Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hậu quả đáng sợ của lạm dụng chất gây nghiện

Lạm dụng chất gây nghiện không phải là điều bạn nên xem nhẹ, xảy ra khi bạn sử dụng rượu, thuốc và các chất hợp pháp và bất hợp pháp khác quá nhiều hoặc sai cách.

Lạm dụng chất gây nghiện khác với nghiện. Nhiều người có vấn đề về lạm dụng chất gây nghiện có thể bỏ không tiếp tục sử dụng hoặc có thể thay đổi hành vi không lành mạnh của mình. Trong khi đó, nghiện là một căn bệnh, khiến cho người nghiện không thể ngừng sử dụng chất gây nghiện, ngay cả khi điều đó gây hại cho bản thân họ.

Một số loại thuốc, cả thuốc được bác sỹ kê đơn hoặc không kê đơn, thuốc hợp pháp và bất hợp pháp đều có thể chứa những hóa chất làm thay đổi cách hoạt động của cơ thể và tâm trí. Chúng có thể mang lại cho người sử dụng cảm giác “phê” thú vị, giảm bớt căng thẳng hoặc giúp tránh được những vấn đề khó khăn trong cuộc sống.

Những thuốc này có thể nguy hiểm và gây nghiện như ma túy bất hợp pháp. Bạn có thể lạm dụng thuốc trong các trường hợp sau đây:

  • Uống thuốc được kê đơn cho người khác;
  • Dùng quá liều lượng chỉ định hoặc sử dụng bằng cách khác với cách dùng thuốc được bác sỹ kê đơn;
  • Dùng thuốc vì lý do phi y tế.

Các loại thuốc được kê đơn thường bị lạm dụng nhất bao gồm:

  • Thuốc giảm đau opioid;
  • Thuốc dùng để điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý;
  • Thuốc an thần và thuốc hỗ trợ giấc ngủ.

Các loại thuốc không kê đơn (OTC) bị lạm dụng phổ biến nhất là thuốc ho và thuốc cảm lạnh có chứa dextromethorphan, với liều lượng cao có thể khiến bạn cảm thấy say hoặc căng thẳng.

Rượu, bia và đồ uống có cồn ảnh hưởng đến mỗi người một cách khác nhau. Nhưng nếu uống quá nhiều và quá thường xuyên, nguy cơ chấn thương hoặc tai nạn sẽ tăng lên. Lái xe khi đang uống rượu cũng nguy hiểm như lái xe khi say rượu. Uống nhiều rượu cũng có thể gây ra các tổn thương gan và sức khỏe khác hoặc dẫn đến tình trạng nghiện rượu nghiêm trọng hơn.

Nam giới uống nhiều hơn 4 ly mỗi ngày hoặc hơn 14 ly trong một tuần được xếp vào uống quá nhiều. Đối với phụ nữ, uống nhiều có nghĩa là uống nhiều hơn 3 ly trong một ngày hoặc hơn 7 ly một tuần.

Một ly rượu, bia và đồ uống có cồn tiêu chuẩn được định nghĩa là:

  • 350 ml bia thường;
  • 148-266 ml rượu mạch nha (có nhiều cồn hơn bia);
  • 150 ml rượu vang;
  • 45 ml rượu chưng cất như vodka và whisky.

Loại chất gây nghiện bất hợp pháp này là phiên bản tổng hợp từ thuốc phiện. Khi sử dụng Heroin, ban đầu mang đến cho bạn cảm giác dễ chịu. Nhưng khi hết tác dụng, mọi hoạt động của bạn trở nên chậm chạp hơn, bạn sẽ di chuyển và suy nghĩ chậm hơn, đồng thời có thể bị ớn lạnh, buồn nôn và lo lắng. Bạn có thể cảm thấy rất cần dùng thêm heroin để cảm thấy dễ chịu hơn.

Chất gây nghiện này sẽ "tăng tốc" toàn bộ cơ thể của bạn. Khi sử dụng cocaine, bạn có thể nói chuyện, di chuyển hoặc suy nghĩ rất nhanh. Bạn có thể cảm thấy hạnh phúc và tràn đầy năng lượng. Nhưng tâm trạng của bạn rất dễ dàng chuyển hướng sang nóng nảy, giận dữ. Bạn có thể cảm thấy như có ai đó đang muốn giúp đỡ bạn, khiến bạn cáu giận và làm những điều vô nghĩa.

Sử dụng cocaine trong thời gian dài sẽ dẫn đến cảm giác thèm thuốc mạnh mẽ, đó chính là bạn đã nghiện.

Ngày càng có nhiều nơi trên thế giới hợp pháp hóa việc sử dụng cần sa trong y tế và phải được bác sỹ kê đơn điều trị một số căn bệnh nhất định. Một số quốc gia cũng cho phép dùng với mục đích thư giãn, giải trí. Nhưng ở hầu hết các nơi, nó vẫn là bất hợp pháp.

Cần sa có thể khiến bạn cảm thấy đờ đẫn và cười chẳng vì lý do gì. Hoặc bạn có thể cảm thấy buồn ngủ và quên đi những điều vừa xảy ra. Sử dụng cần sa nhiều, thường xuyên có thể khiến một số người “kiệt sức”, mất đi hứng thú, không muốn suy nghĩ hay hoạt động.

Tìm hiểu thêm Cần sa - Marijuana ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta thế nào?

Bạn có thể không nghĩ đây là thuốc. Nhưng thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điện tử chứa một chất hóa học gọi là nicotine mang lại cho bạn cảm giác sảng khoái và tràn đầy năng lượng. Hiệu ứng có thể biến mất nhanh chóng và khiến bạn muốn nhiều hơn nữa. Bạn có thể lạm dụng và nghiện nicotin trong thuốc lá, giống như nghiện các loại ma túy khác.

Khi mới bắt đầu sử dụng một chất nào đó, bạn có thể nghĩ rằng mình có thể kiểm soát được lượng sử dụng. Nhưng theo thời gian, bạn có thể cần nhiều hơn nữa để có được cảm giác hoặc tác dụng tương tự. Đối với một số người, điều đó có thể dẫn đến nghiện.

Các dấu hiệu cho thấy bạn bắt đầu lạm dụng chất gây nghiện bao gồm:

  • Thiếu hứng thú với những thứ bạn từng yêu thích;
  • Thay đổi bạn bè của bạn rất nhiều;
  • Ngừng chăm sóc bản thân;
  • Dành nhiều thời gian một mình hơn trước đây;
  • Ăn nhiều hoặc ít hơn bình thường;
  • Ngủ vào giờ bất thường;
  • Gặp vấn đề ở nơi làm việc hoặc với gia đình;
  • Chuyển đổi nhanh chóng từ trạng thái tốt và xấu, hưng phấn hoặc mệt mỏi, kích thích hoặc thờ ơ;
  • Thèm hoặc mong muốn mạnh mẽ tiếp tục sử dụng loại chất gây nghiện này.

Lạm dụng chất gây nghiện ảnh hưởng đến mọi mặt trong cuộc sống của bạn và có thể làm tổn thương bạn và những người xung quanh. Nó có thể hủy hoại các mối quan hệ và tài chính của bạn. Lạm dụng ma túy cũng có thể dẫn đến nghiện và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Nếu bạn thấy mình có một trong các biểu hiện của lạm dụng chất gây nghiện, đừng chần chừ mà hãy nói chuyện với bạn bè, gia đinh, và tốt nhất là nói chuyện với bác sỹ để được giúp đỡ, hỗ trợ ngay lập tức.

Hồng Hà - Viện Y Học ứng dụng Việt Nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

  • 18/11/2025

    Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn

    Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.

  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

Xem thêm