Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 loại siêu vi A, B, C, D, E gây viêm gan, loại nào hiền, loại nào dữ?

Bài báo cáo: “Xét nghiệm viêm gan siêu vi: chỉ định và biện luận kết quả” - PGS.TS.BS Phạm Thị Thu Thủy - tại Hội nghị khoa học thường niên năm 2020 do Hội Y học TPHCM tổ chức giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan về 5 loại viêm gan siêu vi.

Bệnh gan nào nguy hiểm nhất tại Việt Nam?

Bệnh gan là một căn bệnh rất phổ biến, đặc biệt là viêm gan. Trong quá trình khám bệnh, không riêng các bác sĩ chuyên ngành tiêu hóa, gan mật mà những bác sĩ chuyên ngành khác cùng gặp rất nhiều tình huống liên quan đến bệnh gan.

Viêm gan do rất nhiều nguyên nhân như tim mạch, tự miễn, vấn đề chuyển hóa… nhưng có 3 nguyên nhân nổi bật ở Việt Nam là viêm gan do siêu vi, do các bệnh lý về thấm mỡ và do rượu. Trong đó, đứng đầu là viêm gan do virus, vì Việt Nam nằm ở trong vùng dịch tễ lưu hành của virus siêu vi. Tỷ lệ nhiễm viêm gan do virus rất cao và điều đó cũng lý giải vì sao tỷ lệ ung thư rất nhiều.

Một số triệu chứng viêm gan như vàng da, chán ăn, sốt, đau cơ, đau khớp. Tuy nhiên, đây là triệu chứng điển hình của viêm gan cấp. Bởi vì khi viêm gan mạn tính thì ít khi chúng ta thấy triệu chứng, triệu chứng chỉ là mệt mỏi, chán ăn hoặc lồng trong những bệnh lý về tiêu hóa khiến người bệnh không hề hay biết. Chính vì điều đó nên việc điều trị bị chậm trễ và đưa đến những biến chứng không mong muốn.

Đa số là những bệnh như sốt rét, bệnh lao, bệnh HIV,… qua thời gian thì bệnh sẽ giảm đi, còn viêm gan thì không. Chúng ta đều nghĩ rằng viêm gan, xơ gan là sẽ chết nhưng ung thư gan có tỷ lệ tử vong cao nhất. Đặc biệt viêm gan cấp cũng có tỷ lệ tử vong rất cao và trong viêm gan cấp thì đứng đầu là viêm gan siêu vi B.

Chúng ta thấy viêm gan siêu vi C rất rầm rộ, khả năng gây xơ gan và ung thư gan rất cao nhưng thực ra tỷ lệ tử vong rất ít. Viêm gan B gây chết cao nhất, tiếp theo là viêm gan E, viêm gan A cũng gây chết người nhưng tỷ lệ thấp hơn.

5 loại siêu vi A, B, C, D, E loại nào hiền, loại nào dữ?

5 loại siêu vi A, B, C, D, E gây viêm gan tại chỗ, những virus khác cũng có thể gây viêm gan nhưng trong bệnh cảnh toàn thân.

Trong 5 con virus A, B, C, D, E thì chúng ta nhận thấy virus viêm gan B có cấu trúc là AND (2 chuỗi), những virus còn lại có cấu trúc RNA (1 chuỗi). Trong 5 virus này, chúng ta thấy rằng 2 virus tương đối “hiền” nhất là virus A và virus E, 3 virus “dữ” hơn là virus B, virus C, virus D. Nhưng virus D nhiễm trên người bị virus B.

Thời gian ủ bệnh của virus B và virus C dài hơn so với những virus khác, trong khi virus A, virus E có thời gian ủ bệnh tương đối ngắn. Viêm gan cấp mà có thể gây tử vong nhiều là ở virus B, virus E và virus A; còn virus C thì thấp hơn. Virus B, virus C sẽ đưa đến xơ gan, ung thư gan.

Về vấn đề đặc trị, virus B, virus C, virus D thì chúng ta có thuốc đặc trị, còn virus A, virus E thì chủ yếu điều trị và nâng đỡ.

Viêm gan siêu vi A được xem là “hiền” nhất trong 5 loại, vì sao?

Trước tiên chúng ta sẽ nói về virus viêm gan siêu vi A, siêu gan A chủ yếu lây qua nguồn nước, thức ăn kém vệ sinh. Vì vậy, viêm gan A thường xuất hiện ở những nước nghèo, nước đang phát triển, những nước có vệ sinh kém như vùng Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Nếu như chúng ta sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, khi trưởng thành và đi xét nghiệm thì đều có anti HAV total, tức là nhiễm trong quá khứ sau đó tự đào thải siêu vi và có kháng thể bảo vệ.

Như vậy, nhìn chung siêu vi A rất “hiền”, khả năng gây viêm gan cấp có triệu chứng chỉ 5-10% và khả năng suy gan cấp ồ ạt có thể gây tử vong là dưới 1%. Viêm gan A sẽ gây ra bệnh cảnh rất là nặng ở người lớn tuổi, ở người đã có bệnh gan mạn tính như viêm gan B, viêm gan C. Nếu chúng ta khám bệnh cho bệnh nhân chưa có kháng thể 2 bệnh này thì chúng ta nên tiêm ngừa cho bệnh nhân. Thông thường người ta sẽ tiêm ngừa cho cho trẻ em hoặc người chuẩn bị đi tới vùng dịch.

Việt Nam ở vùng dịch tễ lưu hành rất cao của viêm gan A. Viêm gan A ở người lớn tuổi thì sẽ có triệu chứng càng nhiều và biến chứng là viêm gan bùng phát và viêm gan ứ mật. Nhưng sau khi mắc bệnh rồi thì không bị tái nhiễm, tức là sau khi nhiễm, chúng ta đã có kháng thể bảo vệ.

Chúng ta thấy rằng HAV xuất hiện rất sớm, xuất hiện trước khi có triệu chứng. HAV tồn tại trong phân, trong mô gan, trong máu của người bệnh. Chúng ta thường không làm xét nghiệm này nhiều và chỉ làm 2 xét nghiệm:

- Xét nghiệm anti HAV-IgM để chứng tỏ bệnh nhân nhiễm viêm gan A cấp.

- Xét nghiệm anti HAV-IgG để chứng tỏ bệnh nhân nhiễm viêm gan A mạn.

Anti HAV-IgM sẽ xuất hiện cùng lúc hoặc sớm hơn triệu chứng bệnh, sau đó sẽ biến mất sau 4 tháng hoặc 1 năm. Sau đó, anti HAV-IgG sẽ tồn tại suốt đời trong cơ thể và bảo vệ cơ thể tránh tái nhiễm.

Trong các viêm gan thì viêm gan A đã có thuốc ngừa. Ở Việt Nam thì người ta khuyên nên chích ngừa cho trẻ em mới sinh, những người châu Âu, châu Mỹ chuẩn bị qua những cái vùng dịch thì sẽ chích ngừa. Đa số người Việt ở tuổi trưởng thành thì đã có kháng thể bảo vệ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 8 dấu hiệu ung thư gan thầm lặng không nên bỏ qua.

Trọng Dy, Minh Huy - Theo alobacsi.com
Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm