Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 chất dẫn truyền thần kinh chính điều chỉnh tâm trạng, khả năng nhận thức

Các chất dẫn truyền thần kinh là những phân tử quan trọng tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp giữa các tế bào trong hệ thần kinh. Chúng cho phép tế bào thần kinh, cơ và các bộ phận khác có thể phối hợp một cách hài hòa, từ đó thực hiện được đúng vai trò, chức năng của từng đơn vị.

Các chất dẫn truyền thần kinh có nhiệm vụ điều trình tâm trạng, đảm bảo quá trình nhận thức…

Duy trì mức độ ổn định của các chất dẫn truyền thần kinh là “chìa khóa” để bạn có được sức khỏe tối ưu. Nguyên nhân là bởi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh quá cao hoặc quá thấp đều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của hệ thần kinh, ảnh hưởng tới hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể.

Dưới đây là 5 chất dẫn truyền thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tinh thần, khả năng nhận thức và chất lượng giấc ngủ của bạn:

Dopamine

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh ảnh hưởng tới khả năng tập trung, đưa ra quyết định, khả năng học hỏi và động lực tự thúc đẩy bản thân. Dopamine là một phần của “hệ thống khen thưởng” trong não bộ, đặc biệt khi chất dẫn truyền thần kinh này có xu hướng tăng cao sau khi bạn trải qua các hoạt động mang tính kích thích (ví dụ như sau khi quan hệ, khi ngửi hoặc nếm các món ăn ngon, sau khi mua sắm).

Gamma-aminobutyric acid (GABA)

GABA liên quan chủ yếu tới chất lượng giấc ngủ của bạn. Theo đó, GABA có thể ức chế các đường dẫn truyền thần kinh trước khi ngủ, từ đó giúp bạn có thể thư giãn tâm trí và dần dần chìm vào (cũng như duy trì) giấc ngủ.

Ngoài ra, GABA còn có vai trò trong khả năng học tập, phát triển của một người. Chất dẫn truyền thần kinh này sẽ tham gia khi bạn thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi vận dụng trí não nhiều, cũng như đòi hỏi mức độ tập trung đáng kể.

Norepinephrine (hay còn gọi là noradrenaline)

Chất dẫn truyền thần kinh này ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng, trí nhớ, mức độ chú ý và tập trung của bạn. Norepinephrine cũng là một loại hormone căng thẳng, đóng vai trò lớn trong việc điều chỉnh hệ thống thần kinh giao cảm và kích hoạt phản ứng “chiến hay chạy” (fight-or-flight response).

Về cơ bản, norepinephrine giúp bạn suy nghĩ và hành động một cách nhanh chóng hơn. Chúng cũng giúp cơ thể dồn năng lượng tới những cơ quan cần thiết để bạn có thể hành động một cách hiệu quả. Có mức norepinephrine cân bằng, ổn định rất quan trọng để kiểm soát căng thẳng và sức khỏe tổng thể của một người.

Oxytoxin

Chất dẫn truyền thần kinh này thường được gọi là hormone "tình yêu". Theo đó, oxytocin có liên quan tới cảm xúc trong các mối quan hệ, đặc biệt là chuyện tình yêu. Ví dụ, cảm giác hồi hộp trong buổi hẹn hò đầu tiên, hoặc cảm giác thỏa mãn sau khi đạt cực khoái… đều là kết quả của việc tăng lượng oxytocin trong não.

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu.

Ngoài ra, oxytocin cũng rất cần thiết cho hoạt động chức năng của cơ quan sinh sản. Theo đó, oxytocin có nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển dạ và sinh nở; Đóng vai trò quan trọng trong quá trình cho con bú. Với nam giới, oxytocin có nhiệm vụ tham gia vào quá trình tổng hợp testosterone, điều hướng di chuyển của tinh trùng.

Serotonin

Serotonin được gọi là hormone “hạnh phúc”. Cùng với dopamine, serotonin ảnh hưởng nhiều tới cảm xúc và tinh thần của một người. Ngoài khả năng điều chỉnh tâm trạng, serotonin còn giúp kích thích cảm giác thèm ăn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, đồng thời đóng vai trò trong việc duy trì chu kỳ thức - ngủ bình thường của cơ thể.

Bổ sung dưỡng chất giúp tối ưu hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh

  • Dopamine: Bổ sung vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

  • GABA: Vitamin nhóm B, magne và probiotic.

  • Norepinephrine: Vitamin nhóm B, vitamin C và magne.

  • Oxytocin: Vitamin C và magne.

  • Serotonin: Vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lời khuyên hữu ích giúp bạn cải thiện tâm trạng và có thêm nhiều năng lượng khi có tuổi.

Vi Bùi - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

  • 07/12/2025

    5 lợi ích sức khỏe khi chơi quần vợt thường xuyên

    Quần vợt là một môn thể thao thú vị, nhịp độ nhanh, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, nhận thức và xã hội. Đây cũng là môn thể thao mà bạn có thể tiếp tục chơi khi về già. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe của việc chơi quần vợt thường xuyên.

  • 06/12/2025

    Thời điểm uống canxi, sắt và một số vitamin giúp hấp thu hiệu quả

    Việc sử dụng thực phẩm bổ sung không chỉ nằm ở liều lượng mà còn phụ thuộc rất lớn vào thời điểm uống và cách kết hợp chúng với nhau.

  • 06/12/2025

    Nhiều loại quả ăn hằng ngày không khiến bạn tăng cân

    Dưa chuột, củ đậu, bưởi là lựa chọn phổ biến của người giảm cân. Ngoài ra, còn có nhiều loại trái cây khác như bơ, táo, lê… dù có vị ngọt hoặc chứa chất béo nhưng bạn có thể ăn hằng ngày mà không lo tăng cân.

  • 06/12/2025

    Hướng dẫn tự chăm sóc cho người nhiễm HIV

    Cùng với việc uống thuốc điều trị HIV, việc tự chăm sóc sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe, có chất lượng cuộc sống tốt hơn và sống lâu hơn với HIV.

  • 05/12/2025

    Đừng bỏ qua những tác dụng bất ngờ của rau cải cúc với sức khỏe

    Rau cải cúc là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, ít ai biết về những lợi ích sức khỏe ấn tượng, có nhiều tác dụng không ngờ của loại rau này.

  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

Xem thêm