Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hậu quả đáng sợ của lạm dụng chất gây nghiện

Lạm dụng chất gây nghiện không phải là điều bạn nên xem nhẹ, xảy ra khi bạn sử dụng rượu, thuốc và các chất hợp pháp và bất hợp pháp khác quá nhiều hoặc sai cách.

Lạm dụng chất gây nghiện khác với nghiện. Nhiều người có vấn đề về lạm dụng chất gây nghiện có thể bỏ không tiếp tục sử dụng hoặc có thể thay đổi hành vi không lành mạnh của mình. Trong khi đó, nghiện là một căn bệnh, khiến cho người nghiện không thể ngừng sử dụng chất gây nghiện, ngay cả khi điều đó gây hại cho bản thân họ.

Một số loại thuốc, cả thuốc được bác sỹ kê đơn hoặc không kê đơn, thuốc hợp pháp và bất hợp pháp đều có thể chứa những hóa chất làm thay đổi cách hoạt động của cơ thể và tâm trí. Chúng có thể mang lại cho người sử dụng cảm giác “phê” thú vị, giảm bớt căng thẳng hoặc giúp tránh được những vấn đề khó khăn trong cuộc sống.

Những thuốc này có thể nguy hiểm và gây nghiện như ma túy bất hợp pháp. Bạn có thể lạm dụng thuốc trong các trường hợp sau đây:

  • Uống thuốc được kê đơn cho người khác;
  • Dùng quá liều lượng chỉ định hoặc sử dụng bằng cách khác với cách dùng thuốc được bác sỹ kê đơn;
  • Dùng thuốc vì lý do phi y tế.

Các loại thuốc được kê đơn thường bị lạm dụng nhất bao gồm:

  • Thuốc giảm đau opioid;
  • Thuốc dùng để điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý;
  • Thuốc an thần và thuốc hỗ trợ giấc ngủ.

Các loại thuốc không kê đơn (OTC) bị lạm dụng phổ biến nhất là thuốc ho và thuốc cảm lạnh có chứa dextromethorphan, với liều lượng cao có thể khiến bạn cảm thấy say hoặc căng thẳng.

Rượu, bia và đồ uống có cồn ảnh hưởng đến mỗi người một cách khác nhau. Nhưng nếu uống quá nhiều và quá thường xuyên, nguy cơ chấn thương hoặc tai nạn sẽ tăng lên. Lái xe khi đang uống rượu cũng nguy hiểm như lái xe khi say rượu. Uống nhiều rượu cũng có thể gây ra các tổn thương gan và sức khỏe khác hoặc dẫn đến tình trạng nghiện rượu nghiêm trọng hơn.

Nam giới uống nhiều hơn 4 ly mỗi ngày hoặc hơn 14 ly trong một tuần được xếp vào uống quá nhiều. Đối với phụ nữ, uống nhiều có nghĩa là uống nhiều hơn 3 ly trong một ngày hoặc hơn 7 ly một tuần.

Một ly rượu, bia và đồ uống có cồn tiêu chuẩn được định nghĩa là:

  • 350 ml bia thường;
  • 148-266 ml rượu mạch nha (có nhiều cồn hơn bia);
  • 150 ml rượu vang;
  • 45 ml rượu chưng cất như vodka và whisky.

Loại chất gây nghiện bất hợp pháp này là phiên bản tổng hợp từ thuốc phiện. Khi sử dụng Heroin, ban đầu mang đến cho bạn cảm giác dễ chịu. Nhưng khi hết tác dụng, mọi hoạt động của bạn trở nên chậm chạp hơn, bạn sẽ di chuyển và suy nghĩ chậm hơn, đồng thời có thể bị ớn lạnh, buồn nôn và lo lắng. Bạn có thể cảm thấy rất cần dùng thêm heroin để cảm thấy dễ chịu hơn.

Chất gây nghiện này sẽ "tăng tốc" toàn bộ cơ thể của bạn. Khi sử dụng cocaine, bạn có thể nói chuyện, di chuyển hoặc suy nghĩ rất nhanh. Bạn có thể cảm thấy hạnh phúc và tràn đầy năng lượng. Nhưng tâm trạng của bạn rất dễ dàng chuyển hướng sang nóng nảy, giận dữ. Bạn có thể cảm thấy như có ai đó đang muốn giúp đỡ bạn, khiến bạn cáu giận và làm những điều vô nghĩa.

Sử dụng cocaine trong thời gian dài sẽ dẫn đến cảm giác thèm thuốc mạnh mẽ, đó chính là bạn đã nghiện.

Ngày càng có nhiều nơi trên thế giới hợp pháp hóa việc sử dụng cần sa trong y tế và phải được bác sỹ kê đơn điều trị một số căn bệnh nhất định. Một số quốc gia cũng cho phép dùng với mục đích thư giãn, giải trí. Nhưng ở hầu hết các nơi, nó vẫn là bất hợp pháp.

Cần sa có thể khiến bạn cảm thấy đờ đẫn và cười chẳng vì lý do gì. Hoặc bạn có thể cảm thấy buồn ngủ và quên đi những điều vừa xảy ra. Sử dụng cần sa nhiều, thường xuyên có thể khiến một số người “kiệt sức”, mất đi hứng thú, không muốn suy nghĩ hay hoạt động.

Tìm hiểu thêm Cần sa - Marijuana ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta thế nào?

Bạn có thể không nghĩ đây là thuốc. Nhưng thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điện tử chứa một chất hóa học gọi là nicotine mang lại cho bạn cảm giác sảng khoái và tràn đầy năng lượng. Hiệu ứng có thể biến mất nhanh chóng và khiến bạn muốn nhiều hơn nữa. Bạn có thể lạm dụng và nghiện nicotin trong thuốc lá, giống như nghiện các loại ma túy khác.

Khi mới bắt đầu sử dụng một chất nào đó, bạn có thể nghĩ rằng mình có thể kiểm soát được lượng sử dụng. Nhưng theo thời gian, bạn có thể cần nhiều hơn nữa để có được cảm giác hoặc tác dụng tương tự. Đối với một số người, điều đó có thể dẫn đến nghiện.

Các dấu hiệu cho thấy bạn bắt đầu lạm dụng chất gây nghiện bao gồm:

  • Thiếu hứng thú với những thứ bạn từng yêu thích;
  • Thay đổi bạn bè của bạn rất nhiều;
  • Ngừng chăm sóc bản thân;
  • Dành nhiều thời gian một mình hơn trước đây;
  • Ăn nhiều hoặc ít hơn bình thường;
  • Ngủ vào giờ bất thường;
  • Gặp vấn đề ở nơi làm việc hoặc với gia đình;
  • Chuyển đổi nhanh chóng từ trạng thái tốt và xấu, hưng phấn hoặc mệt mỏi, kích thích hoặc thờ ơ;
  • Thèm hoặc mong muốn mạnh mẽ tiếp tục sử dụng loại chất gây nghiện này.

Lạm dụng chất gây nghiện ảnh hưởng đến mọi mặt trong cuộc sống của bạn và có thể làm tổn thương bạn và những người xung quanh. Nó có thể hủy hoại các mối quan hệ và tài chính của bạn. Lạm dụng ma túy cũng có thể dẫn đến nghiện và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Nếu bạn thấy mình có một trong các biểu hiện của lạm dụng chất gây nghiện, đừng chần chừ mà hãy nói chuyện với bạn bè, gia đinh, và tốt nhất là nói chuyện với bác sỹ để được giúp đỡ, hỗ trợ ngay lập tức.

Hồng Hà - Viện Y Học ứng dụng Việt Nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

Xem thêm