Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Xơ phổi là bệnh gì?

Xơ phổi là một tình trạng gây ra sẹo và cứng phổi, từ đó gây khó thở. Bệnh xơ phổi có thể khiến cơ thể bạn không nhận đủ oxy và cuối cùng có thể dẫn đến suy hô hấp, suy tim hoặc các biến chứng khác. Các nhà nghiên cứu hiện nay cho rằngviệc tiếp xúc với các chất kích thích phổi như một số hóa chất, hút thuốc và nhiễm trùng, cùng với di truyền và hoạt động của hệ miễn dịch, đóng vai trò quan trọng trong bệnh xơ phổi. Hiện các nhà khoa học tin rằng có một quá trình chữa lành bất thường trong phổi dẫn đến sẹo. Sự hình thành sẹo phổi đáng kể cuối cùng trở thành xơ phổi.

Các triệu chứng của bệnh xơ phổi là gì?

Bạn có thể bị xơ phổi một thời gian mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Khó thở thường là triệu chứng đầu tiên phát triển.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

  • ho khan, ho mãn tính (ho dai dẳng)
  • suy nhược
  • mệt mỏi
  • móng tay uốn cong
  • sụt cân
  • khó chịu ở ngực

Vì tình trạng này thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi, các triệu chứng ban đầu thường bị hiểu nhầm là do tuổi tác hoặc thiếu hoạt động thể dục. Lúc đầu, các triệu chứng của bạn có thể sẽ nhẹ và tiến triển theo thời gian. Các triệu chứng có thể khác nhau từ người này sang người khác. Một số người bị xơ phổi tiến triển bệnh rất nhanh.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh xơ phổi?

Nguyên nhân của xơ phổi có thể được chia thành nhiều loại:

  • bệnh tự miễn
  • nhiễm trùng
  • phơi nhiễm với môi trường
  • sử dụng thuốc
  • vô căn (không rõ nguyên nhân)
  • do di truyền

Bệnh tự miễn

Các bệnh tự miễn khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn tự tấn công cơ thể. Các tình trạng tự miễn có thể dẫn đến xơ phổi bao gồm:

  • viêm khớp dạng thấp
  • lupus ban đỏ
  • xơ cứng bì
  • viêm đa cơ
  • viêm da cơ địa
  • viêm mạch máu

Nhiễm trùng

Các loại nhiễm trùng sau có thể gây xơ phổi:

  • nhiễm khuẩn
  • nhiễm trùng do virus, do viêm gan C, adenovirus, virus herpes và các loại virus khác
 

Sự gần gũi với môi trường

  • Tiếp xúc với những thứ trong môi trường hoặc nơi làm việc cũng có thể góp phần vào chứng xơ phổi. Ví dụ, khói thuốc lá chứa nhiều hóa chất có thể gây hại cho phổi của bạn và dẫn đến tình trạng này. Những yếu tố khác có thể làm hỏng phổi của bạn bao gồm:
  • sợi amiăng
  • hạt bụi
  • bụi silica
  • một số loại khí
  • sự bức xạ

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh xơ phổi. Nếu bạn dùng một trong những loại thuốc này một cách thường xuyên, bạn có thể cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ.

  • thuốc hóa trị, chẳng hạn như cyclophosphamide
  • kháng sinh, chẳng hạn như nitrofurantoin (Macrobid) và sulfasalazine (Azulfidine)
  • thuốc trợ tim, chẳng hạn như amiodarone (Nexterone)
  • thuốc sinh học như adalimumab (Humira) hoặc etanercept (Enbrel)

Vô căn

Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác của xơ phổi không rõ. Khi rơi vào trường hợp này, tình trạng được gọi là xơ phổi vô căn (IPF).

Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, hầu hết những người bị xơ phổi đều là xơ phổi vô căn.

Do di truyền

Theo thống kê, khoảng 3 đến 20 phần trăm những người bị xơ phổi vô căn có một thành viên khác trong gia đình bị xơ phổi. Trong những trường hợp này, bệnh được gọi là xơ phổi gia đình hoặc viêm phổi kẽ gia đình. Các nhà nghiên cứu đã liên kết một số gen với tình trạng bệnh và nghiên cứu về vai trò của di truyền đang được tiến hành.

Những ai có nguy cơ mắc bệnh xơ phổi?

Bạn có nhiều khả năng được chẩn đoán mắc bệnh xơ phổi nếu bạn:

  • là nam
  • ở độ tuổi từ 40 đến 70
  • có tiền sử hút thuốc lá
  • có tiền sử gia đình về tình trạng này
  • có rối loạn tự miễn liên quan đến tình trạng này
  • đã dùng một số loại thuốc liên quan đến bệnh
  • đã trải qua các đợt điều trị ung thư, đặc biệt là xạ trị ở ngực
  • làm việc trong một công việc có liên quan đến rủi ro gia tăng, chẳng hạn như khai thác mỏ, nông nghiệp hoặc xây dựng

Xơ phổi được điều trị như thế nào?

Bác sĩ của bạn không thể đảo ngược sẹo phổi, nhưng họ có thể kê đơn các phương pháp điều trị để giúp cải thiện nhịp thở của bạn và làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Các phương pháp điều trị dưới đây là một số ví dụ về các lựa chọn hiện tại được sử dụng để quản lý bệnh xơ phổi:

  • bổ sung oxy
  • prednisone để ngăn chặn hệ thống miễn dịch của bạn và giảm viêm
  • azathioprine (Imuran) hoặc mycophenolate (CellCept) để ngăn chặn hệ thống miễn dịch của bạn
  • pirfenidone (Esbriet) hoặc nintedanib (Ofev), thuốc chống xơ hóa ngăn chặn quá trình tạo sẹo ở phổi

Bác sĩ cũng có thể đề nghị phục hồi chức năng phổi. Điều trị này bao gồm một chương trình tập thể dục, giáo dục và hỗ trợ để giúp bạn học cách thở dễ dàng hơn.

Bác sĩ cũng có thể khuyến khích bạn thay đổi lối sống. Những thay đổi này có thể bao gồm:

  • Bạn nên tránh khói thuốc thụ động và thực hiện các bước để bỏ nếu bạn hút thuốc. Việc này có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh và giúp bạn thở dễ dàng hơn.
  • Ăn một chế độ ăn uống cân bằng.
  • Thực hiện theo kế hoạch tập thể dục được phát triển với sự hướng dẫn của bác sĩ.
  • Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng quá mức.
  • Ghép phổi có thể được khuyến nghị cho những người dưới 65 tuổi bị bệnh nặng.

Triển vọng cho những người bị xơ phổi là gì?

Tỷ lệ xơ hóa phổi gây sẹo ở phổi của mọi người khác nhau. Sẹo không thể phục hồi nhưng bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị để giảm tốc độ tiến triển của bệnh. Bệnh có thể gây ra một số biến chứng, bao gồm cả suy hô hấp. Điều này xảy ra khi phổi của bạn không còn hoạt động bình thường và chúng không thể nhận đủ oxy cho máu của bạn. Xơ phổi cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi.

Lời khuyên để phòng ngừa

Một số trường hợp xơ phổi có thể không ngăn ngừa được. Các trường hợp khác có liên quan đến các yếu tố rủi ro về môi trường và hành vi có thể được kiểm soát. Làm theo những lời khuyên sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:

  • Tránh hút thuốc.
  • Tránh khói thuốc.
  • Mang khẩu trang hoặc thiết bị thở khác nếu bạn làm việc trong môi trường có hóa chất độc hại.

Nếu bạn cảm thấy khó thở, hãy hẹn gặp bác sĩ. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể cải thiện triển vọng lâu dài cho những người mắc nhiều bệnh phổi, bao gồm cả bệnh xơ phổi.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tổng quan về xẹp đáy phổi

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo MedicalNewsToday) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm