Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Viêm gan B và virus HBV

Viêm gan B là tình trạng nhiễm trùng gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra.

Bệnh có thể cấp tính và tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số dạng có thể là mãn tính, và những dạng này có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan. HBV là một mối quan tâm lớn về sức khỏe toàn cầu. Trên thực tế, vào năm 2015, bệnh gan liên quan đến HBV đã gây ra khoảng 887.000 ca tử vong. Đối với hầu hết người lớn, HBV là một tình trạng ngắn hạn không gây tổn thương vĩnh viễn. Tuy nhiên, 2–6% người lớn nhiễm HBV tiếp tục phát triển thành nhiễm trùng mãn tính. Trong bài viết này, hãy tìm hiểu thêm về HBV, bao gồm đường lây truyền, các triệu chứng ban đầu và cách điều trị.

Viêm gan B là gì?

Đôi khi, viêm gan B cấp tính có thể tự khỏi mà không cần điều trị. HBV có thể gây nhiễm trùng và viêm gan. Bạn có thể bị nhiễm HBV và truyền virus cho người khác mà không biết rằng bạn đã mắc bệnh. Một số người không có triệu chứng. Một số chỉ bị nhiễm trùng ban đầu, sau đó sẽ tự khỏi. Đối với những người khác, tình trạng này trở thành mãn tính. Trong những trường hợp mãn tính, virus tiếp tục tấn công gan theo thời gian mà không bị phát hiện, dẫn đến tổn thương gan không thể hồi phục.

Triệu chứng

Nhiều trường hợp nhiễm HBV xảy ra trong thời kỳ sơ sinh hoặc thời thơ ấu. Điều này là do người mẹ có thể truyền HBV cho con mình trong khi sinh. Tuy nhiên, các bác sĩ hiếm khi chẩn đoán HBV ở thời thơ ấu, vì nó gây ra ít triệu chứng rõ ràng. Các triệu chứng của một ca nhiễm HBV mới có thể không rõ ràng ở trẻ em dưới 5 tuổi hoặc ở người lớn bị suy giảm hệ thống miễn dịch. Trong số những người từ 5 tuổi trở lên, khoảng 30-50% sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu.

Các triệu chứng cấp tính xuất hiện khoảng 60–150 ngày sau khi tiếp xúc với virus và chúng có thể kéo dài từ vài tuần đến 6 tháng. Bạn bị nhiễm HBV mãn tính có thể bị đau bụng liên tục, mệt mỏi dai dẳng và đau nhức các khớp.

Các triệu chứng ban đầu

Nếu HBV gây ra các triệu chứng sớm, chúng có thể bao gồm:

  • sốt
  • đau khớp
  • mệt mỏi
  • buồn nôn
  • nôn mửa
  • ăn mất ngon
  • đau bụng
  • Nước tiểu đậm
  • phân màu đất sét
  • vàng da, hoặc vàng mắt

Quá trình lây truyền

HBV có thể lây truyền khi máu, tinh dịch hoặc chất dịch cơ thể khác của người có virus xâm nhập vào cơ thể của người không có virus.

Cụ thể hơn, nhiễm trùng có thể xảy ra:

  • khi một phụ nữ nhiễm HBV sinh con
  • trong hoạt động tình dục
  • do dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc các dụng cụ tiêm chích ma tuý khác
  • do thực hành các kỹ thuật xăm không an toàn
  • bằng cách dùng chung đồ dùng vệ sinh cá nhân, chẳng hạn như dao cạo râu và bàn chải đánh răng

Nhân viên y tế có thể gặp rủi ro do thực hành y tế không an toàn, chẳng hạn như tái sử dụng thiết bị y tế, không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân hoặc vứt bỏ vật sắc nhọn không đúng cách.

HBV không thể lây lan qua:

  • thức ăn hoặc nước uống
  • dụng cụ ăn uống chung
  • cho con bú
  • ôm
  • hôn nhau
  • nắm tay
  • ho khan
  • hắt xì
  • côn trung cắn

Virus có thể tồn tại bên ngoài cơ thể ít nhất 7 ngày. Trong thời gian này, bệnh vẫn có thể gây nhiễm trùng nếu xâm nhập vào cơ thể của người chưa được tiêm phòng vắc xin phòng bệnh.

 

Bệnh có thể chữa được không?

Hiện không có cách chữa khỏi HBV, nhưng tiêm vắc-xin có thể ngăn ngừa nhiễm trùng ban đầu. Thuốc kháng virus có thể điều trị các bệnh nhiễm trùng mãn tính. Nếu HBV mãn tính bắt đầu gây ra tổn thương gan vĩnh viễn, thì việc cấy ghép gan có thể giúp cải thiện khả năng sống sót lâu dài. Tuy nhiên, tiêm vắc-xin hiệu quả và dùng thuốc kháng virus đồng nghĩa với việc ít người có thể phải ghép gan do HBV mãn tính.

Điều trị

Không có phương pháp điều trị, cách chữa trị hoặc thuốc đặc hiệu cho nhiễm trùng HBV cấp tính. Chăm sóc hỗ trợ sẽ tùy thuộc vào các triệu chứng.

Điều trị nghi ngờ phơi nhiễm

Bất kỳ ai có khả năng tiếp xúc với HBV đều có thể trải qua một phác đồ “dự phòng” sau phơi nhiễm. Điều này bao gồm tiêm phòng HBV và immunoglobin viêm gan B (HBIG). Nhân viên y tế cung cấp thuốc dự phòng sau khi bị phơi nhiễm và trước khi bị nhiễm trùng cấp tính. Phương pháp này sẽ không chữa khỏi bệnh nhiễm trùng đã phát triển. Tuy nhiên, nó làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng cấp tính.

Điều trị nhiễm HBV mãn tính

Đối với nhiễm HBV mãn tính, có sẵn thuốc kháng virus. Đây không phải là cách chữa khỏi HBV mãn tính. Tuy nhiên, nó có thể ngăn virus nhân lên và ngăn chặn sự tiến triển của nó thành bệnh gan nặng. Bạn bị nhiễm HBV mãn tính có thể phát triển thành xơ gan hoặc ung thư gan nhanh chóng và không có dấu hiệu báo trước. Nếu bạn không được tiếp cận với phương pháp điều trị hoặc cơ sở vật chất đầy đủ, ung thư gan có thể gây tử vong trong vòng vài tháng sau khi chẩn đoán. Những người bị nhiễm HBV mãn tính cần được đánh giá y tế liên tục và siêu âm gan 6-12 tháng một lần. Việc theo dõi này có thể giúp các bác sĩ xác định xem tình trạng tổn thương gan đang tiến triển hay tình trạng đang trở nên tồi tệ hơn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây ra HBV là do virus viêm gan B xâm nhập vào cơ thể. Virus xuất hiện trong máu và dịch cơ thể. HBV lây truyền qua tinh dịch, dịch âm đạo và máu. Nó cũng có thể truyền từ mẹ sang trẻ sơ sinh trong khi sinh. Dùng chung kim tiêm và quan hệ tình dục không có biện pháp tránh thai đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bạn có thể lây lan virus mà không hề hay biết, vì nó có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.

Vaccine

Vaccine phòng HBV đã có từ năm 1982. Những người nên tiêm vaccine này bao gồm:

  • tất cả trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên không được tiêm phòng trước đó
  • tất cả nhân viên y tế
  • những người có thể đã tiếp xúc với máu và các sản phẩm của máu khi làm việc hoặc điều trị
  • những người đang lọc máu và những người được cấy ghép nội tạng
  • cư dân và nhân viên và các khu dân cư cộng đồng
  • những người tiêm chích ma túy
  • những người ở chung nhà hoặc có quan hệ tình dục với người bị nhiễm HBV mãn tính
  • những người có nhiều bạn tình
  • những người đi du lịch đến các quốc gia lưu hành HBV

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Người viêm gan B nên ăn và kiêng gì? 

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo MedicalNewsToday) -
Bình luận
Tin mới
  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

  • 08/07/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

Xem thêm