Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 chất dẫn truyền thần kinh chính điều chỉnh tâm trạng, khả năng nhận thức

Các chất dẫn truyền thần kinh là những phân tử quan trọng tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp giữa các tế bào trong hệ thần kinh. Chúng cho phép tế bào thần kinh, cơ và các bộ phận khác có thể phối hợp một cách hài hòa, từ đó thực hiện được đúng vai trò, chức năng của từng đơn vị.

Các chất dẫn truyền thần kinh có nhiệm vụ điều trình tâm trạng, đảm bảo quá trình nhận thức…

Duy trì mức độ ổn định của các chất dẫn truyền thần kinh là “chìa khóa” để bạn có được sức khỏe tối ưu. Nguyên nhân là bởi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh quá cao hoặc quá thấp đều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của hệ thần kinh, ảnh hưởng tới hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể.

Dưới đây là 5 chất dẫn truyền thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tinh thần, khả năng nhận thức và chất lượng giấc ngủ của bạn:

Dopamine

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh ảnh hưởng tới khả năng tập trung, đưa ra quyết định, khả năng học hỏi và động lực tự thúc đẩy bản thân. Dopamine là một phần của “hệ thống khen thưởng” trong não bộ, đặc biệt khi chất dẫn truyền thần kinh này có xu hướng tăng cao sau khi bạn trải qua các hoạt động mang tính kích thích (ví dụ như sau khi quan hệ, khi ngửi hoặc nếm các món ăn ngon, sau khi mua sắm).

Gamma-aminobutyric acid (GABA)

GABA liên quan chủ yếu tới chất lượng giấc ngủ của bạn. Theo đó, GABA có thể ức chế các đường dẫn truyền thần kinh trước khi ngủ, từ đó giúp bạn có thể thư giãn tâm trí và dần dần chìm vào (cũng như duy trì) giấc ngủ.

Ngoài ra, GABA còn có vai trò trong khả năng học tập, phát triển của một người. Chất dẫn truyền thần kinh này sẽ tham gia khi bạn thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi vận dụng trí não nhiều, cũng như đòi hỏi mức độ tập trung đáng kể.

Norepinephrine (hay còn gọi là noradrenaline)

Chất dẫn truyền thần kinh này ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng, trí nhớ, mức độ chú ý và tập trung của bạn. Norepinephrine cũng là một loại hormone căng thẳng, đóng vai trò lớn trong việc điều chỉnh hệ thống thần kinh giao cảm và kích hoạt phản ứng “chiến hay chạy” (fight-or-flight response).

Về cơ bản, norepinephrine giúp bạn suy nghĩ và hành động một cách nhanh chóng hơn. Chúng cũng giúp cơ thể dồn năng lượng tới những cơ quan cần thiết để bạn có thể hành động một cách hiệu quả. Có mức norepinephrine cân bằng, ổn định rất quan trọng để kiểm soát căng thẳng và sức khỏe tổng thể của một người.

Oxytoxin

Chất dẫn truyền thần kinh này thường được gọi là hormone "tình yêu". Theo đó, oxytocin có liên quan tới cảm xúc trong các mối quan hệ, đặc biệt là chuyện tình yêu. Ví dụ, cảm giác hồi hộp trong buổi hẹn hò đầu tiên, hoặc cảm giác thỏa mãn sau khi đạt cực khoái… đều là kết quả của việc tăng lượng oxytocin trong não.

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu.

Ngoài ra, oxytocin cũng rất cần thiết cho hoạt động chức năng của cơ quan sinh sản. Theo đó, oxytocin có nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển dạ và sinh nở; Đóng vai trò quan trọng trong quá trình cho con bú. Với nam giới, oxytocin có nhiệm vụ tham gia vào quá trình tổng hợp testosterone, điều hướng di chuyển của tinh trùng.

Serotonin

Serotonin được gọi là hormone “hạnh phúc”. Cùng với dopamine, serotonin ảnh hưởng nhiều tới cảm xúc và tinh thần của một người. Ngoài khả năng điều chỉnh tâm trạng, serotonin còn giúp kích thích cảm giác thèm ăn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, đồng thời đóng vai trò trong việc duy trì chu kỳ thức - ngủ bình thường của cơ thể.

Bổ sung dưỡng chất giúp tối ưu hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh

  • Dopamine: Bổ sung vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

  • GABA: Vitamin nhóm B, magne và probiotic.

  • Norepinephrine: Vitamin nhóm B, vitamin C và magne.

  • Oxytocin: Vitamin C và magne.

  • Serotonin: Vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lời khuyên hữu ích giúp bạn cải thiện tâm trạng và có thêm nhiều năng lượng khi có tuổi.

Vi Bùi - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 01/04/2025

    Tăng cường miễn dịch cho trẻ mùa xuân

    Mùa xuân đến, mang theo không khí ấm áp và sức sống mới cho vạn vật. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm giao mùa, khí hậu biến đổi thất thường, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh sinh sôi phát triển.

  • 01/04/2025

    Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ: Hiểu đúng và đồng hành cùng người tự kỷ

    Ngày 2 tháng 4 hàng năm, thế giới cùng hướng về Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ – một sự kiện do Liên Hợp Quốc khởi xướng nhằm kêu gọi sự quan tâm sâu sắc hơn đến rối loạn phổ tự kỷ (ASD).

  • 31/03/2025

    Chăm sóc da cho bé vào mùa xuân: Mẹo nhỏ cho mẹ

    Mùa xuân là thời điểm giao mùa, khí hậu thất thường, hanh khô, độ ẩm thấp, dễ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến làn da nhạy cảm của trẻ nhỏ.

  • 30/03/2025

    Những thay đổi về làn da tuổi mãn kinh

    Tuổi mãn kinh không chỉ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe sinh lý nữ, mà còn ảnh hưởng đến làn da. Chị em phụ nữ nên lưu ý điều gì khi chăm sóc da tuổi ngoài 40?

  • 30/03/2025

    Người cao tuổi và bệnh giao mùa

    Giao mùa là thời điểm chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, kéo theo sự thay đổi của thời tiết, khí hậu. Đối với người cao tuổi, giai đoạn này thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do hệ miễn dịch suy giảm và cơ thể dần lão hóa.

  • 29/03/2025

    Đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong

    Một nghiên cứu mới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, yoga, làm vườn… mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

  • 29/03/2025

    Tại sao bạn bị đau bụng khi chạy?

    Các vấn đề dạ dày khi chạy bộ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khó chịu cho người chạy. Bạn có thể gặp tình trạng co thắt, đau bụng dẫn đến tiêu chảy trong khi chạy.

  • 28/03/2025

    3 nhóm người nên hạn chế ăn chanh

    Hầu hết mọi người có thể ăn chanh hoặc uống nước chanh một cách an toàn nhưng vì chanh có tính acid nên nó có nguy cơ gây bất lợi cho một số trường hợp cụ thể. Vậy nhóm người nào nên hạn chế ăn chanh?

Xem thêm