Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảnh hưởng của tình trạng ô nhiễm không khí tới sức khoẻ.

Những ảnh hưởng ngay lập tức của tình trạng ô nhiễm không khí tới sức khoẻ là không thể phủ nhận. Chảy nước mắt, ho, kho thở là những phản ứng cấp tính phổ biến khi sống trong điều kiện không khí ô nhiễm.

Theo ước tính, có khoảng 92% dân số thế giới sống trong không khí bị ô nhiễm tới mức độ nguy hiểm. Ô nhiễm không khí thậm chí có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm và tử vong do tim mạch. Ô nhiễm không khí thậm chí còn nguy hiểm ngang với bệnh tim mạch. Năm 2016, ô nhiễm không khí có liên quan đến khoảng 6.1 triệu ca tử vong trên thế giới, theo thống kê của Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington.

Ô nhiễm không khí có thể gây ảnh hưởng tới sức khoẻ từ trước khi bạn kịp hít thở bầu không khi ô nhiễm. Phơi nhiễm với tình trạng ô nhiễm không khí trong suốt quá trình mang thai có liên quan đến việc sảy thai cũng như sinh non, tử kỷ và hen suyễn ở trẻ nhỏ.

Ô nhiễm không khí còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ em và khiến trẻ nhỏ bị viêm phổi – tình trạng có thể cướp đi sinh mang của gần 1 triệu trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm. Những trẻ em phải hít thở bầu không khí bị ô nhiễm mức độ cao còn phải đối mặt với nguy cơ mắc các nhiễm trùng hô hấp trên ngắn hạn và tổn thương phổi.

Các tình trạng khác liên quan đến ô nhiễm không khí mức độ cao bao gồm bệnh khí phế thũng và viêm phế quản mãn tĩnh, cũng như ung thư phổi. Các chất gây oo nhiễm không khí còn có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ tim mạch do làm cứng các động mạch, làm tăng ngu cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Cũng có những bằng chứng cho thấy rằng ô nhiễm không khí có thể liên quan đến các bệnh về sức khoẻ tâm thần và thoái hoá não bộ như Alzheimer, Parkinson và tâm thần phân liệt.

Ô nhiễm không khí phá hoại cơ thể như thế nào?

Trong khi mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí với các bệnh đường hô hấp có vẻ rất rõ ràng thì mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí với sức khoẻ tim mạch, não bộ và sức khoẻ thai nhi lại khó thấy hơn. Có ít nhất 2 cơ chế mà ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng đến các cơ quan bộ phận trong cơ thể, ngoài cơ chế qua khoang mũi và phổi.

Cơ chế đầu tiên thông qua cơ chế viêm – là cách cơ thể tự chữa lành sau khi bị tổn thương hoặc ốm. Khi các luồng khí độc có chứa các hạt hoá học và các giọt chất lỏng thải ra từ ô tô, các nhà máy thuỷ điện, các đám cháy, các nhà máy được hít vào cơ thể, các hạt bụi độc siêu mịn có thể gây kích ứng khoang mũi và dẫn đến các phản ứng giống như dị ứng, ví dụ như ho và sổ mũi.

Các nhà khoa học tin rằng khi các hạt bụi này xâm nhập sâu hơn vào đường thở, đi vào phổi, cơ thể sẽ coi đó là một tình trạng nhiễm trùng và do đó, kích hoạt các phản ứng viêm. Các nhà khoa học còn nghi ngờ rằng sẽ có một vài loại hạt bụi độc có thể sẽ thoái ra khỏi phổi và đi vào máu. Tình trạng viêm tại phổi có thể lan tới các phần khác của cơ thể, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và các dạng bệnh tim mạch khác.

Ở phụ nữ mang thai, ô nhiễm không khí có thể kích hoạt phản ứng viêm trên toàn cơ thể, bao gồm cả tử cung, từ đó làm tăng nguy cơ sinh non.

Các nghiên cứu về mức độ nguy hiểm của ô nhiễm không khí

Các nhà khoa học tin rằng có những bằng chứng mạnh mẽ gợi ý rằng ô nhiễm không khí mức độ cao có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ. Ngày càng có nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng khi con người chuyển đến những vùng có bầu không khí trong lành hơn hoặc khi mức độ ô nhiễm giảm đi, các chỉ số về sức khoẻ sẽ được cải thiện. Nghiên cứu về sức khoẻ của trẻ em USC đã nghiên cứu ảnh hưởng lâu dài của tình trạng ô nhiễm không khí lên sức khoẻ trẻ em trong suốt 25 năm và chỉ ra rằng, những trẻ em chuyển đến sống tại các khu vực có mức độ ô nhiễm thấp hơn có chức năng phổi cải thiện hơn. Và khi mức độ ô nhiễm không khí tại Nam California giảm xuống, thì tỷ lệ xuất hiện các triệu chứng viêm phế quản như ho, ngạt mũi và có đờm cũng giảm đi. Chức năng phổi lâu dài ở trẻ em cũng đã được cải thiện trong vòng 20 năm khi mức độ ô nhiễm ở Los Angeles giảm xuống.

Mặc dù các thử nghiêm lâm sàng có đối chứng về ô nhiêm không khí khá hiếm, nhưng không phải không có. Một thử nghiệm mưới đây được tiến hành bởi các nhà khoa học tại London như sau: họ yêu cầu mọi người đi bộ trong vòng 2h qua các con phố bị ô nhiễm nặng ở London như phố Oxford hoặc công viên Hyde. Sau đó, họ thấy rằng, những người tham gia đã bị mất đi rất nhiều lợi ích về sức khoẻ, bao gồm cả việc suy giảm chức năng phổi và tăng sức cản đường thở. Và các tình trạng này vẫn còn tiếp diễn một thời gian dài sau khi thử nghiệm kết thúc.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giảm ô nhiễm không khí trong nhà - Phần 1

Ths. Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Huffpost
Bình luận
Tin mới
Xem thêm