Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 chất dẫn truyền thần kinh chính điều chỉnh tâm trạng, khả năng nhận thức

Các chất dẫn truyền thần kinh là những phân tử quan trọng tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp giữa các tế bào trong hệ thần kinh. Chúng cho phép tế bào thần kinh, cơ và các bộ phận khác có thể phối hợp một cách hài hòa, từ đó thực hiện được đúng vai trò, chức năng của từng đơn vị.

Các chất dẫn truyền thần kinh có nhiệm vụ điều trình tâm trạng, đảm bảo quá trình nhận thức…

Duy trì mức độ ổn định của các chất dẫn truyền thần kinh là “chìa khóa” để bạn có được sức khỏe tối ưu. Nguyên nhân là bởi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh quá cao hoặc quá thấp đều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của hệ thần kinh, ảnh hưởng tới hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể.

Dưới đây là 5 chất dẫn truyền thần kinh phổ biến, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tinh thần, khả năng nhận thức và chất lượng giấc ngủ của bạn:

Dopamine

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh ảnh hưởng tới khả năng tập trung, đưa ra quyết định, khả năng học hỏi và động lực tự thúc đẩy bản thân. Dopamine là một phần của “hệ thống khen thưởng” trong não bộ, đặc biệt khi chất dẫn truyền thần kinh này có xu hướng tăng cao sau khi bạn trải qua các hoạt động mang tính kích thích (ví dụ như sau khi quan hệ, khi ngửi hoặc nếm các món ăn ngon, sau khi mua sắm).

Gamma-aminobutyric acid (GABA)

GABA liên quan chủ yếu tới chất lượng giấc ngủ của bạn. Theo đó, GABA có thể ức chế các đường dẫn truyền thần kinh trước khi ngủ, từ đó giúp bạn có thể thư giãn tâm trí và dần dần chìm vào (cũng như duy trì) giấc ngủ.

Ngoài ra, GABA còn có vai trò trong khả năng học tập, phát triển của một người. Chất dẫn truyền thần kinh này sẽ tham gia khi bạn thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi vận dụng trí não nhiều, cũng như đòi hỏi mức độ tập trung đáng kể.

Norepinephrine (hay còn gọi là noradrenaline)

Chất dẫn truyền thần kinh này ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng, trí nhớ, mức độ chú ý và tập trung của bạn. Norepinephrine cũng là một loại hormone căng thẳng, đóng vai trò lớn trong việc điều chỉnh hệ thống thần kinh giao cảm và kích hoạt phản ứng “chiến hay chạy” (fight-or-flight response).

Về cơ bản, norepinephrine giúp bạn suy nghĩ và hành động một cách nhanh chóng hơn. Chúng cũng giúp cơ thể dồn năng lượng tới những cơ quan cần thiết để bạn có thể hành động một cách hiệu quả. Có mức norepinephrine cân bằng, ổn định rất quan trọng để kiểm soát căng thẳng và sức khỏe tổng thể của một người.

Oxytoxin

Chất dẫn truyền thần kinh này thường được gọi là hormone "tình yêu". Theo đó, oxytocin có liên quan tới cảm xúc trong các mối quan hệ, đặc biệt là chuyện tình yêu. Ví dụ, cảm giác hồi hộp trong buổi hẹn hò đầu tiên, hoặc cảm giác thỏa mãn sau khi đạt cực khoái… đều là kết quả của việc tăng lượng oxytocin trong não.

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu

Oxytoxin tham gia nhiều vào quá trình sinh nở của mẹ bầu.

Ngoài ra, oxytocin cũng rất cần thiết cho hoạt động chức năng của cơ quan sinh sản. Theo đó, oxytocin có nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển dạ và sinh nở; Đóng vai trò quan trọng trong quá trình cho con bú. Với nam giới, oxytocin có nhiệm vụ tham gia vào quá trình tổng hợp testosterone, điều hướng di chuyển của tinh trùng.

Serotonin

Serotonin được gọi là hormone “hạnh phúc”. Cùng với dopamine, serotonin ảnh hưởng nhiều tới cảm xúc và tinh thần của một người. Ngoài khả năng điều chỉnh tâm trạng, serotonin còn giúp kích thích cảm giác thèm ăn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, đồng thời đóng vai trò trong việc duy trì chu kỳ thức - ngủ bình thường của cơ thể.

Bổ sung dưỡng chất giúp tối ưu hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh

  • Dopamine: Bổ sung vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

  • GABA: Vitamin nhóm B, magne và probiotic.

  • Norepinephrine: Vitamin nhóm B, vitamin C và magne.

  • Oxytocin: Vitamin C và magne.

  • Serotonin: Vitamin nhóm B, vitamin D, magne, acid béo omega-3 và probiotic.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lời khuyên hữu ích giúp bạn cải thiện tâm trạng và có thêm nhiều năng lượng khi có tuổi.

Vi Bùi - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 22/12/2025

    Protein động vật và protein thực vật - loại nào tốt hơn?

    Cuộc tranh luận về protein động vật và protein thực vật đã kéo dài từ lâu. Sự khác biệt cốt lõi giữa hai nguồn đạm này là gì và nó ảnh hưởng thế nào đến mục tiêu sức khỏe?

  • 22/12/2025

    Hormone giảm trong mùa đông

    Việc suy giảm hormone không phải là vấn đề riêng của ai cả, đặc biệt là trong mùa đông. Mùa đông gây ảnh hưởng tới rối loạn hormone và nội tiết tố cả ở nam giới và nữ giới.

  • 21/12/2025

    Hậu quả của loãng xương

    Loãng xương là tình trạng giảm mật độ và chất lượng xương, làm tăng nguy cơ gãy và làm thay đổi cấu trúc xương theo thời gian. Hậu quả của loãng xương không chỉ dừng lại ở gãy xương mà còn tạo ra một chuỗi hệ lụy trên nhiều phương diện về mặt lâm sàng, hành vi, thói quen hằng ngày, tâm lý, xã hội và kinh tế.

  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

Xem thêm