Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

4 món ăn quen thuộc nằm trong nhóm thực phẩm gây ung thư số một

Ung thư là bệnh chưa tìm ra nguyên nhân. Nhiều nghiên cứu chỉ ra thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày là tác nhân tăng nguy cơ dẫn tới căn bệnh này.

Theo thống kê từ Globocan, Việt Nam có số ca mắc ung thư mới và tỷ lệ tử vong trong năm 2020 tăng nhanh. Tại châu Á, Việt Nam đứng thứ 8 với ước tính 182.563 ca mắc mới. Cứ 100.000 người Việt Nam có 159,7 người được chẩn đoán mắc ung thư và 106 trường hợp tử vong.

Trong khi nhân loại vẫn đang tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh ung thư, không ít cơ quan y tế hàng đầu khẳng định mối liên hệ mật thiết giữa thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày với tác nhân gây ung thư.

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp loại các thực phẩm, hóa chất liên quan ung thư ở người thành 5 nhóm. Trong đó, nguy hiểm nhất là nhóm một, gồm những thành phần đã được chứng minh gây ung thư. Không ít thực phẩm là món ăn quen thuộc với nhiều gia đình.

Cá muối kiểu Trung Quốc

Ướp muối là phương pháp truyền thống để bảo quản thực phẩm - đặc biệt là cá - thường được sử dụng ở Đông Nam Á và Trung Quốc. Tạp chí Nutrition số tháng 9/2019 công bố kết quả nghiên cứu của nhóm chuyên gia Trung Quốc về việc những người ăn cá muối nhiều vào thời thơ ấu có khả năng mắc bệnh ung thư biểu mô vòm họng cao hơn.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích trên 2.244 trường hợp mắc ung thư biểu mô vòm họng ở 2 tỉnh miền nam của Trung Quốc, nơi có tỷ lệ bị bệnh này cao nhất. Nhóm được phân tích là các thanh, thiếu niên.

Theo Xinhua, cơ chế khiến cá muối Trung Quốc trở thành thực phẩm gây ung thư cấp độ một vẫn chưa rõ ràng. Cục An toàn Thực phẩm Hong Kong (Trung Quốc) cho hay cá muối có thể làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng là do nồng độ muối cao, khử nước.

Trong quá trình lên men, món ăn này làm sản sinh hợp chất nitroso như nitrosodimethylamine. Đây là chất gây ung thư trong nhiều thí nghiệm.

Thịt đã qua chế biến

Thịt đã qua chế biến là nội tạng hoặc thịt được ướp muối, lên men hay biến đổi bằng phương pháp khác nhau để tăng thời gian bảo quản và hương vị của sản phẩm.

Các thịt đã qua chế biến có thể kể đến xúc xích, thịt hộp… Nhóm chuyên gia của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), phân tích hơn 800 nghiên cứu chuyên sâu liên quan từ nhiều quốc gia và nhận thấy tiêu thụ nhiều thịt chế biến sẵn có mối liên hệ mật thiết với ung thư đại tràng, dạ dày.

Giả thuyết là các chất gây ung thư có thể hìnhthành trong quá trình chế biến. Khi chế biến thịt (bằng cách thêm nitrat hoặc nitrit) hay hun khói, nó hình thành các hóa chất có khả năng gây ung thư như hợp chất N-nitroso (NOC) và hydrocacbon thơm đa vòng (PAH). Các chất này tương tự trong quá trình sản xuất cá muối ở trên.

Benzo [a] pyrene sinh ra khi nướng cháy thực phẩm

Benzo [a] pyrene (hay B [a] P) là loại chất gây ô nhiễm hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) và có đặc tính độc. PAH có mặt ở mọi nơi trong môi trường bởi chúng hình thành trong quá trình đốt cháy hoặc nhiệt phân không hoàn toàn các vật liệu hữu cơ, gồm cả thực phẩm, dầu ăn.

Nhóm chuyên gia của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, Tổ chức Y tế Thế giới về phụ gia thực phẩm (JECFA) kết luận ngũ cốc, dầu ăn là cung cấp chính Benzo [a] pyrene trong bữa ăn. Một nghiên cứu năm 2004 của Cục An toàn Thực phẩm Hong Kong (Trung Quốc) cũng nhận thấy nhiệt độ nấu nướng càng cao hoặc thịt, cá bị nướng nhiệt cao và lâu, càng tạo ra nhiều PAH.

Đặc biệt, nướng bằng than làm phát sinh nhiều PAH hơn thực phẩm nướng bằng gas, điện. JECFA khuyến cáo chúng ta nên giảm mức phơi nhiễm PAH bằng cách thay đổi phương pháp chế biến thực phẩm. Người dân cũng nên loại bỏ chất béo, mỡ trước khi nướng thịt, loại bỏ phần bị cháy và tránh nướng quá kỹ.

Aflatoxin trong ngô, gạo bị mốc

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), aflatoxin là viết tắt của Aspergillus flavus toxins. Đây là chất độc được sinh ra trong quá trình trao đổi chất của nấm mốc Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus ở thực phẩm, thức ăn của gia súc.

Aflatoxin là độc tố có nguy cơ cao gây ung thư mạnh (nhất là ung thư gan và tổn thương ở thận). Chất độc này được cho là nguyên nhân gây ra 25.200-155.000 trường hợp ung thư gan hàng năm, chiếm 5-28% tổng số ca bệnh trên thế giới.

Độc tính của aflatoxin thường khởi phát nhanh và phản ứng rõ ràng như xuất huyết, tổn thương gan, phù nề, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tử vong nếu hấp thu ở liều cao. Khi phơi nhiễm liều thấp trong thời gian dài, chúng gây ra các khối u ác tính và những ảnh hưởng có hại lâu dài khác.

Aflatoxin thường sinh ra khi lương thực như ngô, khoai, sắn, lứa mì, gạo, lạc bị mốc. Bản chất của nó là bền với nhiệt, men tiêu hóa, không bị phân hủy khi đun nấu ở nhiệt độ thông thường. Do đó, thực phẩm đã bị nhiễm độc Aflatoxin, ngay cả khi rang, nấu, luộc ở nhiệt độ cao vẫn chưa thể phá hủy hoàn toàn độc tố.

Ngoài các chất, thực phẩm trên, danh sách thành phần gây ung thư số một còn có hạt cau, trầu không khi ăn kèm thuốc lá, khí thải diesel, thực vật chứa axit aristolochic, polychlorinated biphenyls, cadmium và hợp chất cadmium, hợp chất crom, dioxin...

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cảnh báo 8 loại thực phẩm gây ung thư.

Thiên Nhan - Theo ZingNews
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm