hay bất lợi?

    Là một người lần đầu làm cha mẹ, bạn sẽ phải đưa ra hàng loạt quyết định trong thời gian ngắn để chăm sóc con yêu. Trong số đó, có một quyết định nên được cân nhắc từ sớm: chọn loại tã nào cho bé. Bạn có thể đang cân nhắc đến việc dùng tã giấy dùng 1 lần cho trẻ và phân vân liệu loại tã này có gây ra tác hại nào cho con hay không? Cùng tìm câu trả lời qua bài viết sau đây!

  • 02/11/2025

    7 loại trái cây mùa thu giúp thanh lọc cơ thể và hỗ trợ giữ dáng

    Mùa thu mang đến nhiều loại trái cây tươi ngon, giàu vitamin và chất chống oxy hóa. Lựa chọn đúng trái cây không chỉ giúp thanh lọc cơ thể mà còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng, giữ vóc dáng cân đối...

  • 02/11/2025

    Cách chăm sóc sức khỏe mắt đúng cách

    Đôi mắt được ví như “cửa sổ tâm hồn”, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại mắt thường xuyên chịu tác động tiêu cực từ ánh sáng xanh, tia cực tím, khói bụi và ô nhiễm. Việc không chăm sóc mắt đúng cách có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, thậm chí mất thị lực. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những phương pháp khoa học để bảo vệ và duy trì sức khỏe đôi mắt, từ chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt đến việc thăm khám định kỳ.

  • 01/11/2025

    Làm đẹp tóc bằng một loại lá có sẵn trong vườn nhà

    Từ xa xưa, phụ nữ Việt Nam đã biết cách đun lá và vỏ bưởi lấy nước gội đầu làm đẹp tóc. Nhờ chứa nhiều limonene và vitamin C, lá bưởi giúp tăng lưu thông máu dưới da đầu, kích thích nang tóc phát triển.

  • 01/11/2025

    Phòng ngừa cảm cúm mùa lạnh: Bí quyết cho cả gia đình

    Mùa đông đã gõ cửa, mang theo không khí lạnh đặc trưng và cả sự gia tăng hoạt động của virus gây cảm cúm. Cảm cúm không chỉ gây mệt mỏi mà còn mang đến các biến chứng không mong muốn, đặc biệt đối với trẻ em và người lớn tuổi. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cả nhà. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ cung cấp những mẹo quan trọng: từ vệ sinh cá nhân, dinh dưỡng hợp lý, đến các cách giữ ấm cơ thể, giúp gia đình bạn an toàn vượt qua mùa lạnh.

  • 01/11/2025

    Những nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng cà phê như một chất hỗ trợ tiêu hóa

    Nếu bạn thấy mình phải phụ thuộc vào cà phê buổi sáng để hỗ trợ việc đi tiêu, thì có thể bạn đang gặp phải một vấn đề khác: táo bón. Cà phê không phải là giải pháp lâu dài cho chứng táo bón, và việc phụ thuộc vào nó để đi tiêu đều đặn có thể gây ra những hậu quả không mong muốn.

  • 31/10/2025

    Có nên quay lại ăn mỡ lợn hoàn toàn?

    Thời gian gần đây, do lo ngại về dầu ăn tái chế, dầu công nghiệp không rõ nguồn gốc nên nhiều gia đình có xu hướng quay lại dùng mỡ lợn với lý do 'ăn cho yên tâm'. Điều này là có cơ sở nhưng việc quay lại ăn hoàn toàn mỡ lợn thay thế dầu thực vật có phải là giải pháp tối ưu?

Xem thêm